అంతర్జాతీయ మహిళా దినోత్సవం సందర్భముగా గోదావరి అంతర్జాల సాహిత్య మాస పత్రికకు ఓల్గా గారు ఇచిన ఇంటర్వ్యూ

1. అంతర్జాతీయ మహిళా దినోత్సవాన్ని ఎలా అర్థం చేసుకోవాలి? తద్వారా కలిగే ప్రయోజనాలు, ప్రేరణలు ఏమిటి?

అంతర్జాతీయ మహిళా దినోత్సవాన్ని చారిత్రక ప్రాధాన్యతను మర్చిపోకుండా పోరాట స్ఫూర్తి, మహిళా ఐక్యతను, వాటి ప్రాముఖ్యతనూ గుర్తు చేసుకుంటూ వర్తమాన కాలంలో ఐక్య పోరాటాల  అవసరాన్ని అంచనా వేసుకుంటూ అర్థం చేసుకోవాలి.  చరిత్ర తెలుసుకుంటే ప్రేరణ కలుగుతుంది. ఆ ప్రేరణ ఈ కాలంలో ఎంతో అవసరం. మహిళలపై హింస ఊహాతీతంగా పెరుగుతున్న వర్తమానంలో స్త్రీలు  పోరాటం చేయాలని,  ప్రతిఘటనకు పూనుకోవాలనీ, ఒకప్పుడు మహిళలు  అద్భుతమైన పోరాటాలు  చేసి అనేక హక్కులు  పొందారనీ తెలుసుకోవటం అవసరం. అదే ప్రయోజనం కూడా!

2. అంతర్జాతీయ మహిళా దశాబ్ది చైతన్యం ఏమిటి?

అంతర్జాతీయ మహిళా దశాబ్ది గడిచిపోయింది. ఆ కాలంలోని స్త్రీల  ఉద్యమాలు, వాటి ద్వారా  రూపొందిన స్త్రీవాద సిద్ధాంతాలు  ఈ నాటికీ స్త్రీలకు మార్గదర్శకంగా ఉన్నాయి. అంతర్జాతీయ సదస్సులలో అనేక కీలకాంశాలు  చర్చకు వచ్చాయి. స్త్రీల  పట్ల ప్రపంచమంతా ఉన్న వివక్షను, దాని వ్యతిరేక ఫలితాలను అన్ని దేశాలూ చర్చించాయి. ఆ చర్చలు సామాన్య  మహిళల  వరకూ చేరుకునే వీలు  కలిగింది.  మహిళల  హక్కులు  మానవ హక్కులనే నినాదం ప్రపంచమంతా ప్రతిధ్వనించింది. మహిళలు  తమ హక్కుల గురించి ప్రశ్నించటం, పోరాడటం కొనసాగిస్తూనే ఉన్నారు.

3.  స్త్రీవాదాన్ని ఎలా అర్ధం చేసుకోవాలి?

స్త్రీవాదం సమాజాన్ని అర్థం చేసుకునే ఒక విశ్లేషణా సిద్ధాంతం.  సమాజంలోని సమస్త అసమానతలనూ, వివక్షలనూ పరిశీలించి, అర్థం చేసుకుని, వాటిని నిర్మూలించేందుకై పోరాడాల ని చెప్పే ఒక దృక్పధం. స్త్రీ పురుషులిద్దరూ ఈ దృక్పధాన్ని కార్యాచరణలో పెట్టాలని చెప్పే సిద్ధాంతం. లింగ వివక్షకు మాత్రమే స్త్రీ వాదాన్ని  పరిమితం చేయలేము. కుల, మత, జాతి, వర్ణ, లైంగిక సంబంధిత అసమానతనన్నిటినీ స్త్రీ వాదం గుర్తిస్తుంది. పరిగణనలోకి తీసుకుంటుంది. పర్యావరణం గురించి మాట్లాడుతుంది. శాంతి ప్రాధాన్యతను గుర్తించమంటుంది. అభివృద్ధి అంటే అసలైన అర్థమేమిటో వివరిస్తుంది. వీటన్నిటినీ గమనించకుండా ఇంకా 30 సంవత్సరాల  క్రితం వేసిన పాత ప్రశ్నలోనే కూరుకుపోతే స్త్రీవాదాన్ని అర్థం చేసుకోలేము.

4.   మహిళా జన జీవన అధ్యయనాలకు,  స్త్రీవాదానికి వున్న సంబంధ మేమిటి?

అధ్యయనాలు , గణాంకాలు  సామాజిక అభివృద్ధిని, మహిళాభివృధ్ధినీ అంచనా వేసేందుకు ఉపయోగపడే పరిశోధనలో ముఖ్యమైన భాగం. మహిళల  స్థితి గతుల  గురించి తెలియటం సిద్ధాంతపు సమకాలీనతకు ఎప్పుడూ మంచిదే ఈ అధ్యయనాలు  స్త్రీవాద సిద్ధాంతపు పదునును పెంచుతాయి.

5.   స్త్రీ వాద భావజాలం తెలుగు సమాజాన్ని ఎలా ప్రభావితం చేసింది? అందువల్ల వచ్చిన గుణాత్మక పరిణామాలు ఏమైనా ఉన్నాయా? గతంలో అది వేసిన ప్రభావానికి వర్తమానంలో దాని ప్రభావానికి మధ్య భేదం ఏమైనా గుర్తించారా?

స్త్రీవాద భావజాలం  జండర్‌ దృక్పధాన్ని సమాజానికి పరిచయం చేసింది. ప్రతి విషయాన్నీ జండర్‌ దృష్టితో పరిశీలించటం, అర్ధం చేసుకోవటం ముఖ్యమని చాలా  వరకు తెలుగు సమాజం గుర్తించింది. మహిళలు  చేసిన, చేస్తున్న పోరాటాలలో స్త్రీవాద ప్రభావమెంతో ఉంది. పితృస్వామ్యం ఒక వ్యవస్థగా ఎట్లా పనిచేస్తుందో అర్థం చేసుకోలేకపోతే స్త్రీల  సమస్యలు  అర్థం చేసుకోలేమనే ఆలోచన ఇచ్చింది. పితృస్యామ్యం విధించే అణిచివేతల, ఆంక్షల  లోతును, సంక్లిష్టత్వాన్ని విప్పి చూడాలని తెలియజెప్పింది. ఈ విషయాలను అర్థం చేసుకున్నపుడు తమ అణచివేతలను గుర్తించటం సులభమవుతుంది.

                గతంలో ప్రభావం తరువాతి తరాలు  అందిపుచ్చుకున్నాయి. ఇప్పటి మహిళాఉద్యమాలలో, పోరాటాలలో స్త్రీవాద ఉద్యమ ప్రభావం లేదని ఎవరనగరు? అంటే అది చరిత్రను విస్మరించటమే.

6. తెలుగులో స్త్రీ వాద సాహిత్యం వెలువడడానికి భూమిక ఏమిటి? స్త్రీ వాద సాహిత్య అవసరం ఈనాటికి ఉన్నదనుకుంటున్నారా?

 స్త్రీలు  తమ పట్ల సమాజంలో అమలవుతున్న అణచివేతను, వివక్షను, వీటిని అము చేస్తున్న పితృస్వామ్య  భావజాలాన్ని అర్థం చేసుకునే క్రమంలోనే తెలుగు స్త్రీవాద సాహిత్య భూమిక యేర్పడిరది. స్త్రీవాద సాహిత్య  అవసరం ఉందా అనే ప్రశ్న హాస్యాస్పదం. ఇవాళ వస్తున్న సాహిత్యంలో స్రీవాద దృక్పధం లేకపోతే దానిని ప్రశ్నించటానికి పాఠకులు  సిద్ధంగా ఉన్నారు.  స్త్రీ పురుష సమానత్వాన్ని గురించి ప్రశ్నలు  రేకెత్తించే సాహిత్య అవసరం ఉందా అని అడుగుతున్నారా?  అసమానత్వం ఉన్నంతకాలం  దానిని వివరించే,  ప్రశ్నించే సాహిత్యం వస్తుంది. ఇపుడు కూడా వస్తూనే ఉంది.

7. 80, 90 దశకాల్లో స్త్రీ వాద సాహిత్యం బలంగా వెలువడడానికి కారణాలు ఏమిటి?

80, 90 దశాబ్దాలలో స్త్రీవాద సాహిత్యం ఉధృతంగా ప్రారంభమై, ఇపుడు కూడా బలంగా వస్తున్నది. అది ప్రారంభం గనుక అందరూ గమనించేలా వచ్చింది. కొత్త చూపునిచ్చింది గనుక ఆ దశాబ్దాలకు ఒక ప్రాధాన్యత ఉంది. తర్వాత రచయితందరూ జండర్‌ దృక్పధాన్ని ఒంట బట్టించుకోవటం తప్పనిసరైంది. ఒక్క స్త్రీ పురుష అసమానతల  మీదే కేంద్రీకరించటం వల్ల  80, 90 దశకాలలో స్త్రీవాదం బలంగా వచ్చినట్లు అనిపించవచ్చు. క్రమంగా స్త్రీవాద పరిధి విస్తరించింది.

8. ఇప్పుడు విడిగా ప్రత్యేకముగా స్త్రీ వాదం పేరిట ఉధృతంగా రచనలు రాకపోవడానికి కారణాలు ఏమిటని మీరు అనుకుంటున్నారు?

          రచనలు వస్తూనే ఉన్నాయి అని నేనంటున్నాను. రాకపోవటానికి కారణాలు  నన్నడిగి లాభం లేదు.

10. నవల, కథ, విమర్శ, నాటకం వంటి ప్రక్రియల కంటే స్త్రీ వాద సాహిత్యం ఎక్కువగా కవిత్వంలోనే  వెలువడింది. దీనికి కారణాలు ఏవంటారు?

కవిత్వంతో పాటు కథ, విమర్శ ఈ రెండిరటిలో స్త్రీవాద సాహిత్యం వచ్చింది అనేక కథా సంకలనాలు వెలువడ్డాయి. వెలువడుతున్నాయి. నవల  ప్రచురణ కష్టం కావటం వల్ల  తక్కువ వెలువడ్డాయని నా అభిప్రాయం.

నాటకం స్త్రీవాదంలోనే కాదు ఏ వాదంలోనూ అంత బలంగా లేదు.

11.  స్త్రీ వాదం ఎక్కువగా తనకు మద్దతు ఇచ్చే ఉద్యమాలను, ఉద్యమ నాయకత్వాన్ని ప్రశ్నించింది  కానీ – పాలకులను ప్రశ్నించలేదని ఒక అభియోగం.  దీని గురించి మీరు ఏమంటారు?

 స్త్రీవాదం పితృస్వామ్య రాజకీయాలన్నిటినీ ప్రశ్నిస్తుంది. వామపక్ష ఉద్యమాలలో అసమానత్వాన్ని, వివక్షను ఎదుర్కొని వచ్చిన స్త్రీవాదులు  ఆ ఉద్యమ నాయకత్వాన్ని ప్రశ్నించారు. అందులో ఆశ్చర్యపడవసిందేమీలేదు. ఎక్కడ సమానత్వం ఉంటుందని నమ్మారో అక్కడ లేకపోవటం స్త్రీవాదులను ప్రశ్నించేలా చేసింది. తమకు సగభాగం దక్కుతుదంని నమ్మకంతో వెళ్ళిన చోట కూడా వివక్షలు  ఎదురవటాన్ని స్త్రీ వాదులు  ప్రశ్నించారు.

                పాలకులను ప్రశ్నించక పోవటం ఏమిటి? స్త్రీవాద ఉద్యమాలు  ఎవరికి వ్యతిరేకంగా నిర్మించబడ్డాయి? వరకట్న హత్యలు, స్త్రీలపై లైంగిక అత్యాచారాలు, లింగ నిర్ధారణ పరిక్షలు, పనిచేసేచోట లైంగిక వేధింపులు - ఈ ప్రశ్నలు  లేవదీసింది,  పోరాటాలు, ఉద్యమాలు  చేసింది పాలక వర్గాలతోనే కదా! ఎంతోకొంత మార్పుతెచ్చే చట్టాల కోసం, వాటి అమలు  కోసం ప్రశ్నిస్తున్నది ఉద్యమిస్తున్నది పాలకులతో కాక మరెవరితో?

                పాలకులంటే కేవలం  అప్పుడు అధికారంలో ఉన్నవారే కాదు. పాలకవర్గం పూర్తిగా పితృస్వామ్య భావజాలాన్ని అమలు  చేసే పనిలో నిమగ్నమై ఉందని, పితృస్యామ్యం లేకుండా పాలకవర్గం మనలేదని స్త్రీవాదమే మొదటగా గుర్తించింది. స్త్రీవాద పోరాటమంతా పిత్రుస్వామ్య వ్యతిరేకపోరాటమే. సారాంశంలో పాక వర్గాల  వ్యతిరేక పోరాటమే.

12. దళిత బహుజన మైనారిటీ అస్తిత్వ ఉద్యమాలు, ఉద్యమ సాహిత్యం స్త్రీ వాద సాహిత్య విస్తరణకు అవరోధం అయ్యాయని భావిస్తున్నారా?

అసలు  భావించటం లేదు. ఆ అస్తిత్వ వాదాలన్నీ స్త్రీవాదానికి బలం  చేకూరుస్తాయి. అసమానతలు  ఎక్కడున్నా గుర్తించటం నేర్పింది స్త్రీవాదమే.

13. స్త్రీ వాదానికి ప్రాంతీయ అస్తిత్వ చైతన్యంతో సహా దళిత బహుజన మైనారిటీ అస్తిత్త్వాలకు వైరుధ్యం ఉందని అనుకుంటున్నారా?

వైరుధ్యమేమీ లేదు.

14. స్త్రీవాద అస్తిత్వ ఉద్యమానికి మిగిలిన అస్తిత్వ వాద ఉద్యమాల కంటే భిన్నంగా ఉన్న ప్రత్యేకత ఏమిటి?

 ప్రత్యేకత ఏమో గానీ - స్త్రీవాదం కేవలం  లింగ వివక్షకే పరిమితం కాదు. కాలేదు. సమస్త అణచివేతను, అసమానతను గుర్తించే శక్తి, విశ్లేషణా పటిమ స్త్రీవాద సిద్ధాంతానికి ఉంది.

15. “సామాజిక ఉద్యమాలు బలహీనపడ్డాయి కనుక స్త్రీ వాదం బలహీనపడింది అంటున్నారు” ఇది నిజమా? ఎందుకు?

 స్త్రీవాదం బహీనపడలేదు. స్త్రీల గొంతులు  ముందెన్నటికన్నా బలంగా ఉన్నాయి. బలహీనపడిరదనుకుని సంతృప్తి చెంది కళ్ళూ, చెవులూ  మూసుకునే వారిని  ఏం చేయగలం? సామాజిక ఉద్యమాలకు ఆటు పోట్లు ఉంటాయి. ప్రస్తుతం ఇది ఉద్యమ కాలం.

16. గ్లోబలైజేషన్  కాలంలో అస్తిత్వ ఉద్యమాలకు స్థానం ఉన్నదంటారా?

ప్రపంచీకరణ కాలంలోనే గదా అస్తిత్వ ఉద్యమాలు  పుట్టి పెరుగుతున్నది.