నరసింహానికి ఓపెద్ద షాక్. ఇలా జరుగుతుందని అనుకోలేదు. అలా జరిగివుండకూడదు. కానీ జరిగింది. మెల్లగాఅడుగులో అడుగు వేసుకుంటూ, ఇంటికి వెళ్తూ ఆలోచిస్తున్నాడు. నిన్నటి దాకా ఉన్న తన మిత్రుడు ఈరోజు లేడు. తలచుకుంటేనే గుండె బరువెక్కుతుంది. ఎంత మంచి వాడు. అక్కడికి వచ్చిన అందరూ అతనిని మెచ్చుకున్నారు. అతను చేసినా సహాయాలని గుర్తుచేసుకున్నారు. అదేదో మొక్కుబడిలా కాకుండా మనస్ఫూర్తిగా చెప్పిన మాటలే.

ఇంటికి వచ్చేసాడు. ఇంకా వసుంధర రాలేదు. తాళం తీసి లోపలికి వెళ్ళాడు. తన చేతిలోని బ్యాగు, ఆఫీస్ ఫైలు టీపాయ్ మీద పడేసాడు. మళ్ళీ ఆలోచనలో పడ్డాడు. అందరితో మంచిగా ఉంటే నెత్తినెక్కి కూర్చుంటారు. అందుకే అందరిని తాను తగు దూరం లోనే పెట్టాడు. తల భారంగా ఉండడంతో తన గదిలోకి వెళ్లి మంచం మీద పడుకున్నాడు.

మరి తన వాళ్ళు తాను ఛస్తే ఎం అనుకుంటారో? తాను ఛస్తే... అవును తాను ఛస్తే కానీ వాళ్లకు బుద్ధి రాదు. ఎంత చెప్పినా, ఎంత చేసినా వాళ్లకు తృప్తి లేదు. నా దోవకు రారు. వచ్చినట్లు ఉన్న మనస్ఫూర్తిగా ఉండదు. వాళ్ళతో విసిగి వేసారి ఉన్నా. అందుకే తను చావాలి.

*******

బయట ఏడుపులు వినబడుతుంటే మెలుకువ వచ్చింది. గది బయటికి వచ్చాడు. అదేంటి?

ఎవరిదో శవం ఉంది. తన భార్య వసుంధర, కొడుకు సతీష్, ఆఫీసులో తన సబార్డినేట్ గిరిధర్ ఏడుస్తూ ఉన్నారు.

వసూ! ఎవడో కోన్కిస్కాగాడి శవం దగ్గర కూర్చుని ఏడుస్తున్నావే?ఎవడు వాడు? వాడికీ నీకూ ఏమిటి సంబంధం? అరే వినబడటంలేదా?“ అని అరిచాడు. వసుంధర ఆ మాటలు విన్నట్లులేదు. అలాగే సతీష్, గిరిని కేకేలేసాడు. వాళ్ళు ఏమాత్రం స్పందించలేదు.

ఏమైంది వీళ్లకు? చెవుడా? నేనంటే నిర్లక్ష్యమా? అనుకున్నాడు. పక్కన ఒక వ్యక్తి నరసింహం భుజం తట్టి,"టీవీ రిమోటులో బ్యాటరీ తీసేస్తే రిమోట్ పనిచేయదు. ఏం వినపడదు. ఏం కనపడదు. వాళ్లకు నీవు కనబడవు. నీ మాటలు వినబడవు. అందుకే సమాధానం చెప్పలేరు. నేను చెబుతాను. ఆ చచ్చింది వసుంధర మొగుడు, సతీష్కు తండ్రి, గిరిధరికి బాస్”అని అన్నాడు.

"అదంతా నేనే”అన్నాడు నరసింహం.

"అవును అన్నీ నువ్వే. అక్కడ చచ్చి పడున్నది కూడా నీవే.”

"నేనిక్కడే ఉన్నానుగా?"

"ఆ బాడీని వదిలేసి ఇక్కడ ఉన్నావు."

"బాడీనా?"

"నువ్వు అందులో ఉన్నంతవరకూ నరసింహానివి. ఇప్పుడు అది బాడీ మాత్రమే. ఇక అందరూ అలాగే అంటారు."

అప్పుడు అనుమానం వచ్చింది నరసింహానికి

"ఇంతకీ నువ్వు ఎవరివి?” అని అడిగాడు ఆ వ్యక్తిని.

"నీ అంతరాత్మని.”

"ఎక్కడినుంచి వచ్చావు?”

"నువ్వు ఆ శరీరంలోనుంచి వచ్చినట్లే, నీనుండి నేను వచ్చాను.”ఈ విషయాన్ని జీర్ణించుకోలేకపోయాడు నరసింహం. ఇంకో సందేహం వచ్చింది నరసింహానికి.

"నేనెలా చచ్చాను?"

"నువ్వు కోరుకున్నావు కాబట్టి."

“నేనెందుకు చావును కోరుకుంటాను?"

"నీవాళ్ళందరితో సఖ్యతతో ఉండలేక,అసహనంతో వాళ్ళపై విరుచుకుపడి,వేదనపడి కోపంతో”నేను చస్తేగాని నాకు ప్రశాంతత ఉండదు”అని అనుకున్నావు. కరెక్టుగా ఆ టైంలోనే తథాస్తు దేవతలు అలా షికారు వెళుతూ నీ మాటలు విని తథాస్తు అని వాళ్ళ జేబులోనుంచి చావు వరాన్ని నీకు ప్రసాదించారు.”

"నాదో సందేహం."

"ఆ దేహం వదిలినా నిన్ను సందేహాలు వదలలేదు. అడుగు."

"ఇప్పుడు నా గురించి నావాళ్ళు ఏమనుకుంటున్నారు?”

"చూశావా?చింత చచ్చినా..... అన్నట్లు నువ్వు చచ్చినా వాళ్ళు నీగురించి ఏమనుకుంటున్నారో అన్న చింత చావలేదు. నువ్వు చచ్చావేగాని నీకు ప్రశాంతత లేదు. నువ్వు చచ్చింతర్వాత వాళ్ళేం అనుకుంటే నీకెందుకు? బతికున్నప్పుడు ఎవరేమనుకుంటారు అని ఆలోచిస్తే నీ ప్రవర్తనను బాగుచేసుకుని ఉండొచ్చు."

"అదేదో అయిపోయింది. ఇప్పుడు నాగురించి వాళ్ళేం అనుకుంటున్నారు?"

"ఏం నీకు తెలీదా?” అని ఎదురు ప్రశ్న వేసింది అంతరాత్మ.

"నీకు తెలుసా?”

"బాగా తెలుసు. సరే ఇంతగా బాధపడుతున్నావు కాబట్టి విను.”

"మాకోసం ఎంతో కష్టపడ్డారు. నన్ను కంటికి రెప్పలా చూసుకునేవారు. నాకేమైనా ఒళ్ళు బాగాలేకపోతే అల్లాడిపోయేవారు. ఇప్పుడు ఆయన లేకుండా నేనెట్లా బతికేది?”అని వసుంధర అనింది.

"అసలు ఆయన మా నాన్న కాదు. ఫ్రెండ్,ఫిలాసఫర్,గైడ్. అన్నీ తానే అయి నన్ను పెంచారు. ఇంక నాకు దిక్కెవరు?”అని సతీష్ అన్నాడు.

"పేరుకు నాకు బాస్. ఆఫీస్ పని ఎంత పేరుకుపోయినా ఏం అనేవారు కాదు. చాలా ఓర్పుతో పని నేర్పించేవారు. ఇకమీదట అలాంటి వ్యక్తిని చూడలేను.”అని గిరి అన్నాడు.

"అమ్మయ్య. చూసావా నాగురించి ఎంత గొప్పగా చెప్పారో? ఆనందంతో గాలిలో ఎగరాలని ఉంది."

"నువ్విప్పుడు గాలిలోనే ఉన్నావు. గాలిమేడలు కట్టుకోవద్దు. వాళ్ళు నీగురించి మంచిగా మాట్లాడుతున్నారా? అరటితొక్కేమికాదూ?అవంతా గాలికబుర్లు. చచ్చినవాళ్ల గురించి చెడు చెప్పకూడదన్న సంప్రదాయం ఒకటి చచ్చి ఏడ్చింది కాబట్టి అలా మాట్లాడారు. నిజంగా వాళ్ళ మనసుల్లోని మాటలు వింటే ఉరేసుకుని ఛస్తావ్. సారి,అదే బతికున్నప్పుడు వినుంటే చచ్చి ఊరుకుంటావు.”

"వాళ్ళ మనసులో ఏముందో నాకేం తెలుసు."

"అయ్యోపాపం బుజ్జికన్నా! నీకేమీ తెలీదు. అరటిపండు నోట్లోపెడితే కొరకడం తెలీని పసివాడివి. సరే,వాళ్ళ మనసుల్లోని మర్మం విను.”అని అనింది అంతరాత్మ.

"ఆయన కష్టపడ్డాడా? ఏం కష్టపడ్డాడు? ఆఫీసులో పెద్దగా పనిచేసి అలసిపోయినట్లు ఫోజు. ఏసీ గదిలో కూర్చుని,కిందివాళ్ళపైన పెత్తనం చెలాయించడమేగా ఈయన చేసే నిర్వాకం. నాకు ఒళ్ళు బాగాలేకపోతే ఏనాడైనా తన చేత్తో మందులిచ్చాడా? నేనూ ఉద్యోగం చేస్తున్నా. అక్కడ ఆఫీసులో పనిచేసి,ఇక్కడ ఇంటిపనీ చెయ్యాలి. ఎందులోనూ ఆయన సాయం చేయడు. ఓ ముద్దూముచ్చటా లేదు. చేతిలో సెల్లూ,లేకపోతే పేపర్. అదీ కాకుంటే టీవీలో క్రికెట్టు. ఇప్పుడు పోయాడుగా సగం పని తగ్గింది. అమ్మయ్య!”అని తన బాధనంతా వెళ్లగక్కింది వసుంధర.

ఇపుడు సతీష్”అసలు ఆయన మానాన్న కాదు. ఒక్కసారి కూడా దగ్గరకు తీసుకుని ఆప్యాయంగా మాట్లాడలేదు. ఆయన ఇష్టాలనీ కోరికలనీ నేను తీర్చాలంటాడు. ఆయన మాటే నెగ్గాలంటాడు. నా సమస్యల్ని అర్థంచేసుకోడు. వేరేవాళ్ళ పిల్లలతో పోలుస్తాడు.”అని అన్నాడు.

"అమ్మయ్య. పీడ విరగడయింది. అధికారం చేతిలో ఉందిగదాని గదమాయించడం. పని తెలీక అవస్థపడితే తేలిగ్గా చూడడం. పని ఎలా చెయ్యాలో నేర్పించే ఓపిక లేదు. ఆయనకి కష్టం వస్తే ఒకటి. నాకు కష్టం వస్తే మరొకటి. ఇంట్లోకోపం,పైఅధికారిపై కోపం అన్నీ నాపైనే. ఇంకా ఏ ఆఫీసర్ వచ్చినా వీడిలా మాత్రం ఉండరు.”అని అక్కసును కక్కాడు గిరి.

ఇవ్వన్నీ విన్న నరసింహం ఆశ్చర్యంతో అంతరాత్మ వైపు చూసి”ఏమిటిది?”అని అడిగాడు.

"నిజరూపదర్శనం.”

"ఎవరిది?”

"నీది,వారిదికూడా.”

"అవును వాళ్ళ అసలు రూపం బయటపడింది.”

"వారితోబాటు నీ స్వభావమూ తెలిసింది.”

"నా భార్య నాతో కష్టాలు పడిందా? మొగుడిగా, మగాడిగా నా బాధ్యతలంతా చేశానుగదా?”తనదేమీ తప్పు లేనట్టు చెప్పాడు నరసింహం. ఆమాటలోనుంచి ఓ పాయింటు లాగింది అంతరాత్మ.

"నీ మాటల్లోనే సమాధానం ఉంది. ఆమెవద్ద నీ పురుషాధిక్యత ప్రదర్శించావు.”

మెల్లగా టాపిక్ మార్చాడు నరసింహం.

"నా కొడుకు నన్ను అంతలేసి మాటలనేశాడేమిటి?నేను వాడికోసమేకదా క్రమశిక్షణతో పెంచాలనుకున్నా.”

“క్రమశిక్షణ పేరిట నీలోని కోపాన్ని,అసంతృప్తినీ,నిరాశనూ, నిస్పృహనూ వాడి నెత్తిన గుమ్మరించావు. నీ నెరవేరని కోరికల్ని వాడిద్వారా తీర్చుకోవాలని చూశావు.”

ఈ అంతరాత్మ ఏమిటి, తనదే తప్పనట్టు చెబుతోంది అని అనుకొని గిరి విషయం ఎత్తాడు నరసింహం.

"వాడు,నా సబార్డినేట్, ఆ గిరిగాడు కూడానా? ఆఫీసులో ఎంత అణిగిమణిగి ఉండేవాడు. వినయానికి కేరాఫ్ అడ్రసులా ఉండేవాడు. ఇప్పుడు ఇంత కేర్లెస్ గా మాట్లాడుతున్నాడు.”

"ఆ వినయవిధేతలు నీ అధికారానికి. అవి నీకే అనుకుని మునగ చెట్టెక్కావు. ఇప్పుడు బోల్తాపడ్డావు. నిజంగా నువ్వు వీళ్లందరితో బాగుంటే నీ గురించి మంచే చెబుతారా అన్న అనుమానం రాకూడదు. ఆ సందేహం వచ్చిందంటేనే నీ ప్రవర్తన నీకే నచ్చలేదన్నమాట.”

“నేనేం చేశాను?”

"వాళ్ళూ అదే అనుకుంటున్నారు. వాళ్ళకు నువ్వు మంచి ఏం చేసావూ అని. నువ్వేం చేశావో నీకు తెలీదా? ఎందరో మేధావులూ,తత్త్వవేత్తలూ నిన్ను నీవు తెలుసుకో అన్నారు. నీ అహంకారపు తలుపులు తెఱచిచూడు. నీ హృదయపు గదిలో తరచిచూడు. నువ్వేంటో అర్థమవుతుంది. నీ ప్రవర్తన ఏమిటో తెలుస్తుంది. నీ వాళ్ళతో ఎలా ఉన్నావో చూడు. ఒకసారి జరిగిందంతా నాటకం చూస్తున్నట్లు చూడు.”అని గతాన్ని అతనికి గుర్తు చేసింది అంతరాత్మ.

*******

      నరసింహం ఆఫీస్ నుండి వచ్చాడు. షూష్ ఊడదీసి ఓ మూలకి విసిరేశాడు. ఫైల్స్ టేబుల్ పైన,మీల్స్ బ్యాగ్ టీపాయ్ మీద పడేశాడు. టైం చూసుకున్నాడు. వాకిటివైపు చూశాడు. అసహనంతో టీపాయ్ మీదున్న న్యూస్ పేపర్ తీసి చదివాడు. మళ్ళీ వాకిటివైపు చూసి న్యూస్ పేపర్ టీపాయ్ మీద పడేశాడు. టీవీ ఆన్ చేశాడు. కాస్సేపటికి వాకిటివైపు చూశాడు. సెల్ ఫోన్లో ఎవరితోనో మాట్లాడాడు. తర్వాత అందులో మెసేజెస్ చూస్తున్నాడు.

      వసుంధర ఆఫీసునుండి వచ్చింది. హాలంతా ఒకసారి చూసింది. హ్యాండ్ బ్యాగ్ టేబుల్ మీద పెట్టింది. విడివిడిగాపడిఉన్న నరసింహం షూస్ తీసి ఓ పక్కన సర్దింది. తన క్యారియర్,నరసింహం క్యారియర్ లను తీసుకుని వంటగదిలోకి వెళ్ళింది. వాటిని సింకులో పడేసిన శబ్దం. నరసింహం ఉలిక్కిపడ్డాడు. మళ్ళీ సెల్ చూశాడు.టైం చూశాడు. వంటగదికేసి చూశాడు. వంటగది బయట నిలబడి”వసూ! కాఫీ అయిందా?”

"ఏం మీరు నాకన్నా ముందే వచ్చారుగా? తాగలేదా?”

"ఆఫీసునుంచి నువ్వు వస్తావని ఎదురుచూస్తున్నా.”

"వచ్చాను. అయితే?”

"నువ్వు కాఫీ కలుపుకొని మనిద్దరికీ తెస్తావని చూస్తున్నా.”

"నేనొచ్చింది చూశారుగా?మీరే కాఫీ కలిపి తెచ్చి ఇవ్వచ్చుగా?”

“నేను టైర్డ్ అయిపోయాను.”అని అన్నాడు నరసింహం.

అంతే రెచ్చిపోయింది వసుంధర.

"నేనూ మీలాగే ఆఫీసులో పనిచేసే వచ్చాను. అలసటకు ఆడామగా తేడాలేదు. ఆడవాళ్లకూ అలుపూసలుపులు వస్తాయి. ఉదయం కాఫీ నేనే ఇస్తున్నానా?టిఫినూ,మీల్స్ అన్నీ నేనే చేస్తున్నానా?ఒక్కసారి సాయంకాలం ఒకపూట కాఫీ కలిపి ఇవ్వటానికి మీకు నామోషీ. ఇంతకాలం మీరు ఇంటిపనులు చేయాలంటే మీ అమ్మగారు ఉండేవారు. ఆమె ఎక్కడ మిమ్మల్ని”ఆడంగి వెధవా ఇలా భార్యకు కాఫీ కలిపి ఇస్తావా? సిగ్గులేదూ?”అని ఎద్దేవా చేస్తుందని భయం. అదే అల్లుడు ఆమె కూతురికి కాఫీ ఇస్తే”మా అల్లుడు మా అమ్మాయిని ఒక్క పనీ చేయనివ్వడు”అని గొప్పలు చెప్పేది.”

ఒక్కసారిగా తగ్గిపోయాడు నరసింహం. మెల్లగా”పోనీలే వసూ. పోయినవాళ్ల గురించి చెడు ఎందుకు చెప్పుకోవాలి?”అని అన్నాడు.

"సరే ఆ మహాతల్లి పోయిందిగా,ఇప్పుడు నాకు చేసిపెట్టేందుకు ఏం అడ్డం? చెప్పండి. మీ అహంకారం అడ్డం. అంతేనా?”

"అదికాదు వసూ! నాకు వంట అలవాటులేదు.”

అతను తగ్గడంతో ఇంకాస్త గొంతుపెంచింది వసుంధర.

"నాకు కూడా మాపుట్టింట్లో వంట అలవాటులేదు. అంతా అమ్మే చేసేది. మిమ్మల్ని కట్టుకున్నాక మీ అమ్మగారిని అడిగి మీకేది ఇష్టమో కనుక్కొని,అన్నీ నేర్చుకొని చేస్తున్నానుగా. నన్నూ మావాళ్ళను ఏమీ అనకుండా వంట నేర్పిందా ఆ మహాతల్లి? వంటావార్పూ చెప్పించకుండా ఎలా పెంచారో మీవాళ్లు”అని మాఅమ్మని ఆడిపోసుకునేది. ఏం ఆమెగారు మీకు నేర్పించవచ్చుగదా వంట.”

"ఇప్పుడు ఆమె పోయిందిగా,ఇంకెందుకుఆ సంగతి?”

"సరే మీరున్నారుగా? ఆఫీసునుంచి రాగానే షూస్ అలా విసిరేయకపోతే స్టాండులో పెట్టవచ్చుగా? మీ టిఫన్ బాక్స్ తీసి సింకులో పడేయవచ్చుగా? జీతంలేని పనిమనిషిని నేనున్నానుగా అవన్నీ చేసిపెట్టడానికి.”

ఇంక లాభం లేదు. ఎలాగైనా ఆమెను అనునయించడానికి”ఏంటి వసూ ఈ రోజు మరీ హాట్ హాటుగా ఉన్నావు?”అని చేయి పట్టుకున్నాడు”అరె నిజంగానే ఒళ్ళు వేడిగా ఉందే? జ్వరం వచ్చిందా? ఏదయినా మాత్ర వేసుకోకూడదూ?”

అంతే వసుంధర కోపం నసాళానికి ఎక్కింది.అతని చెయ్యి విదిలించింది.”ఏదయినా మాత్ర వేసుకోకూడదూ చెప్పడమేగాని,కాస్త రెస్ట్ తీసుకో,నేను సాయం చేస్తాను అనిగానీ,ఇంద ఈ మాత్ర వేసుకో అని ఇవ్వడం గానీ చెయ్యరన్నమాట. మీకు మాత్రం ఇంత తలనొప్పి వచ్చినా అమృతాంజనం నేనే రాయాలి. ఇంత జలుబు వచ్చినా విక్స్ నేనే రాయాలి.”

"నేను తలనొప్పనో,జలుబు వచ్చిందనో చెబుతానుగానీ నిన్ను అదీ ఇదీ రాయమని నేనెప్పుడయినా చెప్పానా?"

"అదే నేననేది. మీరు బాధతో ఉన్నప్పుడు నేనుగా తోచుకొని ఏదయినా చేస్తానే,నాకు జ్వరం వస్తే మీరుగా ఏమీ చెయ్యడం లేదే అనేదే నాబాధ. ఇదంతా మీకెప్పుడు తెలుస్తుందో, మీరు ఎప్పుడు మారుతారో నాకు తెలీడంలేదు.”

ఇంతసేపు డిఫెన్స్ ఆడుతున్న నరసింహం అఫెన్సు లోకి దిగాడు.

"అయినా లోకంలో ఎంతమంది ఆడవాళ్లు వుద్యోగం చేయడంలేదు? ఉద్యోగం చేస్తున్నామని ఇంటిపని మానేస్తున్నారా?నీవు ఒక్కదానివే పెద్ద చేసేటట్టు ఫోజు కొట్టేస్తున్నావే?”అని దబాయించాడు.

"చేస్తానండీ చేస్తా. అన్ని పనులూ నేనే చేస్తా. కానీ కనీసం చిన్న చిన్న పనులయినా మీరు చేయకపోతే ఎలా? కూరలు తరగొచ్చు,గిన్నెలు తోమొచ్చు,నెలసరి సరుకులు డబ్బాల్లో పోయొచ్చు. కానీ చేయరు. ఎందుకంటే ఇగో అడ్డొస్తుంది.”

"అవన్నీ మొగవాళ్ళు చేసేపనులు కావు.”

"అని మీ అమ్మ చెప్పిందా? ఆ తరం అలా ఉండేది. కానీ ఇప్పుడు చాలామంది మగవాళ్ళు అన్ని పనులూ చేస్తున్నారు. సరే అది వదిలేయండి. మగవాళ్ళు చేసే పనులు మీరు చేస్తున్నారా?”

"ఏం చేయడంలేదో చెప్పు.”

"మా ఆఫీసరుగాడు అక్కడ పనిచేయించుకోవడమే కాక ఇంట్లో కూడా ఆఫీస్ పనులు చేసుకురమ్మంటాడు. అది మగ పనేగా?మీరు చేసిపెట్టారా?”

"ఇదేం గోల? మా ఆఫీసులో పని చేసి,ఇక్కడ నీ ఆఫీస్ పని చేయాలంటే బోర్.”

"అవును ఇంటిపని చేయడానికి నామోషీ. నా ఆఫీస్ పని చేయడానికి బోర్. మీకు బోర్ కొట్టనిది పేపర్ చదవడం,టీవీ చూడడం,వాట్సాప్ లో మెసేజీలు చూడటం,సెల్లో బాతాఖానీ కొట్టడం. అంతేగా?”

అపుడే నరసింహాన్ని వసుంధర బారి నుంచి కాపాడడానికేమో ఫోన్ మోగింది. హమ్మయ్య అనుకున్నాడు నరసింహం. ఫోన్ ఎవరు చేశారని చూసాడు.

"మా బాస్ ఫోన్ చేస్తున్నాడు. ఇంకా ఆపేయ్ నీ గోల.”అని గట్తిగా అరిచాడు నరసింహం.

"నేను చెప్పేదంతా మీకు గోల లాగానేఉంటుంది. నేను మీకు కాఫీ పెడతాను. మీ బాస్ గడ్డి పెడతాడు.”అని వసుంధర వంటగదిలోకి వెళ్ళింది.

అంతే అక్కడి దృశ్యం ఆగింది.

*******

"ఇందులో నా తప్పేం ఉంది? అందరు మగవాళ్లలాగే నేనూ ఉన్నాను.”అని అంతరాత్మకు విన్నవించుకున్నాడు నరసింహం.

"వాళ్ళందరూ ఇంట్లో ఎలా ఉన్నారో నీవు చూశావా?ఏ మగాడూ ఇంట్లో ఫలానా ఫలానా పనులు చేస్తున్నానని చెప్పుకోడు. మగవాడినన్న అహం అలా చెప్పనివ్వదు. చాలామంది మారారు,మారుతున్నారు. మా నాన్నలు ఇలాగే ఉన్నారు,మా తాతలు ఎలాగెలాగో ఉన్నారంటే ఇప్పుడు కుదరదు. కాలం,కాలంతో బాటు మనుషులూ మారాలి. భార్య అంటే శ్రద్ధ ఉండాలి.”

"శ్రద్ధ లేకుండా నేనేం చేశాను?”

"ఆమె ఇంటికి వచ్చినప్పుడు,గమనించనట్లు నీవు సెల్ చూసుకోవడాన్ని శ్రద్ధ అంటారా? రాగానే ఆమె హ్యాండ్ బ్యాగ్,టిఫిన్ బాక్స్ అందుకున్నావా?”

"ఇంతదూరం మోసుకొచ్చింది ఇంట్లోకి తీసుకురాలేదా?”

"అదే అదే కూడదన్నది. ముందుగానే వచ్చావు కదా? నీ మీల్స్ బాక్స్,ఉదయం మీరు తిన్న టిఫిన్ ప్లేట్లూ కడగొచ్చుగా. రాగానే కాఫీ ఇచ్చి ఆఫీసులో ఆమె పడిన శ్రమ తెలుసుకుంటే సేద తీరేదిగా?కనీసం నీ షూస్ విసిరేయకుండా స్టాండులో పెట్టవచ్చుగా?”

“ఇదంతా...”

“ఇదంతా ఎందుకు జరగదు అంటే,ఇంటిపనీ,బయటపనీ ఆమే చేయాలని ఎదురుచూడడం వల్ల.”

"నాకు వంట...”

"రాదు. రాదు అనుకుంటే ఏమీ రాదు. చేయాలనుకుంటే ఏదీ అసాధ్యం కాదు. నేర్చుకోవాలంటే యూట్యూబ్ లో బోలెడన్ని వెబ్ సైట్లు ఉన్నాయి. చూసి నేర్చుకోవచ్చు. మీ పెళ్లయేనాటికి నీ భార్యకు వంట రాదు. మీ అమ్మనడిగి నేర్చుకోలేదూ?”

ఏమిటి అంతరాత్మ? నన్నే తప్పులు పడుతుంది అనుకొని టాపిక్ మార్చాడు నరసింహం.

"చనిపోయిన మా అమ్మని దెప్పిపొడుస్తుంది. అది కరెక్ట్ కాదు కదా.”

“అత్తగారిని అనడం ఆమె తప్పే. ఆమె ఉన్నప్పుడు అణిగిమణిగి ఉండింది. దాన్ని ఇప్పుడు నీపైన వెళ్లగక్కింది. అసలు నువ్వు ఇంట్లో సాయం చేస్తుంటే గతమంతా మరిచిపోయేది. మీ అమ్మ ప్రస్తావన తెచ్చేదికాదు. సరే ఇదంతా పక్కన పెట్టు. ఆమెకు ఒళ్ళు బాగాలేకపోతే డాక్టర్ దగ్గరికి తీసుకెళ్ళడమో,లేదూ నువ్వే మాత్ర తెచ్చి ఇవ్వడమో చేయొచ్చుగా. ఆ రోజు వంట చేయొద్దని,ఏ హోటెల్నుండో తెప్పిస్తానని చెప్పొచ్చుగా. ఇవన్నీ చేయకుండా”ఇందులో నా తప్పేం ఉంది? అందరూ మగవాళ్ళలాగే నేనున్నాను”అని సమర్ధించుకున్నావు. నీకు బుద్ధీ,జ్ఞానమూ,తెలివీ,అదీ,ఇదీ ఏమన్నా ఉన్నాయా?”

అంతరాత్మ అంత గట్తిగా చీవాట్లు పెట్టడంతో తల దించుకున్నాడు నరసింహం.

"సరే ఆ రోజు మీ బాస్ ఫోన్ చేసింతర్వాత ఏమైంది? అది కూడా చూడు”అని గతాన్ని చూపించింది అంతరాత్మ.

**********

నరసింహం తలపట్టుకుని సెల్ ఆన్ చేసాడు. మొహం నిండా నవ్వు పులుముకొని”సార్ గుడ్ మార్నింగ్ సార్.”అని విష్ చేసాడు.

దానికి ఆ ఆఫీసర్”ఆఁ గాడిద గుడ్డేమీ కాదూ?ఫోన్ తీయడానికి ఎందుకు లేట్ చేసావు?”

"అదీ... అదీ... ఫోన్ చార్జింగులో వేరేగదిలో పెట్టాను. అందుకనే...”

"సెల్ పనిచేయడానికి ఛార్జింగ్ చేయాలి. నువ్వు పనిచేయడానికి నేను నీకు ఛార్జింగ్ చేయాలన్నమాట.”

"అదేంటి సార్ అలా అంటారు? అన్ని పనులూ చేస్తూనే ఉన్నాను కదా సార్.”

“మొన్న హెడ్డాఫిస్ వాళ్ళు పంపమన్న ఇన్ఫర్మేషన్ పంపేవా?”

“ఏంటి సార్ అదింకా చేరలేదా?”

“అంటే ఇన్ఫర్మేషన్ చేరిందా లేదా అని నువ్వు కనుక్కోలేదా? అంత ఇర్రెస్పాన్సిబుల్ గా ఉన్నావన్నమాట.”

"అది కాదు సార్. దానికి సంబంధించిన ఎంప్లాయీకి చెప్పాను సార్. వాడూ...”

"నువ్వు వాడికి చెప్పావు. వాడింకెవడికో చెబుతాడు. అలా సాకులు చెప్పుకుంటూ పొండి. పని మాత్రం చేయకండి.”

“నేనేం చేసేది సార్? నా కింద ఇరవై మంది దద్దమ్మలు పని చేస్తున్నారు.”

"నాకింద ఇరవై ఒక మంది పనిచేస్తున్నారు. వాళ్ళంతా సక్రమంగా పనిచేస్తుంటే మధ్యలో నువ్వెందుకు? నీపైన నేనెందుకు? కుంటిసాకులు మాని ఆ స్టేట్మెంట్ పంపు.”

“సార్ అదీ..”

“నో మోర్ ఎక్సప్లనేషన్స్”అని ఫోన్ పెట్టేశాడు బాస్.

నరసింహం తనలో”నో మోర్ ఎక్సప్లనేషన్స్. ఏం చేస్తాడు. మెమో ఇస్తాడు. లేకుంటే సస్పెండ్ చేస్తాడు. వాడు చేసేదేమిటి? నేనే రిజైన్ చేసేస్తా. ఈ అవమానాన్ని భరించడం కంటే అడుక్కుతినడం మంచిది. దీనికంతా కారణం ఆ గిరిగాడే. వాణ్ణీ...”

*******

“ప్రతివాడికీ పైవాడు ఉంటాడు. ఆ పైవాడు ఎంత ఒత్తిడి అనుభవిస్తున్నాడో? అవమానం జరిగితే రాజీనామా చేస్తా,అడుక్కు తింటానని చెప్పడం కరెక్ట్ కాదు.”అని అంతరాత్మ సర్ది చెప్పింది.

"మరి ఆ పరిస్థితిలో నేనేం చేయాలి?”

"సమస్యకు పరిష్కారం చూడాలి. ఎక్కడ తప్పు జరిగిందో చూడాలి. ధైర్యంగా పరిస్థితిని ఎదుర్కోవాలి. అవమానం జరిగిన చోటే సన్మానం అందుకునే పట్టుదల ఉండాలి. ఇక్కడకాదని ఇంకో చోటుకి పోయినా ఇదే పరిస్థితి. మనుషులు ఎక్కడన్నా ఒకేలా ఉంటారు. ఆ తర్వాత ఏం చేశావో చూద్దాం.”

మళ్ళీ గతం లోకి వెళ్ళాడు నరసింహం.

*******

ఆఫీసర్ మీద కోపంతో నరసింహం తన కింది ఉద్యోగికి ఫోన్ చేశాడు

"హలో గిరీ”

"గుడ్ మార్నింగ్ సార్.”

"ఏం గుడ్ మోర్నింగూ?ఈ రోజు బ్యాడ్ మార్నింగ్.”

“ఏం సార్? ఏమైంది?”

"మొన్న హెడ్డాఫీసువాళ్ళు అడిగిన స్టేట్మెంట్ పంపలేదా?”

“లేదు సార్. అదీ...”

“ముందు అర్జెంటుగా దాన్ని కంప్లీట్ చేసి వెంటనే నా దగ్గరకు... ఇంటికే తెచ్చేయ్. లేకుంటే నువ్వు ఖాళీ”అని ఫోన్ పెట్టేసాడు.

**********

 నరసింహం,అంతరాత్మవైపు తిరిగి”నా భార్య నేను ఆఫీసులో పెద్దగా ఏం కష్టపడుతున్నాను అనింది. రామేశ్వరం పోయినా శనేశ్వరం తప్పలేదు అన్నట్లు ఇంటికి వచ్చినా తిప్పలు తప్పలేదు. ముప్ఫయ్ ఏళ్ళు సర్వీస్ చేసినా ఆపైవాడిదగ్గర నానాటికి నానాతిట్లూతినాల్సివస్తోంది.”

"ఆపైవాడు ఇంకా పైవాడిదగ్గర ఏమేమి మాటలు పడుతున్నాడో ఆలోచించు. నువ్విప్పుడు నీ కోపాన్ని నీ సబార్డినేట్ పైన చూపించావు. ఇదంతా బటర్ ఫ్లై ఎఫెక్ట్ అంటారు.”

"కిందివాళ్ళ తో పనిచేయించడం కంటే నేనే చేసేయవచ్చు.”

“అప్పుడు వాళ్ళ జీతమే నీకు ఇచ్చేవాళ్ళు. నీ కింద ఉన్నవాళ్ళతో పనిచేయించడానికే నీకు ప్రమోషన్,జీతంలో పెరుగుదల. వారి ద్వారా మీ కార్యాలయ లక్ష్యాలను నీ నాయకత్వ లక్షణాలతో,సత్సంబంధాలతో సాధించడమే నీ ఉద్యోగం. మనుషులతో సత్ సంబంధాలు కొనసాగించాలంటే అంతస్థుల అడ్డుల్ని తొలగించుకొని దిగివచ్చి ఎదుటివాడ్ని మనలో కలుపుకొంటే మనం మానసికంగా ఎదిగిన వాళ్ళమవుతాం. దాన్నిబట్టే నీ పనితీరును పైవాళ్ళు మదింపు చేస్తారు. కిందివాడి సహకారం లేకుంటే నీ ఉద్యోగం ఖాళీ.”

అంతరాత్మ”అదిగో ఖాళీ లేదుఖాళీ లేదు అంటూ నీ కొడుకు వస్తున్నాడు. ఆ వ్యవహారం చూద్దాం"

 సతీష్ వస్తూ ఫోన్లో"ఖాళీ లేదు,ఖాళీ లేదు,ఖాళీ లేదు. ఎక్కడపోయినా ఖాళీ లేదన్నమాటే.”నరసింహాన్ని చూసి,ఫోన్లో”తర్వాత మాట్లాడుతాను.”తన నాన్నతో”గుడ్ మార్నింగ్ డాడ్.”అన్నాడు.

"ఎక్కడినుంచి రాక?”

“షేవింగుకు వెళ్ళొచ్చాను డాడ్.”

"నేను సేవింగ్. నువ్వు షేవింగ్. బాగుందిరా. నీ ఉద్యోగ ప్రయత్నాలు ఎంతవరకు వచ్చాయి?"

"ఎక్కడా ఉద్యోగాలు లేవు.”

"అదేమిట్రా? సాఫ్ట్ వేర్ కంపెనీలు పుట్టగొడుగుల్లా పుట్టుకొస్తుంటే ఉద్యోగాలు లేకపోవడం ఏంటి? నీ లాంటి యువకులను ఎవరిని కదిలించినా సాఫ్ట్ వేర్ అంటున్నాడు. లక్షల్లో సంపాదిస్తున్నారు. మొన్ననే పేపర్లో చదివాను,పద్నాలుగేళ్ల కుర్రవాడు కొన్ని కోట్ల ప్యాకేజీతో ఐటీ లో సెలెక్ట్ అయ్యాట్ట.”

"నాకు ఆ ఉద్యోగం ఇష్టంలేదు డాడ్.”

"చేరకనే ఇష్టం లేదంటే ఎలా? అందులో చేరితేనేకదా దాన్లోని కష్టసుఖాలు తెలిసేది.”

"నేనే చేరక్కరలేదు. అందులో ఉన్న నా ఫ్రెండ్స్ కథలు వింటే తెలుస్తోంది.”

“ఏంటీ తెలిసింది?”

"మీలాగా టెన్ టు ఫైవ్ జాబ్ కావవి. అదొక పద్మవ్యూహం. లోపలికి వెళ్లడమేగాని బయటకు అనుకున్న సమయానికి రావడం మన చేతిలో లేదు. అధవా వచ్చినా వర్క్ ఫ్రమ్ హోమ్ చేయాలి.”

"మాకూ అలాంటివి తప్పడంలేదు. ఇప్పుడే మా బాస్ నా తల అంటేశాడు.”

“మీకు అప్పుడప్పుడు. కానీ ఐటీలో ఎప్పుడూ. ఒక సరదాలేదు,ఒక షికారు లేదు. జీవితాన్ని ఆస్వాదించడం ఉండదు. ఆనందం ఉండదు.”

"లక్షల్లో సంపాదిస్తారు కదా? ఇంకేం బాగా సంపాదించి ఏ 45 ఏళ్లకో, 50 ఏళ్లకో రిటైర్ అయిపోవచ్చు. ఆ తర్వాత ఎంజాయ్ చేయొచ్చు.”

“ఆ వయసులో ఎంజాయ్ చేసేదేముంది? మా ఫ్రెండ్ పనిచేసే కంపెనీలో ప్రతి సంవత్సరం మెడికల్ టెస్టులు జరుపుతారు.”

“అది ఫ్రీగానే కదా? వాళ్ళ ఆరోగ్యంపైన ఆ కంపెనీలకు ఎంత శ్రద్ధ?”

"నేను చెప్పేది పూర్తిగా విను డాడ్. పోయిన సంవత్సరం ఓ ఇద్దరికి తప్ప మిగతా అందరికీ బీపీ,డయాబెటీస్,డిప్రెషన్లు. ఆ ఇద్దరినీ కంపెనీ ఇంటికి పంపించేసింది.”

“ఆరోగ్యంగా ఉన్నవాళ్లను ఇంటికి పంపడమేమిట్రా?"

"వాళ్లకు ఆ రోగాలు రాలేదంటే ఉద్యోగం సక్రమంగా చేయడం లేదనే నిర్ణయానికి వచ్చారట.”

“మా ఆఫీసులో మా బాస్ పిల్లల నుండి చివరకు అటెండర్ పిల్లల వరకూ ఐటీ చేసి విదేశాల్లో ఉద్యోగం చేస్తున్నారు. ఈ మధ్యే ఆ అటెండర్ కూడా తన భార్యతో అమెరికా వెళ్ళాడు.”

"వాళ్ళ అబ్బాయికి పెళ్ళయిందా?”

“అయింది.”

“కోడలు ప్రెగ్నెంటా?"

"అవును.”

“అదీ సంగతి. తన భార్యకు సేవ చేయడానికే వీళ్ళను పిలిపించుకున్నాడు.”

“ఎలాగో విదేశాలు వెళ్ళారు. నీవల్ల నేను అమెరికా చూద్దామన్న కోరిక తీరేట్లు లేదు.”

"మీ కోరికలు తీర్చుకోవడంకోసం ఆ టెన్షన్ ఉద్యోగం నేను చేసి రోగాలు కొని తెచ్చుకోలేను. డాడ్! నేను చెబుతున్నావిను. మీలాంటి వాళ్ళు అమెరికాలో ఎక్కువ రోజులు ఉండలేరు. కావాలంటే మీ అటెండర్ వచ్చింతర్వాత అడుగు. చెబుతాడు.”

"ఎందుకనో?”

"వాళ్ళబ్బాయి ఉదయం ఆఫీస్ వెళితే రాత్రి ఇంటికి వచ్చేంతవరకు టీవీకి అతుక్కుపోవాల్సిందే. విడిగా బయట తిరగలేరు. ఏదయినా రోగాలొస్తే అంత సులభంగా ట్రీట్మెంట్ ఇవ్వరు. బోలెడంత డబ్బు ఖర్చు. అదంతా ఎందుకుగానీ నీవు అంతగా ఆశపడుతున్నావు కాబట్టి నేను వేరే ఏ ఉద్యోగంలో చేరినా నిన్ను విదేశాలకు తీసుకెళతాను. ఇట్ ఈస్ ఏ ప్రామిస్. నన్ను మాత్రం ఈ బురదలో దిగమని చెప్పొద్దు. ఐ యామ్ సారీ డాడ్.”

ఇంతలో కాలింగ్ బెల్ మోగింది.

సతీష్”ఎవరో నీకోసం వచ్చినట్లున్నారు. నేను లోపలికి వెళ్తా డాడ్.”అని లోపలి జారుకున్నాడు.

******

 

నరసింహం అంతరాత్మవైపు చూసాడు.

"చూశావుగా. ఇందులో నేను చేసిన తప్పేమిటి? వాడు మంచి ఉద్యోగంలో స్థిరపడాలనుకోవడం తప్పా?”

"కాదు. కానీ వాడేం చిన్న పిల్లగాడు కాదు. పిల్లలు చిన్న వాళ్ళు. మనం చెప్పినట్లు వినాలి. మనం నిర్ణయించిన లక్ష్యంతో మనం చెప్పినట్లు నడవాలి అనే నియంతృత్వం కూడదు. పిల్లలకూ వ్యక్తిత్వం ఉంది. మనసూ ఉంది అని గ్రహించాలి. నీకన్నా వాడికి పెద్ద సర్కిల్ ఉంది. దాన్తో ఏది మంచో,ఏది చెడో గ్రహించగల విచక్షణ ఉంది. వాడికీ సొంత ఇష్టాలు,అయిష్టాలు ఉంటాయి. నువ్వేంచేశావు?నీ ఇష్టాన్ని వాడి నెత్తిన రుద్దే ప్రయత్నం చేసావు. జీవితంలో డబ్బూ, దానితో వచ్చే విలాసాలే ముఖ్యమని నూరిపోసావు. వాడు నీ కొడుకయినందుకు సంతోషించు.”

“నేను చెప్పినమాట విననందుకు సంతోషించాలా?ఎందుకు?”

"చాలామంది ఈ కాలం పిల్లల్లాగా ఇక్కడ అమ్మానాన్నలను వదిలేసి విదేశాలకు వెళ్ళి జల్సా చేద్దామని అనుకోవడం లేదు. వాడికి సంపాదనకంటే మీతో కలిసి ఉండటమే ఇష్టం. ఇదంతా తెలీని నువ్వు,నీ నెరవేరని కోరికల్ని వాడి ద్వారా తీర్చుకోవాలని చూశావు. అది జరగదు అని తెలిసిన నీలో అసహనం మొదలయింది. సరే తరువాతి సంఘటన కూడా చూడు.”

******

కాలింగ్ బెల్ మోగింది.

"ఎస్ కమిన్.”అన్నాడు నరసింహం

గిరిధర్ వచ్చాడు.”గుడ్ మార్నింగ్ సార్.”అన్నాడు గిరి.

“పొద్దున ఒకసారి అయిందిగా. ఆ ప్రాజెక్ట్ రిపోర్ట్ పోలేదా?”

"చేస్తూనే ఉన్నాను సార్.”

"చేస్తూనే ఉండు. ఆ సీనియర్ మేనేజర్ నాకు క్లాస్ పీకాడు. అసలు నీకు బుద్ధి ఉందా?”

"లేదు సార్.”

“అదేమిటీ పుసుక్కున ఒప్పేసుకున్నావు?”

“ఏం చేయమంటారు సార్. నాకు బుద్ధి ఉందంటే గతంలో నేను చేసిన పొరపాట్లను ఎత్తిచూపుతారు. అసలు ఆఫీసులో పనిచేసే మనమంతా ఎప్పుడో ఒకప్పుడు ఏదో తప్పు చేసేఉంటాము సార్. అది నేనైనా,మీరైనా,ఇంకెవరైనా సరే. అసలు తప్పు చేయకుండా ఉండాలంటే ఒకటే మార్గం.”

"ఏమిటో అది?”

“ఏపనీ చేయకుండా ఎగ్గొడితే సరి.”

"మనం ఎగ్గొడితే పైవాళ్ళు దిగ్గొడతారు. ఇంతకీ ఆ వర్క్ కంప్లీట్ చేయడానికి ఎందుకు లేట్ అయింది అది చెప్పు.”

“మొన్న కొన్ని డౌట్స్ వచ్చాయి సార్.”

“వస్తే నన్నడగాలి. నేనొకడ్ని ఇక్కడ తగలడ్డానుగా?”

“అదే క్లారిఫై చేసుకుందామని మీరూముకి వచ్చాను సార్. మీ అబ్బాయికి జ్వరంగా ఉందని వెళ్లిపోయారు.”

“అది మొన్నటి సంగతి. మరి నిన్నేం చేశావు?”

"నిన్న నా వైఫ్ బాత్రూములో జారిపడింది. అందుకే లీవ్ పెట్టాను.”

"నువ్వెళ్ళి ఏం చేస్తావు? నువ్వేమయినా డాక్టరివా?అసలు మీకు పనిలో డౌట్స్ ఎందుకొస్తాయి? పని సక్రమంగా నేర్చుకుంటే కదా? ప్రతిదీ నేనే స్పూన్ ఫీడింగ్ చేయాలి. మీరు సొంతంగా అలోచించి చేయలేరా? కష్టపడి పని చేయాలయ్యా. మేమెంతో కష్టపడి ఈ స్థాయికి వచ్చాం. మా బాసులు అంత సులభంగా నేర్పేవాళ్ళు కాదు. వాళ్ళ వెంటపడి,నానా తిట్లు తిని నేర్చుకున్నాం. మీకేం? ఏం నేర్చుకోవాలన్నా గూగుల్లో సెర్చ్ చేస్తే బోలెడంత ఇన్ఫర్మేషన్. అవేమీ మిమ్మల్ని తిట్టవూ,విసుక్కోవు. దాన్ని ఎలా అడగాలో తెలుసుకుంటే చాలు. మీకది కూడా చేతకాదు. దాన్ని వెదకడానికి ఓపికా లేదు. కష్టం లేకుండా మాపై పడిపోతారు.”

"మేమేం చేస్తాం సార్. ఒక పని ఇస్తారు. అది చేస్తుండగానే ఇంకో పని చెబుతారు. ఆ తర్వాత మరో పని అర్జెంట్ అంటారు. విక్రమార్కుడు సినిమాలో బ్రహ్మానందం సగం గుండు గొరిగేలా ఉంది మా పని.”

“ఆ మిగతా గొరగడానికి మేం ఉన్నాంగా,రవితేజాలా. పనిదొంగలు తయారయ్యారు.”

“మీరు మా బాస్ సార్.”

"అంటే?”

“మీరు మా బాస్ కాబట్టి మాకు పని నేర్పాలి కదా సార్.”

"మీకు చెప్పేబదులు నేనే చేసి చావొచ్చు. వేలకు వేలు జీతాలు తీసుకుంటారు. మేం మాత్రం రామేశ్వరం వెళ్ళినా శనేశ్వరం తప్పదన్నట్లు లేదన్నట్లు ఇంటికి వచ్చినా ఆఫీస్ పనితో చావాల్సిందే. ఇక నువ్వు తగలడు. ఈ పనులన్నీ నేనే చేసి ఛస్తాలే. నేను చస్తేనే ప్రశాంతత.”అని విసుక్కున్నాడు నరసింహం.

గిరిధర్ వెళ్ళిపోయాడు.

********

అంతరాత్మనరసింహం తో”తథాస్తు అని దేవతలన్నారు. నీవు చచ్చావు. ప్రశాంతత దక్కింది నీకు కాదు, వాళ్ళకి. ఇప్పుడు వాళ్ళ మనసుల్లోని మాటలు తెలుసుకున్న నీకు ప్రశాంతత ఎక్కడిది? అందుకే కోపం కూడదు అనేది.”

"మరి ఆ గిరి పని చేయనిదానికి పైవాళ్ళదగ్గర నేను తిట్లు తినాలా?”

"అతను చేయలేకపోవడానికి కారణం,నీవు పని నేర్పకపోవడం. అతన్ని చూస్తేనే కోపగించుకుంటే నిన్నెలా అడగగలడు. కిందివాళ్ళతో సఖ్యతతో ఉండి,ఓపికతో పని ఎలా చెయ్యాలో నేర్పితే నీకీ సమస్య వచ్చిఉండేది కాదు.”

"అయితే నేను కోప్పడటం తప్పా?”

"కోప్పడటం తప్పు కాదు. కానీ సరైన కారణంతో,సరైన వ్యక్తితో,సరైన రీతితో,సరైన సమయంలో,సరైన స్థాయిలో కోపం ప్రదర్శించడం నేర్చుకోవాలి. లేకుంటే ఇలాగే నీకు శాంతి లేకుండాపోతుంది.”

"అవును. నాకు శాంతి లేదు. అప్పుడు, ఇప్పుడు, ఎప్పుడూ.”

"నిజంగా నీ జీవితంలో ఎప్పుడూ శాంతి సౌఖ్యాలు లేవా?ఎన్నో ఉన్నాయి. మచ్చుకు ఒకటి చూడు.”

మళ్ళీ గతంలోకి వెళ్ళాడు నరసింహం..

******

      నరసింహం ఆఫీస్ నుండి నిస్సత్తువగా,నిదానంగా వచ్చి సోఫాలో కూలబడి కణతలు నొక్కు కుంటున్నాడు. టీపాయ్ మీదున్న వాటర్ బాటిల్ని తీసుకొంటూండగా జారి కింద పడింది. దాన్ని అందుకోబోతుండగా వసుంధర హడావిడిగా వచ్చింది.

“ఏమైందండీ?”

“తలనొప్పి.”

వసుంధర నరసింహాన్ని తాకి చూసి”అరె జ్వరం కూడా ఉందే?”

“నేను వచ్చిన సంగతి నీకెలా తెలిసింది?”

“గిరి ఫోన్ చేసి చెప్పారు. మీరు ఈ రోజు డల్ గా ఉన్నారనీ,త్వరగా ఆఫీస్ నుండి ఇంటికి వెళ్లిపోయారని చెప్పారు. అంతే వెంటనే చేస్తున్న పని పక్కన పడేసి పర్మిషన్ పెట్టి వచ్చేసాను.”

"ఇలా మధ్యలో పని మానేసి వచ్చేస్తే మీ బాస్ ఏమనడా?"

“రేపు లేట్ అవర్స్ కూర్చుని వర్క్ కంప్లీట్ చేస్తానుగా. మీకన్నా నాకు అది ముఖ్యం కాదు. సరే ఉండండి. జ్వరానికి మాత్ర ఇస్తాను.”అని లోపలికి వెళ్ళింది.

సతీష్ ఆదుర్ధాగా వచ్చి”నాన్నా ! ఎలా ఉన్నారు? అసలేమైంది?”

వసుంధర లోపలి నుంచి వస్తూ”తలనొప్పీ జ్వరం. అవునూ నువ్వు కాలేజీ నుండి త్వరగా వచ్చేసావేం?"

"గిరి అంకుల్ కాలేజీకి వచ్చి నాన్నకు బాగాలేదని చెప్పారు.”

“ఆయనేరి?"

గిరి ఫ్లాస్కుతో వచ్చాడు.”ఇదిగో వచ్చేసాను మేడం. మీరు రావడం లేట్ అవుతుందేమోనని కాఫీ తెచ్చాను.”

వసుంధర మాత్ర ఇచ్చింది. సతీష్ నీళ్ళు ఇచ్చాడు. నరసింహం నీళ్ళతో మాత్ర వేసుకున్నాడు. గిరి కాఫీ ఇచ్చాడు.

"సతీష్! నువ్వు బామ్ రాస్తూ ఉండు."అని బామ్ ఇచ్చింది.”జ్వరం తీవ్రంగా ఉంది. నేను చన్నీళ్లతో ఒళ్ళు తుడుస్తాను.”అని లోపలికి వెళ్ళింది. సతీష్ బామ్ రాస్తున్నాడు. నరసింహం కాఫీ తాగాడు. గిరి కప్ అందుకున్నాడు. వసుంధర కర్చీఫ్ తడిపి తెచ్చింది. తల,చేతులు తుడిచింది. నరసింహం వాళ్ళవంక చూస్తున్నాడు.

“అన్నట్టు సార్ మీరు వెళ్ళంగానే డాక్లో ఈ లెటర్ వచ్చింది.”అని గిరి చెప్పాడు.

నరసింహం ఆతురతతో లెటర్ అందుకొని చదివాడు.”మై గుడ్నెస్ !"

“ఏమైందండీ?”అని అడిగింది వసుంధర.

నరసింహం చాలా ఉత్సాహంతో”ఎంతోకాలంగా ఎదురుచూసిన ప్రమోషన్ నాకు వచ్చింది. అదికూడా ఇదే ఆఫీసులో. నన్ను రెకమెండ్ చేసింది ఎవరో తెలుసా? మా బాసే. నిజంగా ఇది నా అదృష్టమే.”

"కంగ్రాట్స్ అండీ.”

"కంగ్రాట్యులేషన్ నాన్నా.”

"అభినందనలు సార్.”

“ముందు ఈ వార్త తెచ్చిన నీ నోరు తీపి చెయ్యాలి. సతీష్! లోపల స్వీట్ ఉంటుంది. తీసుకురా.”

"వద్దులే మేడం. మీ మాటలే తీయగా ఉంది. అది చాలు.”అన్నాడు గిరి.

"ఈ రోజు... ఈ రోజు... నాకు ఎంతో సంతోషంగా ఉంది.”అని సంతోషం తో పొంగిపోయాడు నరసింహం.

“మీరు కూర్చోండి. ఎక్సయిట్ కాకండి. అసలే ఆరోగ్యం బాగాలేదు.”

“నో... నో... ఐ ఆమ్ ఆల్రైట్ నౌ. ఫరవాలేదు.”

“మీరు అనురాగం,ఆప్యాయతలతో చేసిన సపర్యలకు సార్ కుదుటపడ్డారు.”అన్నాడు గిరి.

“అదేం కాదు గిరీ మీరు తెచ్చిన ప్రమోషన్ ఆర్డర్ వల్లే ఆయన కోలుకున్నారు.”

"గిరీ! నా జాయినింగ్ రిపోర్ట్ రెడీ చేసి పెట్టు. రేపే జాయిన్ అవుతున్నా.”

"అలాగే సార్.”అని వెళ్ళిపోయాడు గిరి.

******

అంతరాత్మ నరసింహాన్ని చూసి”బాగుంది. చాలా బాగుంది. జరిగితే జ్వరమంత వైభవం మరొకటి లేదనుకుంటా. కానీ నాకర్థం కానిదేమిటంటే వాళ్ళంతా అంతటి సేవలందిస్తుంటే నీనుంచి ఒక్క కృతజ్ఞత మాట కూడా రాలేదేమిటో?”

“నా అనారోగ్యంతో కాలు ఆడలేదు,చెయ్యి ఆడలేదు.”

“నోరు కూడా ఆడలేదా? దాన్ని కట్టి పడేశావా?మరి ప్రమోషన్ వార్త తెలుసుకోగానే నీ రోగం పటాపంచలయిందే? ఆ సంతోషం నిన్ను నిలబెట్టిందిగా? వాళ్ళు నిన్ను అభినందించినప్పుడయినా కృతజ్ఞతలు చెప్పవచ్చుగా? చెప్పవు. ఎందుకంటే అలా చెబితే నువ్వు వాళ్ళ దృష్టిలో చులకనైపోతావేమోనని ఆలోచించావు.”

నరసింహం తల దించుకున్నాడు.

దాంతో అంతరాత్మ”నీతో సమస్య ఏమిటంటే ఎదుటివారు పది మంచి పనులు చేస్తే వాటన్నిటినీ మరిచిపోతావు. ఒక పొరపాటు చేస్తే దాన్నే భూతద్దంలో వందల సార్లు చూస్తావు.”

“మరి నేను ఆనందంగా ఉండాలంటే ఏం చేసిఉండాల్సింది?”

“మనసు ఒకసారి ఆనందంతోఅంతెత్తున ఎగిరిపడుతుంది. మరోసారి బాధతో చతికిలపడుతుంది. కష్టం వచ్చినప్పుడు మనం సంతోషంగా గడిపిన క్షణాలను గుర్తు చేసుకుంటే దిగులు మనసు వదిలి పారిపోతుంది. మనసు విచిత్రమైనది. దానికున్న మంచి లక్షణం ఒకేసారి రెండు అనుభూతులను పొందలేకపోవడం. ఇందాకటి సంఘటనలోనే చూడు. నువ్వు ఒళ్ళు బాగులేకుండా ఉన్నావు. ఓ పక్క నీ భార్య,నీ కొడుకు నీకు శుశ్రూష చేసినా ప్రమోషన్ వార్త నిన్ను తక్షణమే కోలుకునేలా చేసింది.నీ జీవితంలో సుఖం లేదని నువ్వు అనుకుంటే సుఖం ఉండదు. ఆశావాదంతో ఉంటే ఆనందమే.”

"అయితే ఇప్పుడేమంటారు?”

“సంబంధాలనేవి పూలతోటలాంటిది. ప్రతిరోజూ వాటికీ నీళ్లు పోసి పోషించాల్సిందే. అలాగే మనతో ఉన్నవాళ్ళతో ప్రేమతో,కరుణతో,మర్యాదతో ఉండాల్సిందే. ఎప్పుడో ఒకసారి మనం చూపించిన ఆప్యాయతకే జీవితమంతా మనకు ఋణపడిపోతారని,మనం చెప్పినట్లు,మనం అనుకున్నట్లు ఉంటారనుకోవడం ఒట్టి భ్రమ. వాళ్ళ కష్టసుఖాల్లో నిత్యమూ పాలుపంచుకుంటూనే ఉండాల్సిందే. నిన్ను అర్థం చేసుకోవడంలేదే అని బాధపడకూడదు. వాళ్ళను నువ్వే అర్థం చేసుకోవాలి. నీ చుట్టూ ఉన్నవారితో సంబంధాలు ఒక భావోద్వేగ బ్యాంకు అకౌంట్ లాంటిది. వారికీ నువ్వు అందించే ప్రేమ,గౌరవం,కృతజ్ఞత,నిజాయితీ,సహాయం,కష్టసుఖాల్లో పాలుపంచుకోవడం నువ్వు డిపాజిట్ చేసే డబ్బులాంటిది. కానీ వాటికి విరుద్ధంగా వారిపై ద్వేషం,అగౌరవం,అమర్యాద,కృతఘ్నత వగైరాలు చూపించడం విత్ డ్రా చేసే డబ్బు లాంటిది. నువ్వు డిపాజిట్ చేసినదానికంటే ఎక్కువ డ్రా చేస్తే నీ జీవితంలో ప్రశాంతత ఉండదు.”

“ఇప్పుడు ఇవ్వన్నీ లేటుగా తెలుసుకుంటున్నా. ఇంకో జన్మలోగాని ఈ తప్పులను సరిదిద్దుకోలేను. నాకు ముందే తెలిసుంటే బాగుండేది.”

“కాదు. ఇవన్నీ నీకు ముందే తెలుసు. నువ్వు ఎన్నో పుస్తకాలు చదివావు. ఎందరో మేధావులద్వారా విన్నావు. ఆచరణలో పెట్టడానికి నీ పురుషాధిక్యత అడ్డం వచ్చింది. నీ పెద్దరికం అడ్డొచ్చింది. నీ అధికారం అడ్డొచ్చింది.”

"సరే గతం గతః. నా గతించిన జీవితాన్ని ఏమీ చెయ్యలేను గదా. అది మారదు గదా?”

“నువ్వనుకుంటే మారుతుంది.”

“ఎలా?”

"నువ్వు లేట్ కాదు కాబట్టి. అంటే నువ్వు లేట్ నరసింహం కాదు కాబట్టి. నువ్వు చావలేదు. నిన్న నీ స్నేహితుడు చనిపోతే చుట్టూ ఉన్నవారు అతని గురించి మంచిగా చెప్పిన మాటలు విని,నీ తర్వాత నీ గురించి అందరూ ఏమనుకుంటారో అనే ఆలోచనతో నిద్రపోయావు. ఆ నిద్రలో నీ జీవితాన్ని సింహావలోకనం చేసుకున్నావు. అంతే ఇప్పుడు మేలుకో. ఈ రోజు నుండి కొత్త జీవితాన్ని మొదలుపెట్టు. వెళ్ళు.”

నరసింహం ఆనందంగా అంతరాత్మతో”థాంక్యూ వెరి మచ్ న కళ్ళు తెరిపించావు. ఇక నాలో కొత్త నరసింహాన్ని కాదు కాదు నరుడ్ని చూస్తావు.”అన్నాడు.

దానికిఅంతరాత్మ”హమ్మయ్య! ఇన్నాళ్ళకు థాంక్యూ అన్నమాట నీ నోటా వచ్చింది. ఇపుడు నిజగానే నీలో మార్పు వచ్చింది. ప్రొసీడ్”అంది అంతరాత్మ.

గతంలోకి.. కాదు కాదు.. వర్తమానం లోకి నరసింహం వెళ్ళాడు. అంటే ఎంతసేపు గాఢ నిద్రలో ఉన్న నరసింహం మెలకువలోకి వచ్చాడు.

పొధ్ధాటి కల్లు వాసన కమ్మగా వోత్తాన, ఏ పుర్గు పుట్రో అచ్చి కుడ్తదన్న భయంతో, సలిని కప్పుకున్న శీకట్ని సూత్తు ఒక్కడే కంకిశేను కాడ వన్కుతూ కూసోని ఎదుర్సూత్త ఉండు జోసఫ్. సెకను ముల్లుల తన గుండె సప్పుడు ఒక్కటే కల్వరింత, పూర్ణ ఎప్పుడొత్తదా అని. ఈ ఎదురుసూపులు కొత్తేం కాదు, అయ్న ఆళ్ళు కల్శిన ప్రతిసారి ఒక కొత్త కలలా ఉంటది. సుట్టు శీకట్లో ఈదర గాలులు ఉక్కిరిబిక్కిరి సెత్తుంటే, డిశంబర్ నెలలో అచ్చె తూర్పు దిక్కు సుక్కలోలే, అంత సీకట్లో కుతం ఎన్నెల ఎల్తురొలే వొత్తాన పూర్ణను సూత్తు జోసెఫ్ "ఏమైంది ఇంతశేపైంది, ఇగ రావేమో అనుకున్న" అని అన్నడు.  తన మాటల్ని పట్కోకుండా పూర్ణ అచ్చి జోసెఫ్ పక్కపొంటి కూసోని తన కొంగును ఇద్దర్కి కప్పుకుంటూ కండ్లల్ల నీల్లు నింపుకొని జోసెఫ్ని అల్లుకపోయింది.

పూర్ణ సుట్టూరా శేతులు పోనిచ్చి తనకి ఇంకా దగ్గర్గా లాక్కొని, "ఏమైంది" అని అడ్గిండు జోసెఫ్.

"మా మామ శెట్టుమించెలి జారిండే" అని తన లోపలున్న బాధనన్సుకుంటు సమ్దానమిచ్చింది పూర్ణ.

అవునా..! అసలు ఏమైంది నర్సి బాబాయ్కి అని అచ్చెరంతో మల్ల అడ్గిండు జోసెఫ్.

"సాయింకాలం మామ శెట్టెక్కి కల్లు లొట్టి దించ్తుంటే మోకు జారిందట, ఐతే ఎంబటే తాటిశెట్టును కర్సుక పట్టిన కుతం జర్ర జర్ర జారిపడి, మామ చాత్పొంటి, కొంకుల్పొంటి మల్ల జబ్బలపొంటి తాటిపేడ్లు గీర్కపోయి ఎర్రగా ఐంది అని ఏడ్తూ జెప్పింది.

తన శంపలపొంటి కార్తున్న నీల్లను తుడ్సుకుంటా జోసెఫ్ మరింత్గా పూర్ణను అముల్కొని తన నొసల్పై ముద్దునిత్తు, "ఇప్పుడైతే మంచిగనైతే ఉండు కద అని అన్నడు.

"హ కానీ, మా అవ్వ సచ్చిన్కానుండి నన్ను దెచ్చుకొని బిడ్డలెక్క సాత్తాండు, కన్నబిడ్డ అమ్ముల్ని గూడట్ల జూశ్కోలే. అయిన మా మామ శెట్లెక్కితే గాని మాయిల్లు గడ్వదు. అద్గాక రికాం లేకుండా ఏ పని దొర్కితే ఆ పన్కిబోతడు. అట్లాంటిది మావోనికేమన్నైతే ఏంగాను మా బత్కు" అని బదులిచ్చింది పూర్ణ.

జోసెఫ్ ఒక్కశార్గ పూర్ణలోని బాధను మర్శెలా గట్టిగా అముల్కొని పూర్ణ వొల్లంత తడ్ముతూ, ముద్దుల్తో తడ్పేశాడు. ఎచ్చగా జోసెఫ్ శేతులు తాకేసరికి పూర్ణ వొల్లంత అదిరి, తన ఆలోచలన్లన్ని దెంకపోయాయి. ఆ రాత్రిలో ఏకమయ్యి ఇద్దరు కల్శి మరో కొత్త కల కన్నరు. సూట్టురా ఎన్నో ఇసపు పురుగులు పూశున్న, ఆ కంకిశేను చీకట్లను మిన్గురేల్గులు శీర్తుంటే, ఊపిరి తీశ్నట్లైతున్న సలిలో ఈదర గాడ్పులు గూడ ఎచ్చగా అనిపిత్తాంది యిద్దరికిప్పుడు. ఆ కలయ్క రేపిన ఆయితో పూర్ణ "బావ మనం మన కులాల్ని కాదని కల్తానం కద, రేపీళ్ళు మనల్ని ఒప్పుకుంటరంటవా" ? అని అడ్గింది.

"అస్సలు ఒప్పుకోరే"

"మరి ఏం జేద్దామే, నేనైతే నిన్ను ఒదిలి బత్కలేను బావ, ఎటైనబోయి బత్కుదామా"

"నాగ్గుత అట్లనే అనిపిత్తాంది గానీ, మా ముసల్లోలను సూత్తనే బయమేత్తాంది. మా అవ్వాయ్య లేకున్నా నన్ను ఇంతటోన్ని జేశిర్రు, నే ఏటన్నబోతే ఆళ్ళేం గావలే అని గొంతులో గుట్కెత్తు జోసెఫ్ మొఖం మాడ్చిండు.

పూర్ణ, మాడ్చిన జోసెఫ్ మొఖాన్ని శేతుల్తో తుడ్తూ తన చెంపల్పొంటి ముద్దిచ్చి, "కొన్ని దినాలెలే మల్ల ఇటే అద్దాం.

సరే మరి నేన్బోనా అచ్చి చాలా సేపైతంది" అని అన్నది.

"సరే మంచపో"

*

ఊళ్లే పొద్దెక్కగానే పనారాటంతో ఎక్కడోళ్ళు అక్కడ్కి బోయిండ్రు. అట్లనే గొర్లను కొట్టుకుంటూ బాషి, జోసెఫ్ని ఎంబడెట్టుకొని ఊర్దాటి శాన దూరమచ్చిండ్రు. నెత్తి మీద ఎండ సుర్రుమంటు ఎన్ను తాక్తుంటే జోసెఫ్ శిరాక్తో "ఏమే బాషన్న మంచ పన్నోన్ని ఈ ఎండల తిప్పబడ్తివి".

"ఏమ్రా అయ్సు పొరడు పొద్దెక్కేదాక పంటర్రా" అని ఎక్కిరిచ్చిండు బాషి.

"గదంత గాద్గాని గిప్పుడు నీ గొర్లతోబాటు నన్నెంద్కు దోల్కచ్చినవో గద్జెప్పు" అని మల్ల గదే శిరాక్తో అన్నడు జోసెఫ్.

"ఉచ్చాగ్దార , జేప్పెదాక ఇనవ్ ఇటిను మొదాలు, మీ అయ్య నేను సొంత అన్నదమ్ముల్లెక్క ఊళ్లే తిరిగేటోళ్లం, తాగేటోళ్లం. కానీ, మీవోడు కొత్వాల్ దొరోడి బాయి పన్కిబోయి సచ్చిన్కానుండి నాకు నిమ్మలం లేద్రా. ఆరోజు మస్త్ లొల్లి జెశ్నగనీ, ఆడి దొరతనం ముందు నేచెల్లలేద్రా" అంటు కండ్లకత్తాన నీల్లను తుడ్శుకుంటూ "ఐతే ఇయ్యాల కోన్ని కోశ్నరా, మీ అయ్యకు పెట్టలేన్గా, కనీసం నీకైనా ఇంత పెడ్దామని దిస్కచ్చినరా" అని సద్దిని జూపిత్తు అన్నడు.

బాషి మాటల్కి జోసెఫ్ కత్తాన బాధనన్సుకుంటు, "ఊకోయే బాషన్న బోయినోళ్లు మల్లాత్తర" అని సమ్దాయిత్తు "సరే దిందాంబ" అంటూ పక్కనే ఉన్న తుమ్మశెట్టు కిందకు దిస్కపోయిండు.

యిద్దరి నెత్తికున్న తువ్వాల్నిప్పి తన శెమట మోకాన్ని తుడ్తుంటే అత్తాన వేడి గాడ్పులు కుతం దాక్గానే ఒళ్ళంతా ఆయిగనిపించి ఎన్కకు ఒర్గి కండ్లు ముస్కుండ్రు. గప్పుడు జోసెఫ్ పక్కకి బాషి దిర్గుతూ "అరె చిన్న ఒక పాట పాడ్రాదురా" అని అడ్గిండు.

"నీకెట్ల ఎర్కనే నే పాడ్తని" మూశున్న కండ్లను తెర్తు అడ్గిండు జోసెఫ్.

"ఎహే నాకెంద్కు దెల్వదురా ఆరోజు మీ కిస్మస్ పండ్గరోజు బీరు సాయిబోళ్ల యింటి కాడ స్టేజేశి అది.., అది,

దాన్నేమంటార్రా" ?

"అదానే, గిటార్".

ఆ అదే దాన్ని వాయించ్కుంటా స్టేజి మీద నువ్వు పాడ్తాంటే సిన్మాలా హీరో లెక్క కొట్టినవ్ పో" అని మస్త్ సంబ్రపడ్డాడు బాషి.

ఒర్గినోడు లేశి సకులం ముకులం పెట్కొని "అవునానే అన్న" అని అడ్గిండు జోసెఫ్.

"అవున్రా, ఆ మీటింగ్ నడ్తాంటే మొత్తం ఆడపొరగాళ్ల కండ్లల్లా మొత్తం నువ్వే మెదిలినవ్. అది జూశి ఊళ్లే ఎంత మంది కుల్లుక సచ్చిండ్రో" అని అంటూ "నాకోసం ఓ పాట పాడ్రా" అని మల్ల అడ్గిండు బాషి.

ముశి ముశి నవ్వుకుంటా "సరే అన్నం దిన్నంక పాడ్తలే" అని జోసఫ్ లేశి ఎంటదెచ్చుకున్న బాటిల్ నీల్లతో శేతులు కడ్కుండ్రు ఇద్దరు.

 

*

"అరే జోసెఫ్ గిప్పుడన్న పాడ్రా" అని బాషి అయిపోయ్న సద్ది డబ్బను డొల్లేక్క కోడ్తుంటే "జీవనదిని నా హృదయములో" అంటూ ప్రభువు పాటనెత్తుకుండు జోసెఫ్.

ఇంతకు మున్పు డోలు కొట్టిన అన్భవంతో బాషి మార్శి మార్శి కొడ్తుంటే, జోసెఫ్ పాటలు మార్సుకుంటబోతూ యిద్దరు పాటల్లో మునిగిబోయిండ్రు.

"దెలికుండానే శాన సేపయ్తాంది, ఇగబోదాంబ" అని లేశి గొర్లను మల్లెశిర్రు యిద్దరు. ఎన్నో ముచ్చట్లు ఎట్టుకుంటూ, నవ్వుకుంటా, చూశేటోళ్లకు ఒక్కింట్లోల్ల లెక్కకొడ్తు బోతావుంటే, శేరువు కట్ట మీద పోడ ఎండ సొగసుకు శెమట సుక్కలద్దినట్లు ఈపంత మెర్తుంటే కట్టెల మోపెత్తుకొని, పిల్లకాలువంకోలే నడుమంకను తిప్పుతూ నడ్తాంది పూర్ణ.

ఆళ్ల మాటలిని పూర్ణ ఎన్కకు ఒక్కశార్గ తిర్గి జోసెఫ్ని జూత్తు ఓ నవ్వు నవ్వి ముంద్కుబోతుంటే, జోసెఫ్, పూర్ణ కండ్లాంకలను, నడుమంకను జూశి తన కాళ్ళ అడుగుల్కి వంకలు పడ్డాయి. ఇందంత జూత్తాన బాషి "ఏడిదాకచ్చిందిరా మీ కత" అని అడ్గిండు.

జోసెఫ్ అదిర్బడి పూర్ణ మత్తులోంచి బయటకత్తు "నీకెట్ల దెల్సునే" అని అచ్చెరంతో మల్లదిర్గి అడ్గిండు.

బాషి పక్కకు బోతున్న గొర్లను మర్రెత్తు "నాకు బోనాలప్పుడే దెల్సుర వారి, మా పండుగల్కి నేనెప్పుడు పిల్శిన రానోడివి, ఆరోజు ఆపోరి చిల్కల బోనమెత్తుకొని వొత్తాంటే ఎన్కేన్క నువ్వు ఎగిరేగిరి జూశినప్పుడే సమజైంది నాకు" అని జేప్పిండు.

బాషి మాటల్కి జోసెఫ్ శిగ్గుపడుతూ, నవ్వుకుంటా బాషిని హత్తుకుండు. ఎంబటే "భయంగల్ల కోడాట బదాట్ల గుడ్డెట్టినట్టు, శేశిందంత శేశి గిప్పుడు శిగ్గుపడ్తానవారా" అని నవ్వుకుంటా అండు బాషి.

"అద్గాదే బాషన్న అసలు ముచ్చట, మా పెళ్లి ఐతదా ? అని బయమైతందే" అని నవ్వుతున్న మోకాన్ని మాడ్శి జెప్పిండు జోసెఫ్.

"నీకేందక్కువరా, మంచ సదువ్కున్నావ్, రేపో మాపో నౌకరైతది. వాళ్ళోళ్ళు ఒప్పుకోకపోతెం మీరే ఏటన్నబోయి పెళ్లి జేసుకోనచ్చి, పోలీస్ స్టేషన్లో కూసొండ్రి" అని సలయిచ్చిండు బాషి.

బాషి మాట్లాడుతాంటే గమ్మునుండి సోచాయిత్తు నడ్త ఉండు జోసెఫ్. పర్తితి బాష్కి సమజై జోసెఫ్ కాడ్కిబోయి ఎన్కనుంచి ఎన్నుమీద నేనున్న అన్నట్లు రెండు దెబ్బలేశి "బోయి ఆ పిల్లతో ఏమన్నా మాట్లాడుబో" అని ముంద్కు దోశిండు బాషి.

గొర్లను దాట్కుంటూ జోసెఫ్, పూర్ణ కాడ్కి రాంగానే పూర్ణ ఒక్కశార్గ అదిర్పడి "అబ్బా..! నువ్వుబోయే బావ ఎవల్లన్న జూత్తరు" అని బయంతో అన్నది.

"అద్గాదే నే జెప్పేదీను" అని ఏదో జెప్పబోయిండు జోసెఫ్.

"జెప్పేదేంలే, చీకటైనాక కల్దాం గాని మొదలూ ఈన్నుంచిబో" అని ముంద్కు దన్న దన్న బోయింది  పూర్ణ.

బాషి ఆళ్ళిద్దరిని సూత్తు "అరేయ్ గిట్ల బయపడ్తే, రేపు మీ రెండు కులాల పెద్దమనుషుల్ని ఎట్ల ఎదుర్కుంటరు, మీ పెళ్లెట్ల జేసుకుంటరు" అని నవ్వుతుండు.

"అట్లేం లేదే, ఆళ్ల మామ సూత్తడన్న భయం తప్ప, నేనంటే మస్త్ ఇష్టమే ఆ పిల్లకి, నాగోసం ఏమైన జేత్తది" అని అన్నడు జోసెఫ్.

"సరే ఊకే గదె సోయిలుండకు, ఎట్లాయ్యేది గట్లనైతది గాని ఇగ నువ్వు ఇంటికిబో పొద్దుబోయింది" అని జోసెఫ్ ధైర్నం జెప్పుతూ పంపిండు బాషి.

మాపటెండ కుంకుమ్బుసుకోని సన్నగా ఒంటిమీద పడ్తాంటే, రూమల్సుట్టుకొని ఇంటికెళ్తున్నా జోసెఫ్ని జూత్తు "ఈ పొరగాళ్ళు కులాలు కాదన్న కలలా బత్కుతాళ్ళు, రేపీల్లా ముచ్చట ఊళ్లే తెల్తే ఎంత పెద్దలొల్లయింతదో" అని బాషి మెదడ్ల దిర్గుతూ, ఏమైనగాన్ని గానీ పొరగాన్కి ఏం గాకుండా కాపాడ్కోవాలే" అని మన్సుల అన్కుంటూ గొర్లను ఇంటికి తోల్కబోయిండు.

*

జోసెఫ్ ఇంటికచ్చి గోలెంకాడ కాల్శేతులు కడ్కోని ఇంట్ల అడ్గెట్టెశరికి, సలికాలం పొద్దునచ్చె పొగమబ్బులా ఇల్లంత సుట్టపోగతో నిండుంది. "ఓ ముసల్లచ్చి, నువ్వన్న నీ మొగన్కి జెప్పాల్సిందిబోయి, ఇద్దరు కల్శి గుప్పు గుప్పుమంటూ సుట్టతాగుతాల్లా? ఇగ సూడు ఇల్లంత మీ సుట్టపోగతో అసలేం అవుపడ్తలే" అని మొత్తుకుండు.

ఇద్దరు ముసలోళ్లు ముశి ముశి నవ్వుకుంటా "ఇట్రారా అయ్యా" అని శేతుల్శాశి జోసెఫ్ని పిల్శింది లచ్చి.

జోసెఫ్, లచ్చి కాడ్కి రాంగానే తన రెండు శేతుల్తో జోసెఫ్ మోకాన్ని దీస్కొని ముద్దునిత్తు "అరయ్య నీ అవ్వయ్యలు కాలం జేశినాక నిన్నే కండ్లల్లబెట్టుకోన్ని బతుక్తున్నంరాయ్యా" అని నీల్లు దెచ్చుకుంది.

"ఇగ ఊకొయే అవ్వ, ఏదో సుట్టవాసోనోచ్చి అన్న మల్లగిట్ల ఏడ్వకు" అని అన్నడు జోసెఫ్.

"సరే బిడ్డ ఏడ్వనుగాని సుట్ట ఆరిపోయ్నట్టుంది, ఇంత నుప్పు దెచ్చియ్యారయ్యా" అడ్గింది లచ్చి.

"దోశ్ బో, మీరు మారారే ఇగ" అంటూ జోసెఫ్ బయటిక్తాంటే "అరే పిలగా నీగోసమని వట్టితున్కల కూర అండిన్రాయ్యా  ఎటుబోతనవ్, ఇంతదింద్వురా" అని పిల్శింది లచ్చి.

"దెహె బో మీ సుట్టపొగ బోయేదాక నే తిన" అన్కుంటూ యింటి ముందు కూసుండు జోసెఫ్.

సాటింపు జెప్పే పెద్దమనిషి కట్టన్న సైకిల్ మీద జోసెఫ్ కాడ్కి ఆగమాగం వొత్తాంటే "ఏమే పెద్దయ్య ఇట్గిట్ల బాట పట్టినవ్ ఏమన్నా అయింద ఏంది" అని అడ్గిండు జోసెఫ్.

"అవునాయ్య కొత్వాల్ సారోత్తండట, మన నాల్గువాడల పెద్దమనుషుల్ని, జనాల్ని, అందర్ని గిన్నెశెట్టు కాడ్కి రమ్మన్నరు. అందరు ఆన్నే ఉన్నరు, మిగిలినోళ్ళకు జెప్పుకుంటా నీదాకచ్చిన ఆడ్కిబా" అని అన్నడు కట్టన్న.

"సరే వత్తనబాయే" అని జోసెఫ్ జెప్పగానే కట్టన్న ఆడ్నుండి బోయిండు.

"కొత్వాల్ దొరంటే ఈ సుట్టుపక్కల ఆయిన్ను కాదని ఏ పనిగాదు, ఏ కాంట్రాక్ట్ ఐన అయినే పట్టాలి, ఏ ఇక్కటోచ్చినా అయినే తీర్వాలి. ఊళ్లేగూడ ఏ కులన్కి పెద్దమన్శి ఎవడున్న పెద్దరికమైతే కొత్వాల్దె. ఆయిన్ను కాదని ఏ కులపొడు ఏపని జెయ్యడు, కాదన్నోన్ని జూశిన దాకల్లేవు గూడ. ఒకేలుంటే ఆడి సంగతేందో జెప్పేదాక ఊకోడు. అందేందోగాని కొత్వాల్ ఇన్నిజెత్తున్న ఒక్క కేసుగూడ కాలేదు. అయిన అచ్చిన ప్రతాఫీసర్లు, పోలిసొళ్ళు కొత్వాలిచ్చే దావత్లా మున్గుంతాంటే ఎట్లా ఐతది. అసోటోండు మా వాడక్తాండంటే ఏదో పెద్దపనే ఉంటది" అని మన్సుల అన్కుంటూ గిన్నెశెట్టు కాడ్కి నడ్తాండు జోసెఫ్.

*

గిన్నెశెట్టుకాడ అందరూ కొత్వాల్ కోసం ఎదురుజూత్తాల్లు. ఆ గుంపులోంచి రమేష్ గిన్నెశెట్టు గద్దెకాడ్కిబోయి నిలబడ్డాడు. "అసల్కి కొత్వాల్ దొర ఎందుకు పిల్శిండు" అని నాల్గు వాడల మంది అంత ఆడ ఈడ మోపై ముచ్చట్లు యెట్కుంటాళ్లు. రమేష్ ఆ ముచ్చట్లన్నింటిని బంజేత్తు ఒక్కశార్గా "దోశ్ మనకు పని లేదన్కున్నాడు ? మనమచ్చి గింతసేపైతున్న రాడేమే ఈ దొర అనేటోడు" అని అన్నడు.

"ఏంరో దొరను గట్ల అంటన్నావ్, నీ లెక్కనార ఆయిన్కి వంద పనులుంటయ్" అని గద్దెమీద కూసున్న పెద్దమన్శి లేశి అన్నడు.

"ఓ పెద్దమన్శి ఎవన్కే దొర, మీగావచ్చు మాగాద్, అయిన మాకుతం మస్త్ పనులున్న ఒదిలి పెట్టుకొనచ్చినం" అని రమేష్ మాట్లాడ్తుంటనే కొత్వాల్ కార్ అచ్చాగింది.

గిన్నెశెట్టుకాడ్కి కొత్వాల్ తన మన్శులతో దిగ్గానే వయిస్సుబడ్డొల్లేమో లేశి దండలేడితే, నడీడుల్లోలేమో అట్లనే నిలబడి సూత్తున్నరు. ఐతే ఎంబటే పెద్దమన్శి కట్టన్న తన నెత్తికున్న రూమల్దీశి, ఉరుక్కుంటబోయి కూర్చి తెచ్చేశిండు.

గప్పుడే జోసెఫ్ గుంపులోకచ్చి సూత్తాండు ఏంటాని, తనకేం సమజ్గాక గద్దెమించెలి దిగ్తున్న రమేష్కి సైగ జేశిండు. "ఏమో దేల్వదు" అని జబ్బలేగరేసుకుంటు మల్ల సైగ జేశిండు.

గమ్మునున్న వాతవర్ణాన్ని పలగ్గొడుతున్నట్లు కొత్వాల్ "ఇగో అందరూ ఇటినండి, పైనున్న సర్కారోళ్లతోని, పార్టోళ్లతోని కొట్లాడి మరి తీస్కచ్చిన, ఇంకో మున్నెల్లోచ్చె ఎన్నికల్లో మీదాంట్లోనే ఒకడు మనఊర్కి సర్పంచ్" అని మాట్లాడ్తుండగా కింద మంది గట్టిగా సప్పట్లు కొట్టారు.

"ఆగండి ఆగండి, ముందు నే జెప్పేది ఇనుర్రి" అని కొత్వాల్ జనాలనాపుతూ, "ఐతే రేపు గ్రామస్థాయి ఎన్నికల మీద  పార్టీ మీటింగుంది. దానికోసం MLA సారత్తండు, దీన్కోసం ఒక ఇరవై డప్పుల్దెచ్చిన, అవేవలు గొడితే వాళ్ళకే, ఒకపక్క డప్పులు నడ్తాంటే ఇంకోపక్క ఆడోళ్ళు కోలాటాలెయ్యలే, ఎశ్నందుకు రెండొందలు, మీటింగ్కుచ్చిన ఒక్కో మన్శికి వందరూపాల సోప్పున ఇత్తం. మీగోసం కొట్లాడి  మరింత జేశినందుకైనా మీ అందర్రావలె" అని మందిని నాన్పుతూ మాట్లాడ్తుంటే,

"ఎహే ఆపే అన్న, ఏం జేశినవ్ నువ్వేదో బగు జేశినట్టచ్చి మాట్లాడ్తానవ్" అని కిందున్న మందిలోంచి అన్నడు రమేష్.

అక్కడ మొత్తం నిసబ్దం అల్ముకుంది. రమేష్ మాటల్కి ఏమైతదాని అమ్మలక్కాలందరు సూత్తాండ్రు. కొత్వాల్ నింపాదిగా కూసుంటు "ఏంరా రమేశ్గా, నీయన్ని తండ్లబడె మాటలేనరా, నేనేం జెశిన్నో మీ పెద్దమన్శుల్ని అడ్గుర, అదికుతం శాతకాకపోతే, మీరు శెర్వుశికం కాడ దున్నుతారే ఆ భూమ్లేవరిచ్చిండ్రో దెల్సుకోర" అంటూ గుర్రుగా సూత్తు దొరమధంతో అండు.

ఆడమోపైన మందిలో కొందరు రమేష్ని సూత్తు నవ్వుతాంటే ఏం మాట్లాడాలో ఆన్కి అర్ధంగాలే. పెద్దమన్శుల్లో ఒకలు లేశి "మాట్లాడేటోన్ని మాట్లాడనియ్యకుంటా నడిమిట్ల నీ లోల్లేందిరా" అని కోపంతో కొత్వాల్కు వత్తాస్ బల్కిండు.

రమేష్కి మొకం లేకుండ బోయిందాడ. మొత్తం గమనిత్తాన జోసెఫ్ "దెహే మీకేమన్న సమజైతాంద ఐనా మనలందర్ని ఎడ్డిగుద్దోళ్లను జేత్తాండు. ఆ శెర్వుశికం భూమ్లన్ని అసైండ్ భూమ్లు, అవేం ఆళ్ళ అయ్యా జాగిరేంగాదు" అంటూ రమేష్కి వంత బల్కిండు.

కొత్వాల్కి జోసెఫ్ మాటలన్ని తన్నినట్లై, కోపంతోని "ఏంరా కట్టయ్య నేనేం జెశిన్నో మీకు దెల్వదార, గిప్పుడు ప్రతోడ్కి నే జెప్పల్లారా" అని ఎగేశిండు.

"దొశ్ పోరగ, ఏం దెల్సురవారి నీకు, నిన్నమొన్న మొల్శినోన్వి బగు దెల్సినట్లాత్తనవ్, నడువ్ ఈన్నుంచి" అని దొర మెప్పుబొందనికి గద్దెమించెలి లేశి అన్నడో పెద్దమన్శి.

గిన్నెశెట్టు మీద పిట్టల సప్పుళ్ళు తప్ప ఏం ఇనబడనంత నిసబ్దంగుంది వాతావర్ణం. ఏమైతదాని మందిలో ఉచ్చిలు పెర్గుతుంటే, నే జెశ్నా ఇకమాతు పనిజేశిందన్నట్లు ముశి ముశి నవ్వుతుండు కొత్వాల్.

"అవ్ నాకేం దెల్సు, ఐనగాని, ఇంకెవలన్నగాని ఇంత ఇత్తె లొట్టల బోసుడుదప్ప" అని పెద్దమన్శి అన్న మాటల్కి ఎదుర్గుల్లిచ్చినట్లు మాట్లాడిండు జోసెఫ్.

ఆడైతున్నా యవ్వరాన్కి అమ్మలక్కాలందరు నవ్వుతూ సూత్తాంటే, పెద్దమన్శికి ఇజ్జత్ బోయినట్లై, ఇగ కోపంతో "ఏం రా ఏమన్నావ్" అని జోసెఫ్ మీద్కి ఉరికిండు.

ఒక్కశార్గ ఆడోళ్ళందరూ జోసెఫ్ కాడ్కి అమంతామచ్చి "ఏమయ్యా గిదేనా నీ పెద్దమన్శితనం, ఏమో పొరన్మీకీ బాగా ఉరికత్తానవ్" అని మన్శికో మాట అందుకున్నారు.

"మరి ఆడన్నది" మంచిగున్నదా ?

"మరి మీరు ఎవ్వల్కాడ ఏం దీస్కోకుండా, ఊకనే పంచాయితిలు జేశిర్ర ?" అని ఏంగాకుండా జోసెఫ్ని పట్టుకుంటు అన్నది.

పక్కనున్న రమేష్ ఈ లోల్లంత ముదురుతదేమోనని "ఓ ఆగే పెద్దమన్శి, ఎందుకంత ఆగమైతనవ్, మీతో లొల్లి పెట్టుకోనికేం ఉండలే ఈడ. ఒక్కశారి జోసెఫ్ గాన్ని మాట్లాడనియ్యి మీకే తెల్తది" అని మద్యలచ్చిండు.

పెద్దమన్శి అందరి మాటల్కి ఎన్కకు బోగానే "అరేయ్ నువ్వుబోయి మాట్లాడురా" అని జోసెఫ్ని రమేష్ ముంద్కు నెట్టగానే, జనంలో శానమంది కుతం మాట్లాడమని కోరిర్రు.

జోసెఫ్ ఛాతినిండా గాలి పీల్సుకొని, గిన్నెశెట్టు కాడ్కి బోతావుంటే కొత్వాల్కి ఎక్కడ్లేని కోపంతో సూత్తు పక్కకి జరిగిండు, ముందు కూసున్న పెద్దమన్శులు లేశి నిలబడ్డరు. నిసబ్దం సింగరించుకొని కూసున్నట్లు వాతావర్ణం అముల్కొని గద్దెమించెలి దిక్కుజూపే మోషేలెక్క జోసెఫ్ అగుపడ్తాంటే, అందరూ కండ్లు మిట్కలెయ్యకుండా సూత్తవుండ్రు.

*

తన పనులన్ని ఒడగొట్టుకొని జోసెఫ్ కోసం కంకిశేనుకాడ కూసోనుంది పూర్ణ. సుట్టు శీకట్లు కమ్ముకొనత్తాన ఈదర జోసెఫ్ కౌగిలోలే తన ఊపిరి ఆపేత్తానయ్. కంకిశేనంత పురుగుల మోతల సప్పుళ్ళున్న, పూర్ణకింతైన భయం లేదు, ఉన్నదల్లా ఎదుర్జూపే జోసెఫ్ ఎప్పుడోత్తడని.

పూర్ణ తన్వంత ఎచ్చగా కోరుకుంటుంటే, తన కొంగును తానే హత్తుకుంటూ, జోసెఫ్ శేతులు తాక్తున్నట్లుగా తల్సుకుంటా, "ఇంక రాడేంది" అని తనలో తానే మాట్లాడ్తాంది.

తన మెడోంపులపోంటి కార్తున్న శెమట సుక్కలు చెక్కలగుల జేత్తాంటే, మొదటిశార్గా ఆళ్ళు మాట్లాడ్కున్న ప్రేమ మాటలు గుర్తు జేత్తానయ్.

"బావ, నేనంటే ఎందుకంత ఇష్టం" అని పూర్ణ అడుగంగానే, జోసఫ్ తన దగ్గరగచ్చి, తన నడుంమీద శేతులేసి గుంజుకొని, ఒకరి మొసలు ఒకరికి తాక్తుంటే "ఎండిన ఎముకలకు యెహోవా జీవం పోశినట్లు, నువ్వు నాలో ప్రేమకు ప్రాణం పోశావ్" అని పోలికెడ్తూ ఇచ్చిన ముద్దును తల్సుకుంటా, పంటికింద పెదవిని నల్పుతా నవ్వుతాంది. ఆళ్ళు జేశ్నయన్ని కలల గుర్తుకత్తంటే ఒకింత ఆయిగున్న, మరోదిక్కు కల్వర పెడ్తాంది.

"అసలు ఏంది ఇది, ఎందుకిన్ని కులాలు? ఎంచక్క మన్సులందర్కి ఒక్కటే కులముంటే మస్తుండుగా, గప్పుడు మమ్మల్ని ఆపేటోళ్లే ఉండరు. అయ్యా దేవుడా, మమ్ము కల్పినోడివే ఏ లొల్లిలేకుండా మా పెళ్లి అయ్యేట్టు చూడు దేవా, ఐన ఎంబటే ఎములాడ కచ్చి నీ మొక్కు తీర్సుకుంటా" అని కోర్కుంది.

"ఈ మన్శికి ఏం ఆయే, నా మీద సోయి ఉందా? ఇంక రాడేంది" అని సూట్టురా సూత్తు అక్కడ్నుండి లేశి, మబ్బుల మీద ఎన్నెల అలిగినట్లుగా, పూర్ణ అలిగి ఎల్లింది.

*

సల్ల సలేడుతున్న, దోమలచ్చి శిట్ట శిట్ట కుడుతున్నా జనం ఓపిగ్గా జోసెఫ్ మాటల్ని ఇంటాళ్లు.

"జూశిర్రా శీకట్కాంగానే ఎవలం, ఎవల్కి అవ్పడ్తలేం. అస్సల్ గిప్పుడే గాదు ఎప్పటికుతం, మన వాడలు ఈళ్ళకి ఊరిలెక్క అవ్పడవ్. లైట్లు లేవ్, కాలువల్ లేవ్, రోడ్లు లేవ్. వర్షమత్తె సాలు వర్దంతా ఇండ్లల్ల కత్తంటే, ఊళ్లే కుక్కల్లెక్క బుర్దలో ఒకళ్లకోకళ్ళం నీల్లాత్తనయని కొట్లాడ్కుంది మర్శిర్రా. గిప్పుడచ్చి సర్పంచ్ జేత్తం, మాగోసం డప్పుల్ కోట్టుండ్రి, కోలటాల్లేయ్యండ్రి అంటే ఎంబటే పోనికి గింతన్న ఇజ్జత్ ఉండాలే మనకి. ఆడెవాడోత్తే మన అమ్మలక్కలేందుకు ఆన్ముందు ఆడాలే, అంతగనం కావాలంటే ఆళ్ళ ఇండ్లళ్ళున్న ఆడోళ్లతో ఎయించుకోవచ్చుగా, మనమెందుకేయ్యలే" అని జోసెఫ్ అందర్కి జెప్తుంటే, కొత్వాల్తో అచ్చిన మన్శి కిరణ్ మధ్యలచ్చి ఆపిండు.

"ఏంరా, చిన్న పొరన్వని అని సూత్తాంటే, శానెక్కువ మాట్లాడ్తున్నావ్, ఊకనే ఎత్తాల్ల పైశల్ దీస్కుంటలే"?

ఆన్మాటల్కి జోసెఫ్కి బగ్గ కోపమచ్చి"ఇగో జూశిర్రా, ఆళ్ళేం అంటుర్రో. గిప్పుడా పైశల్గోసం, ఆళ్ళు ఆడమందల్లా ఆడితే, మనకి ఇలువుంటాద? అసలు ఊరంత సర్పేశి కడిగినట్లుంటే, ఆ కడిగిన నీళ్ళన్ని మావాడల కత్తనయ్యని ఎన్నిసార్లు గ్రామపంచాయత్కి బోయి జెప్పిన, మాకేదన్న పన్జేయండ్రని ఎంత మొత్తుకున్నా మొకం జూశినోడ్లేడు గాని, గిప్పుడచ్చి సర్పంచ్ జేత్తడట, ఆ సర్పంచ్ ఎవ్వడో గాని ఈ కొత్వాల్ శేప్పులు తుడ్శెటోడే అత్తడుగాని, ఏరేటోడు రాడు. అందుకే జెప్తనా మన్మందరం ఒక్కట్గావలే, మన బత్కులు ఎవ్వడ్ మార్వడు, మనమే మార్సుకోవాలే. గి దొరనేటోన్తోనేం లేకుండా మన సర్పంచ్ని మనమే ఎన్నుకోవాలి. ఇంకో ముచ్చట రేపీళ్లు పెట్టె మీటింగ్కు నేనైతే ఆళ్లిచ్చే పైశల్కోసం అసల్కేబోను. మీరు బోతాంటే నేనాప. కానీ, ఒకటి మాత్రం జెప్తున్న ఇనుండ్రి నాకు అన్నం లేక ఆకలితో సత్తమాయే గాని, నేను ఆత్మగౌరవంతో బత్కుత" అని గట్టిగా ఓర్రుకుంటూ మాట్లాడిండు.

ఒక్కశార్గా కటిక శీకట్లో సుక్కలు మెర్శినట్లు, జనాల మొఖాళ్ళు మెర్శినయ్. ఆ మెరుపంత ఒళ్ళంతా పాకినట్లు అయ్సు పొరగాళ్ళంతా ఈలలెత్తుంటే, అమ్మలక్కాల సప్పట్లతో వాడంత మోగినయ్. ఆ సప్పట్లన్ని కొత్వాల్కి సావు డప్పులెక్క ఇనబడ్తున్నాయి. ఒక్క నిమిసం గూడ ఆడుండలేకబోయిండు. ఒక్కమారు మాట్లాడకుండా గద్దెమించెలి దిగి కారెక్కిండు.

పెద్ద మన్శులందరు కొత్వాల్కాడ్కి బోయి "ఏమైందొర" అని అడిగిర్రు.

"ఏమైంది ఏంద్రా, మీ కాడ్కత్తే గిదార మీర్జేశే మర్యాద. ఇగ మీ ఇష్టం, మీసావు మీర్సావండి. ఇగో ఇవైతే దీస్కోండి, రేపచ్చేటోళ్లయితే రండి" అని పైశలకట్టిచ్చి కార్లబోయిండు.

రమేష్ ఉర్కుంటబోయి జోసెఫ్నెత్తుకొని "అరేయ్ మొదటిసార్రా కొత్వాల్కి మొఖం లేకుండా జేశినవ్" అన్కుంటూ ఎగుర్తుండు. వాడంత అరుపుల కేకలతో జోసఫ్ సూట్టుర పొగయ్యారు ఏదో సాధించాం అని.

"మా అయ్యనే ఎంత బాజెప్పినవ్" అని ముసలోళ్లందరు దగ్గర్కత్తాంటే, జోసెఫ్ ధన్న ధన్న రమేష్ భుజాలమించేలి దిగి కుక్కను కొడితే ఉరికినట్లు ఒగ ఉరుకుడు ఉరుకుతాండు పూర్ణ గుర్తచ్చి. వాడంత ఏం పట్టిందీ పొరనికన్నట్లు జూత్తాండ్లు.

జోసెఫ్ కంకిశేను కాడ్కచ్చి మొత్తం జూశిండు. పూర్ణ ఏడ అవ్పడక బోయేసర్కి, ఎల్లిపోయిందేమోనని జూశి జూశి అన్నుంచి ఎల్లిపోయిండు.

*

పొద్దు పొద్దుగాల్నే గద్దెకాడ కొత్వాలిచ్చిన కొత్త డప్పులు, కోలలు దెచ్చిపెట్టిర్రు పెద్దమన్శులు. "మీటింగ్కు టైం అయితాంది. మంది ఒత్తరా రారా? ఏందో దెల్సుకొబో"  అని కట్టయ్యను మత్లావ్ దెల్సుకోనికి తోలిర్రు.

కట్టయ్య నాల్గు వాడలు దిర్గచ్చి "ఒక్కొక్కడు గడ్డ మీద కూసోనున్నరు. ఏడ ఏర్పడతలేదు ఆళ్లకు. ఆడోళ్ళు, మొగోళ్ల కాన్నుంచి ఒక్కలు ఒచ్చేట్టు అవ్పడ్తలే" అని పెద్దమన్శులతో అన్నడు.

"రాకబోతే రాకబోనియ్, చిన్న పొరన్ని బట్టుకొని ఏతుల్ జేత్తా ల్లు. మనమన్నా బోదాంబా" అని పెద్దమన్శులు డప్పులందుకున్నరు.

మీటింగ్కు కావాల్సిన పనుల్ని కొత్వాల్ ఆగమాగమవుకుంటా, అన్ని తానై జూసుకుంటుండు. ఎట్లైన ఎమ్మెల్యే మెప్పుబొంది, ఈశారి పార్టీలో గట్టి పదవి దీస్కోవాలని మస్త్ ఆశతో ఉండు.

"అరేయ్ కిరణ్గా, నిన్న అంత అయ్యిందిగా డప్పుల్లోళ్ళు ఒత్తరంటవ" అని అన్మానంతో అడ్గిండు కొత్వాల్.

"ఎందుకు రార్ సార్, పైశల్ పార్దెంగింతే ఎవ్వడైన వోత్తడు. దాంట్లో మావోళ్ళు ముందుటరు" అని గట్టి నమ్మకంతో అన్నడు కిరణ్.

అంతలోనే నల్గురు పెద్దమన్శులు మిగిల్న డప్పులతో, కోలలతో ఒత్తవుండ్రు. ఆళ్ళను జూశి కొత్వాల్ "ఏంరా కట్టయ్య గి నల్గురచ్చి ఎవ్వన్ని బాద్నం జేద్దాంమని ఒత్తాల్లురా, గింతన్నన్నా గుద్ద శిగ్గుడాలే రానీకి" అని కోపంతో అర్శిండు.

"సారు తప్పయింది. ఆ పోరని మాటల్కి ఇంట్లకేళి ఒక్క పుర్గు గూడ బయటక్రాలే. ఈ ఒక్కశారి క్షమించండి దొర, ఇంకోశారి ఇట్ల కానీయం" అని కొత్వాల్కి దండం బెట్టిర్రు పెద్దమన్శులు.

"అరేయ్ మీరీన్నుంచి బోండ్రా, నాక్కసలే మాటల్ సక్కగ రావ్" అని కొత్వాల్ తిడుతుంటే, పక్కనున్న కిరణ్ పెద్దమన్శులను పక్కక్ దిస్కచ్చి "మీరైతే ఆడుండ్రి నే జెప్తా సార్కి" అని అన్నడు.

"కిరణ్గా ఎంత పనైందిరా, ఎమ్మెల్యే కాడ ఇజ్జత్ పోతదిరా నాది. ఆ లంబిడికొడుకులు ఎంత పన్జేశిర్రా" అని మొత్తుకుంటుండు.

"ఊకోండి సార్ గ పొరగాళ్ళు మళ్ళేం జెప్పి జనాలను రానియ్యకుండా జేశిర్రో, ముందైతే ఎట్లనో గట్ల ఈ మీటింగ్ ఒడగొట్టుకుందాం" అని కొత్వాల్ని సందాయించాడు కిరణ్.

కొత్వాల్ కొంచెం నిమ్మలపడి "అవ్ రా ముందైతే ఈ మీటింగ్ కానీయ్. ఆళ్ళ సంగతి తర్వాత జెప్పుదాం. అదేట్లుండాలంటే ఇంకోశారి కొత్వాల్ పేరు ఎత్తాలంటే కింద్కేలి సమర్కారలే, నా కొడుకుల్కి" అని సుర్కంటిన పిల్లిలెక్క అటిఇటు దిర్గుతుండు.

"ఎటుబోతర్ సార్, దొరుకుతర్ ఆళ్ళు గప్పుడు జెప్పుదాం. ముందైతే గి పని చూద్దాం" అని కొత్వాల్ని దిస్కోబోయిండు కిరణ్.

*

"కూలికి బోయేదాన్ని శేన్లకు గుంజుకచ్చి, ఏంది నువ్వు లే నామించేలి" అని కసుర్కుంది పూర్ణ.

"అబ్బా కోపమత్తందా?"

"హ రాక, నువ్వు రాగానే ఎంబడేసుకొని ముద్దులిత్తనుకున్నవా? నిన్న రాత్రంతా నీగోసం ఎంతశేపు జూశిన్నో దెల్సా" అని పక్కకి దిర్గింది పూర్ణ.

"నేనొచ్చిన్నే గానీ, నేనొచ్చేశర్కి నువ్వు బోయినవ్" అంటూ జోసెఫ్ తన శేతుల్లోకి పూర్ణ శంపలను దీస్కొని పెదాలను అందుకోబోతుండగా మొకం పక్కకి దిప్పుకున్నది.

పూర్ణను జోసెఫ్ బుజ్జగిత్తాంటే,

"ఎవల్లుళ్ళ ఆడ" అని శేను లోపల్కచ్చి పిల్శిండు కావాల్కాశే స్వామి.

ఆ మాటతోని పూర్ణజోసెఫ్ లిద్దరు అదిరిపడ్డారు. ఆళ్ళు ఎన్కకు దిర్గి జూడగానే స్వామి కట్టేబట్టుకొని రానే వొచ్చిండు.

"గిల్లకచ్చి మీర్జేశే పనులు గివ్వ? మీ సంగతి జెప్తాగు"

పూర్ణ వన్కిబోతాంది. జోసెఫ్కేమో ఏం మాట్లాడాలో సమజైతలేదు. ఐన ఎట్లనో గట్ల ధైర్నం దెచ్చుకొని "పూర్ణ నువ్విన్నుంచి బో, నే జూశుకుంటా" అన్నడు.

పూర్ణ పోవడాన్కి లేవగానే "ఓ పోరి ఎటుబోయేది. ఊళ్లేందరచ్చే దాక ఎటుబోయేదిలేదు" అంటూ బెదిరిక్జిండు స్వామి.

"అన్న నీకు దండం పెడ్తా బోనియ్" అని బతిలాడుకుంటూ పూర్ణకు బొమ్మని సైగ జేశిండు జోసెఫ్.

ఎంబటే పూర్ణ ఉర్కుడు అందుకుంది. అది జూశి పూర్ణ ఎన్క స్వామి ఉర్కబోతుంటే, స్వామి గల్ల బట్టుకొని గుంజగానే బోర్లబొక్కలబడ్డాడు. జోసెఫ్ గూడ ఆన్నుంచి తప్పించుకబోయిండు.

స్వామి తేరుకొని లేశి జూశేశర్కి ఇద్దరు కనబల్లె "ఈళ్ళ సంగతి గిట్ల గాదు, ఊళ్ళే జెప్తా" అన్కుంటూ ఊళ్లేకు నడ్శిండు.

*

ఊరి పని దీరాగ, సూరీడు ఎర్ర మందారంలా మెర్తాంటే, స్వామి శేయబట్టి ఊరంతా పూర్ణజోసెఫ్ల యవ్వారం తెల్శింది.

పూర్ణకింకా అదురుపోలేదు. భయం భయంగానే నడ్తాంది ఇంటికి. ఆళ్ళ భాగ్యత్త పూర్ణను జూశి "రామ్మ తల్లి, కూలికని బోయి నువ్వు జేశే నిర్వాకమిద? మీ మామైతే తాళ్ళల్లా నుంచి రానియ్, నీ సంగతి జెప్తా" అని సదువుతుంది.

పూర్ణ ఏడ్తూ కాల్శేతులు కడ్కోకుండానే మంచంలా పడింది. కండ్లల్ల నుంచి నీళ్లు ధారలు అట్టకట్టినయ్. తన శంపలు నావర్పట్టికి అతుక్కబోయి మస్కనిద్రలకు బోయింది.

నర్సయ్య ఎప్పుడచ్చిండో తెలీదు. నిద్రమబ్బులోనున్న పూర్ణకు కొంచెం కొంచెం ఆళ్ళ అత్తమామలు మాట్లాడ్కుంటున్న మాటల్ ఇనబడ్తున్న, ఏం దెల్వనట్లు అట్లే పడ్కుంది.

"జూశినవా, మేనకోడలని నెత్తిమీదేట్టుకుంటే ఎంత పన్జేశింది. మల్ల ఏం ఎర్గనట్లు ఎట్ల పన్నదో జూడు" అని పూర్ణని భాగ్య లేపబోయింది.

"ఏయ్ ఆగావే. లే నడ్వు ఈన్నుంచి, పన్నదాన్ని లేపుతానవ్. అది చిన్న పోరి దానికేం దెల్సు. వాడే దీనికేదో మందు బెట్టివుంటడు" అని కొప్పాడ్డాడు నర్సయ్య.

"గిట్లనే ఎన్కేసుకుంటరా, ఏదో ఒకరోజు మనల్ని బదాట్ల నిలబెడ్తది" అని కసుర్కుంటా బోయింది భాగ్య.

పూర్ణ పక్కపొంటి మంచం మీద నర్సయ్య కూసోని నెత్తికున్న తువ్వాల దీశి, పూర్ణ కాళ్లకున్న దుబ్బను తూడ్తు "బిడ్డ లేరా" అని లేప్తుండు.

పూర్ణ కండ్లు ముసుకున్న మెల్కతోనే ఉంది. ఏమైతే అదే అయితదని ధైర్నం దెచ్చుకొని "నన్ను సంపినమాయే గానీ, నే వాన్నే పెళ్లి జేశుకుంటని మామకు జెప్తా" అని లేశింది.

"ఏమైంది బిడ్డ? కంకిశేను ఏంది? ఎవడెవ్వడోచ్చి ఏదేదో జెప్తున్నరు" అని మన్సుల మాట అడ్గిండు.

"మామ నేనే ఎప్పుడో జెప్పుదాం అనుకున్నానే, నాకు జోసెఫ్ అంటే శాన ఇష్టమే. మా పెళ్లి జెయ్యి మామ నీకు దండం పెడతా" అని నర్సయ్య రెండు శేతుల్బట్టుకొని వేడ్కుంది.

నర్సయ్యకి కోపమత్తాన అన్సుకొని "కుదరదు బిడ్డ, కులాన్ని కాదని మనం ఈ ఊళ్ళ సక్కగా ఉండలేం. వాన్ని మర్వు బిడ్డ మన మంచికే జెప్తున్న" అని పూర్ణ తల నిముర్తూ జెప్పిండు.

నర్సయ్య మాటల్కి పూర్ణకింకా ఏడ్పు ఎక్కువై "ఆడు మంచోడే మామ, నన్ను నీ లెక్కనే బా జూశ్కుంటడు" అని అంది.

నర్సయ్య నిమ్మలంగా పూర్ణను నొప్పియకుండా, "ఇక్కడ కావాల్సింది గుణం కాదు బిడ్డ కులం. నీకు జెప్పిన సమాజ్గాదు. నా మాటీను అంతకన్న మంచోన్ని నీకు జేత్తా" అని సమ్దాయించిండు.

పూర్ణ ఏం మాట్లాడ్కుండా మంచంలా కూసోనుంది. నర్సయ్య అక్కన్నుంచి బయటికత్తు పొరగాళ్లందరిని పిల్శిండు.

"అరేయ్ జోసెఫ్ గాడెక్కడున్న ఎతకండ్ర" అని కేకెశిండు. దాంతో గౌండ్లోళ్ల పొరగాళ్లంతా ఒక్కాడికచ్చి ఎతకనీకి బోయిర్రు.

పూర్ణకి ఆళ్ళ మామ మాటల్కి, ఏదో అన్పించి ఎట్లైనా జోసెఫ్ని కల్వలన్కుంది.

పోరగాళ్ళు ఊరంతా ఏ వాడ ఒదిలిబెట్టకుండా ఎత్కుతాళ్ళు. ఏడా జూశిన జోసెఫైతే అవ్పల్లె. ఎట్లయిన దొర్కబట్టాలని కంటికి కున్కు లేకుండా దిర్గుతాళ్ళు.

 

ఇదే అదునన్కొని కొత్వాల్, కిరన్ని పిల్శి "అరేయ్ నా మాటగా గౌండ్లోళ్ల పెద్దమన్శులకి జెప్పురా. ఆడు దొర్కకబోతే గాజులేశుకోని దిర్గమను" అని అన్నడు.

"సరే సార్" అని కిరణ్ బోతుంటే, మల్లాపి కొన్ని పైశల కట్టనిత్తు "ఆళ్లకు శాతగాకపోతే, నువ్వన్న వాన్నేయ్ రా"

కిరణ్ మారు మాట్లాడ్కుండా కొత్వాల్ మోకాన జూత్తాండు.

"ఏమిరా అట్ల జూత్తానవ్. మీ కులపోడని జూత్తానవా, ఒగాల అదైతే, రేపాడు నీ సర్పంచ్ సీట్ని శింపుతడు. నువ్వైతే ఈ పని కానీయ్, నిన్ను సర్పంచ్గా నే జేత్తా" అని రెచ్చగొట్టిండు.

సర్పంచ్ జేత్తానేశరికి మస్త్ సంబ్రమయ్, ఇగేమి ఆలోశించకుండా పైశల కట్టందుకొని గౌండ్లోళ్ల కాడ్కి ఉర్కిండు కిరణ్.

 ఇగ ఊళ్లే నాకెదురు లేదనుకుంటూ నింపాదిగా ముశి ముశి నవ్వుకుంటా కుర్చీలో కూసున్నడు కొత్వాల్.

*

నర్సయ్య ఊరంతా ఎతికి ఎతికి గొల్ల బాషన్న ఇంటిదాకచ్చి తల్పు కొడ్తుండు.

"ఎవలయ" అని అడ్కుంటూ తలుపు దీశిండు బాషి.

"ఏం నర్సయ్య గింత శీకట్ల, గిటు బాటబట్టినవ్. ఏమన్నా పన ఏంది" అని దెల్సుకోనికి అడ్గిండు.

"జోసెఫ్గాడు గావలే బాషి. వాడీటు ఒచ్చిండా? ఒత్తె ఏడున్నడో జెప్పు".

"ఆడేడున్నడో, ఎటుబోయిండో నాకెట్ల దెల్తది. దీనిగోసం గి శీకట్లచ్చి అడుగుతానవా? ఏదన్నుంటే రేపొద్దుగాల మాట్లాడుదాంగాని నువ్వుబో."

"నీక్దెల్సు బాషి, ఆడేడున్నడో ఆనికి జెప్పు. ఇంకోశారి నా మేనకోడల్ జోల్కి ఒచ్చిండో, సంపి బొందబెడతానని"

"ఏంరా నర్సిగా బెదిరిత్తనావ? నా ముంగట ఆడి మీద శెయ్యి ఏయ్, గొడ్డలి శిప్ప మర్రేశి సంపుతా బిడ్డ. ఆని జోల్కత్తె నడువ్ ఈన్నుంచి" అని బెదిరిచ్చిండు బాషి.

"బోతన్న, గానీ మా జోల్కత్తె నే అదే పన్జేత్తా జూడు" అన్కుంటూ మర్రిబోయిండు నర్సయ్య.

ఆళ్ళు బోగానే తల్పేసుకొని మంచంలా ఒరిగిండు బాషి.

"ఎంత పనాయే, పోరనికి ముందున్నుంచే జెప్తున్న జాగ్రత్తరాని, గిప్పుడు గి లొల్లి ఏడిదాక బోతదో" అని ఆలోచిత్తాంటేనే మల్లేవరో తల్పు కొట్టిన సప్పుడైంది.

"దెహే నీయమ్మ మల్ల ఎవల్రా" అని శికాక్తో తల్పు దీయగానే ఎదుర్గా పూర్ణ.

ఎడ్శి ఎడ్శి మొకమంత వాడిపోయిన పూర్ణను జూశి ఎంబటే ఇంట్లకు గుంజి తల్పేశి "ఏమైంది బిడ్డ గిప్పుడచ్చినవ్, ఎవలు జూడలేగా" అని అడ్గిండు.

"అన్న నే జోసెఫ్ని జూడాలే. వాడికేమయ్యిందో" నని ఎడ్తాంది.

"వాడు ఈడ లేడు బిడ్డ, ఏడున్నడో నాక్దెల్వదు" అని ఊకోబెడ్తుండు.

"అట్ల అనకే అన్న, నీక్దెల్వకుంటా వాడేట్బోడు. మా మామ మాటలు ఇంట ఉంటే భయమేత్తాంది. జర కల్పియన్న" అని దండం బెట్టింది.

ఏం జెయ్యాలో బాషికేం సమాజ్గాలే, ఈ పిల్లతోబాటు ఎవరన్న ఒచ్చిర్రాని బయట సూట్టురా జూశిండు. ఎవర్రాలే అని అన్కున్నకానే పూర్ణను దీస్కొని గొర్లమంద కాడ్కి బోయిండు.

"లోపల్కి బోయి జూడుబో బిడ్డ"

గొర్లమందను దాటుకుంటా పూర్ణ బోయేశర్కి, గొర్లమధ్యల గొంగడి గప్పుకొని జోసెఫ్ పడుకొని ఉండు.

జోసెఫ్ని అట్ల జూశేశర్కి పూర్ణకి ఏడ్పు ఎక్కువై ఎంబటేబోయి తనని అముల్కొని "నావల్లనే నీకీ గతచ్చెనే బావ, ఎవ్వల్ లేనట్టుగా గొర్లల్ల పన్నవానే బావ" అని ఎక్కి ఎక్కి ఏడ్తూ జోసెఫ్ మొకమంత ముద్దులు పెట్టింది.

"లే బావ లే, మనం ఈడ అద్దు. ఈడ ఇట్లనే ఉంటే మనల్ని బతకనియ్యరు, ఎటైనా బోదాంబా" అన్కుంటూ జోసెఫ్ని లేపింది.

"ఎట్బోతమే, ఏడ్కని బోతం. ఏడ్కిబోయిన ఇదే బత్కు, ఆడ్కెడికో బోతే నా కులమేమన్నా మార్తదా పూర్ణ. ఏది ఏమైనా ఈన్నే ఉండి కొట్లాడుదాం."

"అద్దు ఈడ అద్దె అద్దు. మా మామను జూత్తనే భయమేత్తాంది నాకు" మంకు బట్టుకుంది పూర్ణ.

అంత గమనిత్తున్న బాషి ఆళ్ళ దగ్గర్కత్తు "అవ్ రా జోసెఫ్, ఈ రాత్రి ఏమైతదో కుతం తెల్వదు. మీరేటన్న బోయి ఎట్లనోగట్ల పెళ్లి జేశ్కోని రండ్రి, గప్పుడు నే జూశ్కుంటా" అని సలయిచ్చిండు.

"ఎటుబోనే ఏడికనిబోను, మల్లోకటి శేతిలో రూపాయిబిళ్ళ గూడ లేదు" అని అంటుండగానే బాషన్న పైశల్ దీశి జోసెఫ్శేతిలో బెట్టిండు.

జోసఫ్ గమ్మునవుండి, నోరు మెదపలేదు. కండ్లపొంటి వాటంతటవే నీళ్లు కార్తానయ్.

"ఊకోరా పిచ్చోడ నే లేనారా నీకు" అని జోసెఫ్ ఎన్నుమీద భరోసాగా రెండు దెబ్బలేశిండు బాషి.

జోసెఫ్ నీళ్లు తుడ్శుకుంటు "నీకు బాకి పడ్తనే అన్న"

"సరే సరేగాని ముందు ఈన్నుంచి ఎల్లుండ్రి" అని తోల్తుంటే జోసెఫచ్చి బాషిని కౌగిలించుకున్నడు.

"అరేయ్ జోసెఫ్, నిన్ను నమ్మత్తాన పిల్లకు ఏ కట్టం రాకుండా జూశ్కోరా" అని ఇద్దర్నిబంపిండు బాషి.

*

ఊరంతా దిర్గి దిర్గి నర్సయ్య ఇంటికచ్చేశర్కి, ఆడ జనాలంత మోపైండ్రు. భాగ్య గద్మల గూసోని సాపిత్తాంది.

"ఏమైందే, ఎవలో సచ్చినట్లు జేత్తానవ్" అని ఆగమాగంగా అడిగిండు నర్సయ్య.

"కోడల్ కోడలిని మీదేశ్కుంటే, మన కొంప కూల్శి ఆ మాదిగొన్తోని లేశ్పోయిందిరయ్య" అని ఉన్నముచ్చట జెప్పింది భాగ్య.

మా మాటకు నర్సయ్య దట్టుకోలేక బోయిండు. ఒక్కశారిగా ఒళ్ళుదిర్గి కూలబడ్డాడు. ఎంబటే ఆడున్నోళ్లు అందుకొని నీళ్లు దాపిచ్చిర్రు.

కిరణ్, గౌండ్లోళ్ల పెద్దమన్శులందరు కల్శి కొత్వాల్ జెప్పింది జేయడానికి, ఆళ్ళు అనుకున్న ముచ్చట జెప్పనీకి నర్సయ్య కాడ్కచ్చి "జూడు నర్సయ్య, గిట్ల కూలబడితే గాదు ముచ్చట లేశి ఏదొకటి జెయ్యి లేకపోతే మేమేదొకటి జెయ్యల్శి ఒత్తది. అదెట్లంటే నువ్వు గిప్పుడు ఎక్కే శెట్లు బంద్బెట్టి, వేరేటొళ్ళకిత్తం. నిన్ను కులంలకేలి ఎలెత్తం. ఆళ్ళు గన్క పెళ్లి జేశ్కొనత్తే, ఇదే జరుగుద్ది జాగ్రత్త" అని పెద్దమన్శులు నర్సయ్యను భయబెట్టిర్రు.

నర్సయ్యకింకింత ఆగమాగమయ్యిండు. ఒక్కశారిగా తలకాయలో పుర్గు దిర్గినట్లై, ఎంబటే లేశి గుంజకున్న ముస్తాద్లోంచి కత్తి దీశిండు.

"నాతోని ఎవ్వదత్తడో రండ్రి. ఇయ్యలా వాన్ని సంపి, నా కోడల్ని దెచ్చుకుంటా" అని అన్నడు.

పోరగాల్లు, కిరణ్ మల్ల ఆనితోనచ్చిన మన్శులు తలో కట్టె బట్టుకొని గుంపులు గుంపులుగా బోయిర్రు. ఏడబడితే ఆడ అటు నర్సాయ్యోళ్ళు, ఇటు కిరణోళ్లు ఎంత దిర్గిన పూర్ణజోసెఫ్లిద్దరు కనబల్లేదు.

ఇగ కిరణ్కి ఆళ్ళ మన్శులకి మోసచ్చి, కెనాల్ బ్రిడ్జ్ కాడ కూసున్నరు.

"ఎందన్నా, ఎంత ఎతికిన దొర్కుతలేరు" అని గుంపులోంచి ఒకడు అంటున్న, కిరణ్ దేకకుండా ఏదో కదుల్తుందని కెనాల్ కట్టకేలి జాత్తాండు.

"అరేయ్ నాకే కనబడ్తాంద? ఓశారి అటు జూడుండ్ర, ఆడేదో ఉంది" అని జూపిచ్చిండు కిరణ్.

"అవ్ అన్న మాకు కనబడుతాంది"

"సరే బోయి చూద్దాంబా" అని కొంచెం ఆళ్ళు ముందుకుబోగానే పూర్ణజోసెఫ్లిద్దరు నడ్సుకుంటబోతాళ్ళు.

అదిజూశి కిరణోళ్లందరు ఎంబటే ఆగి, నిమ్మలంగా అడ్గులేశి, ఒక్కశారిగా ఆళ్ళ మీద్కి దుంకిళ్ళు.

ఏదో సప్పుడు అయితందని జోసెఫ్ ఎన్కకు దిర్గానే, కిరణోళ్ళు ఆళ్ళ మీదకు ఉర్కిరాడం జూశి, ఎంబటే పూర్ణ శెయ్యి బట్టుకొని ఉర్కబోతుంటే లంగదట్టి ఇద్దరు బోర్లబొక్కల బడ్డారు.

పూర్ణజోసెఫ్లిద్దర్ని సుట్టు ముట్టిర్రు.

"అరేయ్ ఈ పోరిని దీస్కబోయి, నర్సన్నను దీస్కరాబోండిరా" మోసబోసుకుంటా అన్నడు కిరణ్.

జోసెఫ్ని అన్గబట్టి పూర్ణను గొర్ర గొర్ర గుంజుకబోతుంటే కాళ్లడిత్తు అర్తాంది.

"అన్న అన్న మీకు దండం బెడతా, మమ్మల్ని వదిలేయండన్న" అని కిరణ్ కాళ్ళు బట్టుకొని బతిలాడుతుండు జోసెఫ్.

కిరణ్ నవ్వుకుంటా జోసెఫ్ని మోకాళ్ళ మీద కూసోబెట్టి, ఆళ్ళు ఎంట దెచ్చుకున్న కట్టెలతో యిపరితంగా కొట్టిర్రు.

"నువ్వు ఊరిని మార్తావ్రా? దొరకెదురత్తవరా? నీ మోకాన్కి ఈ పోరి గావాళ్లరా? అని సదువుతూ జోసెఫ్ మొకం మీద ఉమ్మేశి, జోసెఫ్ బట్టలు శింపి పారేశిర్రు.

ఆ బర్వాతన జోసెఫ్ రక్తంతో తానం జేశినట్లు అగుపడుతుండు. కనీసం నోట్లకేలి మాటెల్లక సోయిలేకుండా బడ్డాడు. తన రెండు కాళ్ళను ఎడంజేశి మధ్యలో ఒకలు తర్వాత ఒకలు వీడు బతికితే మమ్మల్ని బతకనియ్యడన్నట్లు పిచ్చల్శితికి బోయేట్లు తన్నుత్తుండ్రు. నొప్పిని భరించలేక జోసెఫ్ ఒగ ఒర్రుడు ఒర్రుకుంటా శేతితో భూమిని కొడుతుండు.

అట్నుంచి నర్సయ్య కత్తి బట్టుకొని ఉర్కతాండు. ఆళ్ళు జోసెఫ్ని లేపి తలకాయ బట్టుకోని "అన్న ఏయ్ అన్న నర్కు ఈన్ని" అని రెచ్చగొడుతుండ్రు.

నర్సయ్య కత్తి లేపిండు. ఒక్కశారిగా మెడ దాకచ్చి, ఆగిపోయి ఆలోచిత్తాండు.

"ఏమైందన్న ఏమైంది. నర్కు వాన్ని నర్కు" అని అందరూ అర్తాళ్ళు.

"సంపలేను నే సంపలేను" అని కత్తిని విసిరిగొట్టిండు నర్సయ్య.

అందరు, "ఏంది ఏం జేత్తాండు" అని జూత్తాళ్ళు

"నీకేమన్న తెల్తాంద, శాతకానోన్లెక్క జేత్తానవ్" అని పెద్దమన్శోకడు అనగానే,

"తెల్తాంది అంత తెల్తాంది. నేను ఈ కూని జెయ్యలేను అట్లాని కులాన్ని కాదనలేను. వీన్ని సంపితేనే కులంలో ఉంటాన? నా కోడల్ నాకాన్నే ఉంది, గిప్పుడు వీన్నెందుకు సంపాలి. నేను సంపను. ఇది నా సమస్య నే జూశుకుంటా, మీర్ బోండ్రి ఈన్నుంచి" అని బాధపడుతూ అందర్ని బతిలాడిండు.

"ఛీ వీడబ్బా గిట్ల జేశిండేంది, కొత్వాల్కేం జెప్పలే" అని కిరణ్ అనుకుంటుంటే, పొరగాళ్ళు మల్ల పెద్దమన్శులు ఎల్లిబోయిండ్రు.

నర్సయ్య నెత్తికున్న తువ్వాలను దీశి బర్వాతనున్న జోసెఫ్ నడుంకి గట్టి కూసోబెట్టిండు. జోసఫ్కు సోయి ఉండి లేనట్టుండు. ఒళ్ళంతా రక్తం ధారలు అట్టు గట్టినయ్. నర్సయ్య ఆడి అవస్థ జూడలేక,

"అరే నాయ్న, నా మాటీనురా. నిన్ను జూత్తాంటే నాకు బాధైతాందిరా, అట్లని నా కోడల్నీకు ఇచ్చి పెళ్లిజేయలేను. శాన చిన్నోళ్ళంరా మేము. కులాన్ని కాదని బత్కలేము. బత్దేరువుండదు నా ఇంట్లొళ్ళందరం బదాట్ల బడ్తాం. నావోళ్ళ మధ్య ఏం కానోన్లెక్క బతకాలే. నీకు దండం బెడ్తా, మమ్మల్ని వదిలేయ్రా" అని బతిలాడుకుంటుండు.

నర్సయ్య మాటల్కి జోసెఫ్ ఓపిక దెచ్చుకొని నిమ్మలంగా కండ్లు దెర్శి "నాయిన మేం ప్రేమించుకున్నమే, మీరే మమ్మల్ని ఒదిలెయ్యండ్రి. నీకు పుణ్యముంటది" అని అన్నడు.

పట్టరాని కోపంతో జోసెఫ్ ఎదురుబొచ్చె మీద నర్సయ్య "లంజోడక ఇనవరా" అని ఒక్క తన్ను తన్నగానే ఎల్లెలకల బడ్డాడు. ఎన్కకు దిర్గకుండా నర్సయ్య, జోసెఫ్ని ఆన్నే ఒదిలేశి బోయిండు.

జోసెఫ్ నిమ్మలంగా లేశి తన నడుముకున్న తువ్వాలను సదురుకుంటు, ఒంట్లో నుంచి రక్తం కార్తున్న ఓపిక దెచ్చుకొని ఒక్కో అడుగేశుకుంటు నడ్తాండు.

నర్సయ్య బోయింది జూశి కిరణ్ ఎవలకు కనబడకుండా జోసెఫ్ ఎన్కకచ్చి ఎన్నులోకి నర్సయ్య విసిరిగొట్టిన కత్తి దించిండు.ఏమైందోని దేరుకునే లోపు తన్ను తన్నెశరికి జోసెఫ్ కెనాల్ కట్ట మించేలి జర్ర జర్ర జారుకుంటా వారి మల్లల్లా బడ్డాడు.

జోసెఫ్ నెత్తురుతో వరిశేను తడ్తాంటే లేవలేకబోయిండు. కండ్లు దెలేశి, ఆకాశంలోనున్న సగం ఎన్నెలను జూత్తు పూర్ణ నవ్వోలే గుర్తచ్చి పెదాల చిరునవ్వుతో, "ఈ ఎన్నెల నీ నవ్వులా ఉన్న ఇప్పుడెంత ఎడ్తానవో" అని అన్కుంటు,

"తండ్రి, సమాప్తమైనది.

దేవా, హతుడనై నా జీవాత్మ నన్నొదిలెల్లు సమయాన నీ దరికి నన్ను చేర్చుకోనుము.

ఆమెన్."

 

మధ్యాహ్నం ఒంటిగంటకు ఎగ్మూర్ స్టేషన్ లో బయలుదేరిన రైలు చిదంబరం చేరేటప్పటికి సాయంత్రం అయిదు గంటలయ్యింది. ఇంకా ఉక్కగా ఉంది వాతావరణం. చరణ్ బాగా అలిసిపోయాడు. అంతకు ముందురోజే సర్కార్ ఎక్సప్రెస్స్ కు భీమవరం లో బయలుదేరి ఈరోజు ఉదయానికి మద్రాస్ చేరుకొని, బయట భోజనం చేసి ఎగ్గుమూర్ స్టేషన్ కు చేరి, మరల ఇక్కడికి చేరేటప్పటికి ఈ సమయం పట్టింది. దగ్గరలోనే ఉన్న హోటల్ రూము కు చేరుకొని, కొంతసేపు రెస్ట్ తీసుకొని భోజనం కోసం బయలుదేరాడు.  కొద్ది దూరం లోనే కనిపించిన భోజన హోటల్ లో ఓటేబుల్ వద్ద కూర్చుని బేరర్ తో "ఓ మీల్స్" అన్నాడు. బేరర్ ఆశ్చర్యగా చూస్తూ "సాయంత్రం భోజనాలు ఉండవ్! టిఫిన్స్ మాత్రమే " అన్నాడు. అదేంటి? ఆని షాక్ నుంచి తెరుకొంటూ, అటూ ఇటూ చూస్తే అందరూ టిఫిన్స్ తింటున్నారు. ఆశ్చర్యం నుంచి తెరుకొని ఓ ప్లేట్ ఇడ్లీ సాంబార్ ఆర్డర్ ఇచ్చాడు. ఫోన్ లో ఎంక్వయిరీ చేస్తే, తమిళనాడు అంతా సాయంత్రం భోజనాలు ఉండవని తెలిసింది. అరే ఇంత చిన్న విషయం తనకు తెలియలేదే ఆని ఆశ్చర్యపోయాడు.

          చరణ్ భీమవరం లో సెటిల్ అయ్యాడు. దగ్గరలో వున్న స్వంత గ్రామం లో చేపల చెరువులు లీజుకు తీసుకొని వ్యవసాయం చేస్తున్నాడు. బి ఎస్ సి డిగ్రీ భీమవరం డి ఎన్ ఆర్ కాలేజీ లో చేసిన తరువాత హైదరాబాద్ లో ఓ కెమికల్ ఫ్యాక్టరీ లో జాబ్, ఇంకొన్ని జాబులు చేసి చివరకు మరల భీమవరం చేరాడు. ఇప్పుడు మరల పీజీ చేయాలనిపించింది. అన్నామలై యూనివర్సిటీ ఆఫర్ చేస్తున్న సైకాలజీ దూరవిద్య ప్రోగ్రామ్ లో చేరాడు. వ్రాత పరీక్ష విజయవాడ లో రాయొచ్చు. కానీ ప్రాక్టీకల్స్, చిదంబరం లోని యూనివర్సిటీ క్యాంపస్ లోనే వారం రోజులు చేయాలి. ఇక తప్పదు కాబట్టి అక్కడకు చేరుకొన్నాడు.

మద్రాస్ కొన్ని సార్లు వచ్చినా, తమిళనాడు రాష్ట్రం లో లోపలి ప్రాంతాలు తెలియదు. అంతా కొత్తగా వింతగా అనిపిస్తోంది. బజారు కు వెళ్లాలంటే కొంచెం దూరం నడవాలి ఇక చేసేది లేక రూముకు తిరిగి వచ్చేసాడు.

ఉదయమే ఆటోలో యూనివర్సిటీ క్యాంపస్ కు చేరుకొన్నాడు. ఓ హాల్ లో సమావేశం. చాలా మంది వచ్చారు. అరవై మంది ఉంటారేమో. ఎక్కువ మంది టీచర్లే ఆని తెలిసింది. తెలుగు వాళ్ళు అయిదు అరుగురే ఉంటారేమో. అయిదు రోజులు ప్రాక్టికల్స్ చేయాలి. ఆరవ రోజు పరీక్ష. రిజల్ట్స్ వెంటనే యిస్తారు. లెక్చరర్ ఒకాయన ఈ విషయాలన్నీ వివరంగా చెబుతున్నాడు. అందరినీ, ముగ్గురు చొప్పున ఓ గ్రూపుగా విడదీశారు. ఇన్స్ట్రక్టర్ చెప్పిన విధంగా ప్రయోగాలు చేయాలి. ఫలితాలను టేబుల్ రూపం లో రికార్డ్ చేయాలి. చరణ్ టీమ్ మెంబర్స్ గా శాంతాదేవి, ఆదిత్యరావులు వచ్చారు. పరిచయాలు అయ్యాయి. ఇద్దరూ అతని కంటే పెద్దవాళ్లే. శాంతాదేవి బెంగళూరు లో రిజర్వ్ బ్యాంక్ లో ఆఫీసర్, మరో రెండు సంవత్సరాలలో రిటైర్ అవ్వబోతున్నారట. పెద్ద వయస్సు అయినా, కొంచెం మేకప్, పెదాలకు లిప్స్టిక్, కళ్ళకు ఎక్కువ కాటుక, పెద్ద బొట్టు, నేత చీర, ఏదో వయసున్న బెంగాలీ మేడం లా విచిత్రం గా కనిపిస్తోంది ఆవిడ. ఆదిత్యారావు పెద్ద ఎత్తు ఏమీ కాదు. టక్ చేసుకొని చురుకుగా కనిపిస్తున్నాడు. ధర్మపురి జిల్లా ఎస్ పి గా చేస్తున్నాడట. సెలవు పెట్టి ఈ కోర్సు పూర్తి చేయాలని వచ్చాడు. చరణ్ తన ప్రొఫైల్ వాళ్లకు చెప్పడానికి ఇబ్బంది పడ్డాడు.

  ప్రయోగాలు ప్రారంభించారు. మొదట వెర్బల్ తో జరిగాయి. మొదట కొన్ని విడి విడి అక్షరాలను చూపించారు. తరువాత వాటిని రాయమన్నారు. చాలా తప్పులు వచ్చాయి. రెండోసారి కొన్ని విడి విడి పదాలు యిచ్చారు. ఈసారి కొన్ని తప్పులు తగ్గాయి. మూడోసారి, ఓ పేరా చూపించారు , ఈసారి తప్పులు చాలా తగ్గిపోయాయి. ఇవన్నీ ఆపేరా లోనివే ఆని తెలిసాక ఆశ్చర్యం వేసింది చరణ్ కి . అనుబంధం వున్న పదాలు ఎలా గుర్తుంటాయో తెలిసోచ్చింది. ఇలా మరికొన్ని ప్రయోగాలు జరిగాయి. చాలా మంది, సైకాలజీ క్లాసు విద్యార్థులు తను వున్న హోటల్ లోనే వుంటున్నారు. ఇప్పుడు పరిచయం అయ్యారు. ఉదయం టిఫిన్ చేసేటప్పుడు  శాంతాదేవి, ఆదిత్య రావు గార్లు కలిశారు. అయన తాతలది విజయనగరం అట. నేరస్థుల మనస్తత్వం తెలుసుకోవడానికే సైకాలజీ చదువుతున్నట్లు చెప్పారు. కొంచెం ముక్త సరిగానే మాట్లాడు తున్నారు. బహుశా అయన లెవవెల్ కి తాము సరిపోమేమో ఆని అనిపించింది చరణ్ కు. శాంతా దేవి గారు చెబుతూ, తనకి వున్న మానసిక సమస్యల గురించి తెలుసుకోవడానికే ఈ కోర్సు లో చేరానని చెప్పారు.

ఆ రోజు మధ్యాహ్నం ఓ ప్రయోగం చేశారు.

ఓ పెన్ లాంటి పరికరాన్ని, ఓ బోర్డు మీద వున్న గాడిలో నడిపించాలి. పక్కగోడలకు తగిలితే 'కీ'.. ఆని శబ్దం వస్తుంది. ఇలా పదిసార్లు చేసి ఎన్నిసార్లు సౌండ్ చేసిందో రికార్డు చేయాలి. ఇప్పుడు ఒక అద్దాన్ని అడ్డుగా పెట్టుకొని, ఆ అద్దం లో చూస్తూ చెయ్యాలి. ఇది చాలా కష్టం గా ఉంటుంది. రివర్స్ లో అలోచించి పెన్ ను ముందుకు నడపాలి. చరణ్ కు కష్టం మైయ్యింది. నెమ్మదిగా చేయగాలిగాడు. ఇప్పుడు శాంతాదేవి వంతు వచ్చింది. రివర్స్ లో పెన్ నడిపించలేక చేతులు వణికాయి. చెమటలు పట్టాయి. చివరకు కళ్ళు తిరిగి పడిపోయింది. మొఖం పై నీళ్లు చల్లి నెమ్మదిగా లేపి కూర్చోబెట్టారు.

సాయంత్రం చరణ్ రూముకు చేరాకా కొద్ది సేపటికే ఆవిడ వచ్చింది. నాకు ఇలా జరిగిందేమిటి? ఆని ఆందోళనగా ప్రశ్నించింది. మనస్సు లో పడిన బలమైన ముద్రల వల్ల ఇలా జరిగింది. ముందు చేసిన ప్రయోగం వల్ల ఓ అలవాటు వచ్చింది. ఇప్పుడు రివర్స్ లో ఆలోచించడానికి మనస్సు అంగీకరించలేదు, పాత అలవాటు నుండి బయిట పడలేకపోయింది.అందుకే మీకు ఈ ఇబ్బంది వచ్చింది ఆని కూల్ గా చెప్పాడు చరణ్. ఆమెకు ఏమీ అర్ధం కానట్లు మొఖం పెట్టింది. చీకటి పడే వేళ వాళ్లిద్దరూ డిన్నర్ చేయడానికి బయలుదేరారు. ఆమె మాట్లాడుతోంది.. "బళ్లారి జిల్లాలో చిన్న గ్రామం నుంచి వచ్చాను.

నాన్న టీచర్. నాకు కొంచెం కొంచెం తెలుగు కూడా వచ్చు. స్కూల్ అయ్యాకా, డిగ్రీ, పీజీ కూడా బెంగళూరు లోనే. ఫస్ట్ ఎటెమ్ట్ లోనే రిజెర్వ్ బ్యాంకు లో జాబ్ వచ్చింది. అతను హిందూస్తాన్ ఏరోనాటిక్స్ లో ఇంజనీర్. నాన్న చూసిన సంబంధమే. ఎందుకో మా ఇద్దరికీ పోసగలేదు. అతను మూడీగా ప్రవరిత్తించేవాడు. తనో పెద్ద ఆధ్యాత్మిక వాదిగా పోజు పెట్టేవాడు. నాకు ఒక కొడుకు, ఇప్పుడు ఇంజినీరింగ్ ఫైనల్ ఇయర్ చదువుతున్నాడు. కంప్యూటర్ సైన్స్ తీసుకోమంటే, ఎన్విరాంన్మెంటల్ సైన్స్ తీసుకొన్నాడు. సరిగ్గా చదవడు. జూలాయి గా తిరుగుతాడు. వీళ్లిద్దరితో వేగలేక చస్తున్నా. ఆఫీస్ లో నేను పెద్ద ఆఫీసర్ జాబ్ చేస్తున్నా. స్టాఫ్ అందరూ గౌరవిస్తారు, కానీ ఇంటి దగ్గర అసలు విలువలేదు.ముగ్గురువీ మూడు త్రోవలు.ఈ మధ్య నాకు ఫిట్స్ కూడా వస్తున్నాయ్.".. ఆమె ఆపకుండా మాట్లాడింది. కళ్ళ చుట్టూ నల్లటి వాలయాలు కనిపిస్తున్నాయి. కళ్ళలోతడి. చరణ్ మోనంగా ఉండిపోయాడు. " కానీ నాకు కొడుకంటే పిచ్చి ప్రేమ. తనను వదిలి ఉండలేను. తనకు కూడా ఇష్టమే, బయిట పడడు. జన్మ పునర్జన్మలపైన చాలా పుస్తకాలు చదివాను, వీరేష్ నాకు ఎప్పుడూ కొడుకుగా పుట్టాలని కోరుకుంటానని చేప్పింది. హోటల్ కు చేరుకొన్నాక కూడా మరల రూమ్ కి వచ్చి మాట్లాడుతూనే వుంది. " నాకు దేముడంటే నమ్మకమని, అమ్మవారిని నిరంతరం పూజిస్తానని" అంది. ఓ నిమిషం ఆగి "మరి మీసంగతేమిటి?" ఆని అడిగింది. చరణ్ కొంచెం విసుగ్గా ఉన్నాడు. "దేముడు, దెయ్యం,  పునర్జన్మ, ఆత్మలపైన నమ్మకం లేదు.. ఈ ప్రపంచం కోట్ల సంవత్సరాల పరిణామం ద్వారా తయారైయ్యిందని  నా నమ్మకం. ఫ్రాయిడ్ మనస్తత్వ పరిశోధనల పై నమ్మకం కలుగుతోంది. కలల గురించి అయన విపులంగా చర్చించాడు. మీరు థియరీ మెటీరియల్ లో చదివే వుంటారు " అన్నాడు. ఆమె హతాసురాలయ్యింది. కొంచెం నిస్పృహ చెందింది. "ఏదో విశ్వాత్మే ఈ సృష్టిని నడిపిస్తోంది ఆని నేను నమ్ముతాను." ఆని కొంచెం అనుమానంగా చరణ్ వంక చూస్తూ అంది. "మీరు ఏమీ అనుకోకపోతే, నా అభిప్రాయాలు నాకున్నాయి. సైకాలజీ ఓ సైంటిఫిక్ థియరీ. అది ఇంకా అభివృద్ధి చెందుతోంది. చదివేటప్పుడు దాన్నే అనుమానిస్తే మనం సరిగా అర్ధం చేసుకోలేము. దేముడి గురించి చర్చ చాలా పెద్దది. తరువాత ఎప్పుడైనా మాట్లాడుకోవచ్చు. ఇప్పటికే చాలా లేట్ అయ్యింది. రేపు కలుద్దాం " అన్నాడు చరణ్. పాపం కొంచెం ఇబ్బంది పడి వెళ్ళిపోయింది. అతనికి ఎప్పటికో నిద్ర పట్టింది.

తరువాత రోజు మరో ప్రయోగం. ఇది కూడా మనస్సు పై అలవాట్లు కలగచేసే ముద్రలను నిరూపించిదే. చరణ్ కు చాలా ఆశ్చర్యం కలిగింది. ఈ పదినిమిషాలలో అయిన అలవాట్లే మనస్సు పై ముద్ర వేస్తే, చిన్నప్పటినుంచి ఎన్ని అలవాట్లు? ఎన్ని ముద్రలు వేస్తాయోకదా!, మనిషి స్వేచ్చగా, శాస్త్రీయంగా ఆలోచించే అవకాశం దొరుకుతుందా? ఆని అనుకొన్నాడు. "ఏమి ఆలోచిస్తున్నారు?" ఆని అడిగింది శాంతాదేవి. అతను చెప్పాడు. ఆమె కొంచెం సేపు మౌనంగా వుంది. "సైన్స్, టెక్నాలజీలు మనిషికి నాగరికత నేర్పొచ్చునేమోగానీ, మానసిక తృప్తిని ఇవ్వలేవు, పైగా కోరికలు పెంచుతాయి. ఇది మరింత ప్రమాదం " అంది ఆవిడ. చరణ్ కు కొంచెం భావవేశం కలిగింది. గట్టిగా వాదించాలనుకున్నాడు. ఆవిడ అమాయక మొఖాన్ని చూసి జాలి కలిగింది. తన ప్రతాపాన్నంతా ఆవిడ పైనా చూపించడం భావ్యం కాదనిపించింది. "సరే ఈవిషయం తరువాత చర్చిద్దాం " అనుకొని ఇద్దరూ హోటల్ కు చేరుకొన్నారు. మధ్యలో చరణ్ అన్నాడు, "నేను వేరే తెలుగు ఫ్రెండ్ తో బయట కు వెళ్ళొస్తాను, మీరు డిన్నర్ కి నాకోసం ఎదురు చూడకండి " ఆని చెప్పాడు. " సరే నేను కూడా నా కొడుకు వీరేష్ తో మాట్లాడాలి " అంది ఆవిడ. అసాయంత్రం చరణ్, అతని ఫ్రెండ్ చిదంబరేశ్వర ఆలయానికి వెళ్లారు. గుడిచుట్టూ వున్న రెండు ప్రాకారాలు, గాలి గోపురాలు, గుడిలోని పురాతన శిల్పాలు, అద్భుతంగా తోచాయి. నటరాజస్వామి, శివకామి ఆమ్మ వారి దర్శనాలు పూర్తి చేసుకొని, ఆలయ వీధుల్లో తిరిగారు. అయ్యో శాంతదేవి గార్ని కూడా తీసుకు రావాల్సిందే ఆని అనిపించింది చరణ్ కు.

ఈరోజైనా నాన్ విజిటీరియన్ భోజనం దొరుకుతుందేమోనని ఎంక్వయిరీ చేశారు. అందరూ ఒక సందు వైపుకు చూపించారు. అది ఒక పాత మండువా లోగిలి. జనం కిట కిట లాడుతున్నారు. ఓ మూల  ఓ బెంచీ దొరికింది. ఏది ఎక్కువగా తింటున్నారో తెలుసుకొని అదే ఆర్డర్ ఇచ్చారు. మలబార్ పరాట, పిట్ట వేపుడు.. రుచి చూస్తే స్వర్గం కనిపించింది. జన్మ ధన్యమైయ్యిందిరా బాబూ అనుకొన్నారు వాళ్ళు.

రూమ్ కి వచ్చి పడుకున్నాక,

 

నిద్రలో కల..కారులో వచ్చి అమ్మవారి దేవాలయం ముందు దిగింది శాంతాదేవి. టిప్ టాప్ గా తయారైయ్యింది. నల్లద్దాల కళ్ళజోడు. పెద్ద ఎర్రని బొట్టు. వెనకాల సెక్రటరీ లాగా చరణ్.

పూజారి ఆవిడకు నమస్కారాలు చేస్తూ, గోత్ర నామాలతో పూజ చేసాడు." వీడిపేరున కూడా పూజ చేయండి "అంది స్టైలు గా. అతనికి కోపంగా ఉంది కానీ ఏమీ అనలేక పోతున్నాడు. కారు దగ్గరకు తిరిగి వెలుతుంటే ఆమె కాలు బెణికి వెల్లకిలా పడింది. అతనికీ కడుపుబ్బ నవ్వొచ్చింది. ఆమె కొరకొరా చూసింది. పట్టుచీర వెనుక పక్క అంతా మట్టయ్యింది. తను మసి ముసి గా నవ్వుకొంటూ ఆమె లేవడానికి చేయి సాయం చేసాడు... కల చెదిరింది.

 

ఎప్పుడో అర్ధ రాత్రి తలుపు కొట్టిన చప్పుడు. తెరిచే టప్పటికి, ఎదురుగా నైటీ లో శాంతాదేవి. అచ్చం కాళికా మాతలా వుంది. కళ్ళు ఎర్రబాడ్డాయి. జుట్టు విడిపోయి వుంది. "రండి కూర్చోండి.." ఆని చరణ్ మంచం పై కూర్చుండిపోయాడు ఆవలిస్తూ. ఆమె సీరియస్ గా ఉంది. "చదువుకున్నోళ్ళందరూ హేతువాదులో నాస్తికులో అవ్వాలా " ఆని అడిగింది. "ఆలా ఏమిలేదు ఎవరి ఇష్టం వాళ్ళది" అన్నాడు కూల్ గా. "దేముడు లేడు, పునర్జన్మ లేదు, ఈజన్మ లోని ప్రేమలు, అనుబంధాలు ఇక్కడితో సరి అంటున్నారుకదా, మరి నా కొడుకు వీరేష్ తో బంధం ఈజన్మతో సరా? వచ్చే జన్మలో ఏమౌతామో చెప్పండి, లేకపోతే తప్పు ఒప్పుకోండి " ఆని గట్టిగా అడిగింది ఆవిడ. ఆమె చరణ్ వైపు తీవ్రంగా చూస్తోంది. ఇప్పుడు రాత్రి వేళ ఈ గొడవ అవసరమా ఆని అనిపించింది చరణ్ కు. "ఏమో ఎవరి ఆలోచనలు వారివి. కాలమే అన్నిటికీ సమాధానం చెబుతుంది." అన్నాడు చరణ్ నెమ్మదిగా. ఆమె కొంచెం చల్లబడింది "అలారండి దారికి, తెలిసీ తెలియని విషయాలను పట్టుకొని వాదించకండి. ఈ ప్రాక్టికల్స్ కు వచ్చినప్పుడే అర్ధమయ్యింది, ఇదంతా ఓ ట్రాష్ ఆని, రేపు నా కొడుకును రమ్మన్నాను. కారు లో వెళ్ళిపోతా!" అంది సీరియస్ గా. ఇంకా రెండు రోజులే వుంది. పరీక్షలు పూర్తిచేసి వెళ్లొచ్చు కదా " అన్నాడు చరణ్. "అక్కర్లేదు! ఈ చెత్త నేర్చుకోవడానికి ఇంత దూరం రావడమే దండగ, రేపు బ్రేక్ఫాస్ట్ సమయం లో కలుద్దాం. " అంటూ వెళ్ళిపోయింది. కొద్ది క్షణాల్లో నిద్రలోనికి జారుకున్నాడు చరణ్.

ఉదయం ఎనిమిది గంటలకే తలుపు కొట్టింది ఆవిడ. వీరేష్ ని పరిచయం చేసింది. ఎత్తుగా అందంగా వున్నాడు. గిరజాలజుట్టు.. పాలకరించాడు చరణ్. " ఓ పదినిమిషాల్లో రెడీ అయ్యి వస్తాను లాబీలో వైయిట్ చేయండి." ఆని చెప్పాడు. కొద్దిసేపటికి ఫోన్ నంబర్స్, ఇమెయిల్ అడ్రస్లు మార్పిడి చేసుకొని వాళ్ళు వెళ్లి పోయారు.

ఈ రెండురోజులు చరణ్ కు భారంగా గడిచింది. మొదట తలనెప్పి తగ్గిందిరా బాబూ అనుకొన్నాడు. కానీ తరువాత, పాపం ఆమె అమాయకురాలు ఎలాబతుకుతుందో ఆని దిగులు పడ్డాడు. ఆలోచించే కొలదీ ఏదో అర్ధమౌతున్నట్లు అనిపించింది. అప్పుడే తనపైన కూడా ఏవో ముద్రల ప్రభావం పడుతున్నాయేమోనని అనిపించింది.

భీమవరం వెళ్లిన రెండు నెలలకు శాంతాదేవి నుంచి ఇమెయిల్ వచ్చింది.. "తిరిగి వెళ్లిన కొద్దిరోజులకే ఆయనతో గొడవయ్యింది. బహుశా అతనికి నేను ఉద్యోగం చేయడం, వ్యక్తిత్వం నిలుపుకోవడం ఇష్టం లేదు అనుకొంటున్నాను. ఇప్పుడు విడిగా ఉంటున్నాం. పాపం వీరేష్ బాగా డిస్ట్రబ్ అయ్యాడు. ఓరోజు పార్టీ కి వెళ్లి లేటుగా వచ్చాడు. తాగాడనుకుంట. ఉదయాన్నే తిడితే, రెండురోజులు కనిపించలేదు. అదికూడా తప్పేనా! నా కొడుకు కూడా దూరమైతే, నేను బతకలేను. జీవితం బోరింగ్ గా ఇబ్బందిగా వుంది. నా రిటైర్డ్ లైఫ్ ఎలావుంటుందో ఆలోచిస్తే భయంగా ఉంది. మీరు, మీవాదనలు గుర్తుకువచ్చాయి. ఆలోచిస్తే కొంచెం నిజం ఉందేమో అనిపిస్తూ ఉంటుంది. మీతో కొంచెం అతిగా ప్రవర్తించనేమో అనిపించింది. మిమ్మల్ని ఇబ్బంది పెట్టాను ఐ యామ్ సారి! మీరు మీకుటుంబం క్షేమం గా ఉండాలని కోరుకొంటూ సెలవ్.. శాంతాదేవి.

ఏదో తెలియని బాధ అతన్ని ఆవరించింది.

  మరో ఆరు నెలలకు కాల్.." నేను వీరేష్ అంకుల్, అమ్మకు ఓ నెల క్రితం అనారోగ్యం చేసింది. కొన్ని రోజులు హస్పెటల్ లో ఉంచాము. తరువాత ఫిట్స్ ఎక్కువయ్యాయి. ఎప్పుడూ మందులపైనే ఉండేది. దేముడనేవాడు ఉంటే తనలా నమ్మే వాళ్ళు కష్టాల్లో ఉంటే ఎందుకు ఉద్దరించడు? ఆని అడిగేది. చరణ్ చెప్పినట్లు దేముడే లేకపోతే పక్కదారి పట్టిన ఈ సమాజాన్ని ఎవరు దారిలో పెడతారు? ఆని ప్రశ్నించేది. తనకు మేము ఎలా సమాధానం చెప్పాలో తెలిసేదికాదు. మనస్సులో ఏదో మదన పడేది. మూడు రోజులక్రితం ఫిట్స్ ఎక్కువగా వస్తే మరల హస్పెటల్ లో చేర్పించాము. ఒక రోజు కోమాలో వుండి నిన్ననే చనిపోయింది". ఆని చెబుతూ చాలాసేపు ఏడ్చాడు. చరణ్ కొంతసేపు సముదాయించాడు ఫోన్ లోనే. మరో పది రోజులు తరువాత చరణ్ ఫోన్ చేసి  వీరేష్ తో మాట్లాడాడు.

" అమ్మను నువ్వూ, మీ నాన్నగారు కూడా సరిగా అర్ధం చేసుకోలేదేమో అనిపిస్తోంది. ఆమె మీ ఇద్దరినీ ఎంతో ప్రేమించింది. కానీ మీరు ఆమెకు ప్రేమను అందించలేకపోయారు. దీనివల్లే ఆమె డిప్రెషన్ కు గురై మానసిక అనారోగ్యానికి గురైయ్యింది. ఇప్పుడైనా మేల్కొని మీ పద్ధతులను సరిచేసుకోవాలి, లేకపోతే మీ భవిషత్తు కూడా దెబ్బతినొచ్చు " ఆని చెప్పాడు. "అవును అంకుల్ మావల్ల అమ్మ ఎంతో నలిగి పోయింది ఆని ఇప్పుడు బాధ కలుగుతోంది " అన్నాడు వీరేష్.

పాపం శాంతాదేవికి అన్నీ ఉన్నా జీవితం ఇలా ముగిసి పోయిందేమిటి? ఆని నిట్టూర్చాడు చరణ్.

కాలం గడిచే కొలదీ శాంతాదేవి, వీరేష్, అన్నామలై యూనివరసిటీ, సైకాలజీ క్లాసు, చరణ్ స్మృతి లో మసకబారి పోతున్నాయి.

    పొధ్ధాటి కల్లు వాసన కమ్మగా వోత్తాన, ఏ పుర్గు పుట్రో అచ్చి కుడ్తదన్న భయంతో, సలిని కప్పుకున్న శీకట్ని సూత్తు ఒక్కడే కంకిశేను కాడ వన్కుతూ కూసోని ఎదుర్సూత్త ఉండు జోసఫ్. సెకను ముల్లుల తన గుండె సప్పుడు ఒక్కటే కల్వరింత, పూర్ణ ఎప్పుడొత్తదా అని. ఈ ఎదురుసూపులు కొత్తేం కాదు, అయ్న ఆళ్ళు కల్శిన ప్రతిసారి ఒక కొత్త కలలా ఉంటది. సుట్టు శీకట్లో ఈదర గాలులు ఉక్కిరిబిక్కిరి సెత్తుంటే, డిశంబర్ నెలలో అచ్చె తూర్పు దిక్కు సుక్కలోలే, అంత సీకట్లో కుతం ఎన్నెల ఎల్తురొలే వొత్తాన పూర్ణను సూత్తు జోసెఫ్ "ఏమైంది ఇంతశేపైంది, ఇగ రావేమో అనుకున్న" అని అన్నడు.  తన మాటల్ని పట్కోకుండా పూర్ణ అచ్చి జోసెఫ్ పక్కపొంటి కూసోని తన కొంగును ఇద్దర్కి కప్పుకుంటూ కండ్లల్ల నీల్లు నింపుకొని జోసెఫ్ని అల్లుకపోయింది.

పూర్ణ సుట్టూరా శేతులు పోనిచ్చి తనకి ఇంకా దగ్గర్గా లాక్కొని, "ఏమైంది" అని అడ్గిండు జోసెఫ్.

"మా మామ శెట్టుమించెలి జారిండే" అని తన లోపలున్న బాధనన్సుకుంటు సమ్దానమిచ్చింది పూర్ణ.

అవునా..! అసలు ఏమైంది నర్సి బాబాయ్కి అని అచ్చెరంతో మల్ల అడ్గిండు జోసెఫ్.

"సాయింకాలం మామ శెట్టెక్కి కల్లు లొట్టి దించ్తుంటే మోకు జారిందట, ఐతే ఎంబటే తాటిశెట్టును కర్సుక పట్టిన కుతం జర్ర జర్ర జారిపడి, మామ చాత్పొంటి, కొంకుల్పొంటి మల్ల జబ్బలపొంటి తాటిపేడ్లు గీర్కపోయి ఎర్రగా ఐంది అని ఏడ్తూ జెప్పింది.

తన శంపలపొంటి కార్తున్న నీల్లను తుడ్సుకుంటా జోసెఫ్ మరింత్గా పూర్ణను అముల్కొని తన నొసల్పై ముద్దునిత్తు, "ఇప్పుడైతే మంచిగనైతే ఉండు కద అని అన్నడు.

"హ కానీ, మా అవ్వ సచ్చిన్కానుండి నన్ను దెచ్చుకొని బిడ్డలెక్క సాత్తాండు, కన్నబిడ్డ అమ్ముల్ని గూడట్ల జూశ్కోలే. అయిన మా మామ శెట్లెక్కితే గాని మాయిల్లు గడ్వదు. అద్గాక రికాం లేకుండా ఏ పని దొర్కితే ఆ పన్కిబోతడు. అట్లాంటిది మావోనికేమన్నైతే ఏంగాను మా బత్కు" అని బదులిచ్చింది పూర్ణ.

జోసెఫ్ ఒక్కశార్గ పూర్ణలోని బాధను మర్శెలా గట్టిగా అముల్కొని పూర్ణ వొల్లంత తడ్ముతూ, ముద్దుల్తో తడ్పేశాడు. ఎచ్చగా జోసెఫ్ శేతులు తాకేసరికి పూర్ణ వొల్లంత అదిరి, తన ఆలోచలన్లన్ని దెంకపోయాయి. ఆ రాత్రిలో ఏకమయ్యి ఇద్దరు కల్శి మరో కొత్త కల కన్నరు. సూట్టురా ఎన్నో ఇసపు పురుగులు పూశున్న, ఆ కంకిశేను చీకట్లను మిన్గురేల్గులు శీర్తుంటే, ఊపిరి తీశ్నట్లైతున్న సలిలో ఈదర గాడ్పులు గూడ ఎచ్చగా అనిపిత్తాంది యిద్దరికిప్పుడు. ఆ కలయ్క రేపిన ఆయితో పూర్ణ "బావ మనం మన కులాల్ని కాదని కల్తానం కద, రేపీళ్ళు మనల్ని ఒప్పుకుంటరంటవా" ? అని అడ్గింది.

"అస్సలు ఒప్పుకోరే"

"మరి ఏం జేద్దామే, నేనైతే నిన్ను ఒదిలి బత్కలేను బావ, ఎటైనబోయి బత్కుదామా"

"నాగ్గుత అట్లనే అనిపిత్తాంది గానీ, మా ముసల్లోలను సూత్తనే బయమేత్తాంది. మా అవ్వాయ్య లేకున్నా నన్ను ఇంతటోన్ని జేశిర్రు, నే ఏటన్నబోతే ఆళ్ళేం గావలే అని గొంతులో గుట్కెత్తు జోసెఫ్ మొఖం మాడ్చిండు.

పూర్ణ, మాడ్చిన జోసెఫ్ మొఖాన్ని శేతుల్తో తుడ్తూ తన చెంపల్పొంటి ముద్దిచ్చి, "కొన్ని దినాలెలే మల్ల ఇటే అద్దాం.

సరే మరి నేన్బోనా అచ్చి చాలా సేపైతంది" అని అన్నది.

"సరే మంచపో"

*

ఊళ్లే పొద్దెక్కగానే పనారాటంతో ఎక్కడోళ్ళు అక్కడ్కి బోయిండ్రు. అట్లనే గొర్లను కొట్టుకుంటూ బాషి, జోసెఫ్ని ఎంబడెట్టుకొని ఊర్దాటి శాన దూరమచ్చిండ్రు. నెత్తి మీద ఎండ సుర్రుమంటు ఎన్ను తాక్తుంటే జోసెఫ్ శిరాక్తో "ఏమే బాషన్న మంచ పన్నోన్ని ఈ ఎండల తిప్పబడ్తివి".

"ఏమ్రా అయ్సు పొరడు పొద్దెక్కేదాక పంటర్రా" అని ఎక్కిరిచ్చిండు బాషి.

"గదంత గాద్గాని గిప్పుడు నీ గొర్లతోబాటు నన్నెంద్కు దోల్కచ్చినవో గద్జెప్పు" అని మల్ల గదే శిరాక్తో అన్నడు జోసెఫ్.

"ఉచ్చాగ్దార , జేప్పెదాక ఇనవ్ ఇటిను మొదాలు, మీ అయ్య నేను సొంత అన్నదమ్ముల్లెక్క ఊళ్లే తిరిగేటోళ్లం, తాగేటోళ్లం. కానీ, మీవోడు కొత్వాల్ దొరోడి బాయి పన్కిబోయి సచ్చిన్కానుండి నాకు నిమ్మలం లేద్రా. ఆరోజు మస్త్ లొల్లి జెశ్నగనీ, ఆడి దొరతనం ముందు నేచెల్లలేద్రా" అంటు కండ్లకత్తాన నీల్లను తుడ్శుకుంటూ "ఐతే ఇయ్యాల కోన్ని కోశ్నరా, మీ అయ్యకు పెట్టలేన్గా, కనీసం నీకైనా ఇంత పెడ్దామని దిస్కచ్చినరా" అని సద్దిని జూపిత్తు అన్నడు.

బాషి మాటల్కి జోసెఫ్ కత్తాన బాధనన్సుకుంటు, "ఊకోయే బాషన్న బోయినోళ్లు మల్లాత్తర" అని సమ్దాయిత్తు "సరే దిందాంబ" అంటూ పక్కనే ఉన్న తుమ్మశెట్టు కిందకు దిస్కపోయిండు.

యిద్దరి నెత్తికున్న తువ్వాల్నిప్పి తన శెమట మోకాన్ని తుడ్తుంటే అత్తాన వేడి గాడ్పులు కుతం దాక్గానే ఒళ్ళంతా ఆయిగనిపించి ఎన్కకు ఒర్గి కండ్లు ముస్కుండ్రు. గప్పుడు జోసెఫ్ పక్కకి బాషి దిర్గుతూ "అరె చిన్న ఒక పాట పాడ్రాదురా" అని అడ్గిండు.

"నీకెట్ల ఎర్కనే నే పాడ్తని" మూశున్న కండ్లను తెర్తు అడ్గిండు జోసెఫ్.

"ఎహే నాకెంద్కు దెల్వదురా ఆరోజు మీ కిస్మస్ పండ్గరోజు బీరు సాయిబోళ్ల యింటి కాడ స్టేజేశి అది.., అది,

దాన్నేమంటార్రా" ?

"అదానే, గిటార్".

ఆ అదే దాన్ని వాయించ్కుంటా స్టేజి మీద నువ్వు పాడ్తాంటే సిన్మాలా హీరో లెక్క కొట్టినవ్ పో" అని మస్త్ సంబ్రపడ్డాడు బాషి.

ఒర్గినోడు లేశి సకులం ముకులం పెట్కొని "అవునానే అన్న" అని అడ్గిండు జోసెఫ్.

"అవున్రా, ఆ మీటింగ్ నడ్తాంటే మొత్తం ఆడపొరగాళ్ల కండ్లల్లా మొత్తం నువ్వే మెదిలినవ్. అది జూశి ఊళ్లే ఎంత మంది కుల్లుక సచ్చిండ్రో" అని అంటూ "నాకోసం ఓ పాట పాడ్రా" అని మల్ల అడ్గిండు బాషి.

ముశి ముశి నవ్వుకుంటా "సరే అన్నం దిన్నంక పాడ్తలే" అని జోసఫ్ లేశి ఎంటదెచ్చుకున్న బాటిల్ నీల్లతో శేతులు కడ్కుండ్రు ఇద్దరు.

*

"అరే జోసెఫ్ గిప్పుడన్న పాడ్రా" అని బాషి అయిపోయ్న సద్ది డబ్బను డొల్లేక్క కోడ్తుంటే "జీవనదిని నా హృదయములో" అంటూ ప్రభువు పాటనెత్తుకుండు జోసెఫ్.

ఇంతకు మున్పు డోలు కొట్టిన అన్భవంతో బాషి మార్శి మార్శి కొడ్తుంటే, జోసెఫ్ పాటలు మార్సుకుంటబోతూ యిద్దరు పాటల్లో మునిగిబోయిండ్రు.

"దెలికుండానే శాన సేపయ్తాంది, ఇగబోదాంబ" అని లేశి గొర్లను మల్లెశిర్రు యిద్దరు. ఎన్నో ముచ్చట్లు ఎట్టుకుంటూ, నవ్వుకుంటా, చూశేటోళ్లకు ఒక్కింట్లోల్ల లెక్కకొడ్తు బోతావుంటే, శేరువు కట్ట మీద పోడ ఎండ సొగసుకు శెమట సుక్కలద్దినట్లు ఈపంత మెర్తుంటే కట్టెల మోపెత్తుకొని, పిల్లకాలువంకోలే నడుమంకను తిప్పుతూ నడ్తాంది పూర్ణ.

ఆళ్ల మాటలిని పూర్ణ ఎన్కకు ఒక్కశార్గ తిర్గి జోసెఫ్ని జూత్తు ఓ నవ్వు నవ్వి ముంద్కుబోతుంటే, జోసెఫ్, పూర్ణ కండ్లాంకలను, నడుమంకను జూశి తన కాళ్ళ అడుగుల్కి వంకలు పడ్డాయి. ఇందంత జూత్తాన బాషి "ఏడిదాకచ్చిందిరా మీ కత" అని అడ్గిండు.

జోసెఫ్ అదిర్బడి పూర్ణ మత్తులోంచి బయటకత్తు "నీకెట్ల దెల్సునే" అని అచ్చెరంతో మల్లదిర్గి అడ్గిండు.

బాషి పక్కకు బోతున్న గొర్లను మర్రెత్తు "నాకు బోనాలప్పుడే దెల్సుర వారి, మా పండుగల్కి నేనెప్పుడు పిల్శిన రానోడివి, ఆరోజు ఆపోరి చిల్కల బోనమెత్తుకొని వొత్తాంటే ఎన్కేన్క నువ్వు ఎగిరేగిరి జూశినప్పుడే సమజైంది నాకు" అని జేప్పిండు.

బాషి మాటల్కి జోసెఫ్ శిగ్గుపడుతూ, నవ్వుకుంటా బాషిని హత్తుకుండు. ఎంబటే "భయంగల్ల కోడాట బదాట్ల గుడ్డెట్టినట్టు, శేశిందంత శేశి గిప్పుడు శిగ్గుపడ్తానవారా" అని నవ్వుకుంటా అండు బాషి.

"అద్గాదే బాషన్న అసలు ముచ్చట, మా పెళ్లి ఐతదా ? అని బయమైతందే" అని నవ్వుతున్న మోకాన్ని మాడ్శి జెప్పిండు జోసెఫ్.

"నీకేందక్కువరా, మంచ సదువ్కున్నావ్, రేపో మాపో నౌకరైతది. వాళ్ళోళ్ళు ఒప్పుకోకపోతెం మీరే ఏటన్నబోయి పెళ్లి జేసుకోనచ్చి, పోలీస్ స్టేషన్లో కూసొండ్రి" అని సలయిచ్చిండు బాషి.

బాషి మాట్లాడుతాంటే గమ్మునుండి సోచాయిత్తు నడ్త ఉండు జోసెఫ్. పర్తితి బాష్కి సమజై జోసెఫ్ కాడ్కిబోయి ఎన్కనుంచి ఎన్నుమీద నేనున్న అన్నట్లు రెండు దెబ్బలేశి "బోయి ఆ పిల్లతో ఏమన్నా మాట్లాడుబో" అని ముంద్కు దోశిండు బాషి.

గొర్లను దాట్కుంటూ జోసెఫ్, పూర్ణ కాడ్కి రాంగానే పూర్ణ ఒక్కశార్గ అదిర్పడి "అబ్బా..! నువ్వుబోయే బావ ఎవల్లన్న జూత్తరు" అని బయంతో అన్నది.

"అద్గాదే నే జెప్పేదీను" అని ఏదో జెప్పబోయిండు జోసెఫ్.

"జెప్పేదేంలే, చీకటైనాక కల్దాం గాని మొదలూ ఈన్నుంచిబో" అని ముంద్కు దన్న దన్న బోయింది  పూర్ణ.

బాషి ఆళ్ళిద్దరిని సూత్తు "అరేయ్ గిట్ల బయపడ్తే, రేపు మీ రెండు కులాల పెద్దమనుషుల్ని ఎట్ల ఎదుర్కుంటరు, మీ పెళ్లెట్ల జేసుకుంటరు" అని నవ్వుతుండు.

"అట్లేం లేదే, ఆళ్ల మామ సూత్తడన్న భయం తప్ప, నేనంటే మస్త్ ఇష్టమే ఆ పిల్లకి, నాగోసం ఏమైన జేత్తది" అని అన్నడు జోసెఫ్.

"సరే ఊకే గదె సోయిలుండకు, ఎట్లాయ్యేది గట్లనైతది గాని ఇగ నువ్వు ఇంటికిబో పొద్దుబోయింది" అని జోసెఫ్ ధైర్నం జెప్పుతూ పంపిండు బాషి.

మాపటెండ కుంకుమ్బుసుకోని సన్నగా ఒంటిమీద పడ్తాంటే, రూమల్సుట్టుకొని ఇంటికెళ్తున్నా జోసెఫ్ని జూత్తు "ఈ పొరగాళ్ళు కులాలు కాదన్న కలలా బత్కుతాళ్ళు, రేపీల్లా ముచ్చట ఊళ్లే తెల్తే ఎంత పెద్దలొల్లయింతదో" అని బాషి మెదడ్ల దిర్గుతూ, ఏమైనగాన్ని గానీ పొరగాన్కి ఏం గాకుండా కాపాడ్కోవాలే" అని మన్సుల అన్కుంటూ గొర్లను ఇంటికి తోల్కబోయిండు.

*

జోసెఫ్ ఇంటికచ్చి గోలెంకాడ కాల్శేతులు కడ్కోని ఇంట్ల అడ్గెట్టెశరికి, సలికాలం పొద్దునచ్చె పొగమబ్బులా ఇల్లంత సుట్టపోగతో నిండుంది. "ఓ ముసల్లచ్చి, నువ్వన్న నీ మొగన్కి జెప్పాల్సిందిబోయి, ఇద్దరు కల్శి గుప్పు గుప్పుమంటూ సుట్టతాగుతాల్లా? ఇగ సూడు ఇల్లంత మీ సుట్టపోగతో అసలేం అవుపడ్తలే" అని మొత్తుకుండు.

ఇద్దరు ముసలోళ్లు ముశి ముశి నవ్వుకుంటా "ఇట్రారా అయ్యా" అని శేతుల్శాశి జోసెఫ్ని పిల్శింది లచ్చి.

జోసెఫ్, లచ్చి కాడ్కి రాంగానే తన రెండు శేతుల్తో జోసెఫ్ మోకాన్ని దీస్కొని ముద్దునిత్తు "అరయ్య నీ అవ్వయ్యలు కాలం జేశినాక నిన్నే కండ్లల్లబెట్టుకోన్ని బతుక్తున్నంరాయ్యా" అని నీల్లు దెచ్చుకుంది.

"ఇగ ఊకొయే అవ్వ, ఏదో సుట్టవాసోనోచ్చి అన్న మల్లగిట్ల ఏడ్వకు" అని అన్నడు జోసెఫ్.

"సరే బిడ్డ ఏడ్వనుగాని సుట్ట ఆరిపోయ్నట్టుంది, ఇంత నుప్పు దెచ్చియ్యారయ్యా" అడ్గింది లచ్చి.

"దోశ్ బో, మీరు మారారే ఇగ" అంటూ జోసెఫ్ బయటిక్తాంటే "అరే పిలగా నీగోసమని వట్టితున్కల కూర అండిన్రాయ్యా  ఎటుబోతనవ్, ఇంతదింద్వురా" అని పిల్శింది లచ్చి.

"దెహె బో మీ సుట్టపొగ బోయేదాక నే తిన" అన్కుంటూ యింటి ముందు కూసుండు జోసెఫ్.

సాటింపు జెప్పే పెద్దమనిషి కట్టన్న సైకిల్ మీద జోసెఫ్ కాడ్కి ఆగమాగం వొత్తాంటే "ఏమే పెద్దయ్య ఇట్గిట్ల బాట పట్టినవ్ ఏమన్నా అయింద ఏంది" అని అడ్గిండు జోసెఫ్.

"అవునాయ్య కొత్వాల్ సారోత్తండట, మన నాల్గువాడల పెద్దమనుషుల్ని, జనాల్ని, అందర్ని గిన్నెశెట్టు కాడ్కి రమ్మన్నరు. అందరు ఆన్నే ఉన్నరు, మిగిలినోళ్ళకు జెప్పుకుంటా నీదాకచ్చిన ఆడ్కిబా" అని అన్నడు కట్టన్న.

"సరే వత్తనబాయే" అని జోసెఫ్ జెప్పగానే కట్టన్న ఆడ్నుండి బోయిండు.

"కొత్వాల్ దొరంటే ఈ సుట్టుపక్కల ఆయిన్ను కాదని ఏ పనిగాదు, ఏ కాంట్రాక్ట్ ఐన అయినే పట్టాలి, ఏ ఇక్కటోచ్చినా అయినే తీర్వాలి. ఊళ్లేగూడ ఏ కులన్కి పెద్దమన్శి ఎవడున్న పెద్దరికమైతే కొత్వాల్దె. ఆయిన్ను కాదని ఏ కులపొడు ఏపని జెయ్యడు, కాదన్నోన్ని జూశిన దాకల్లేవు గూడ. ఒకేలుంటే ఆడి సంగతేందో జెప్పేదాక ఊకోడు. అందేందోగాని కొత్వాల్ ఇన్నిజెత్తున్న ఒక్క కేసుగూడ కాలేదు. అయిన అచ్చిన ప్రతాఫీసర్లు, పోలిసొళ్ళు కొత్వాలిచ్చే దావత్లా మున్గుంతాంటే ఎట్లా ఐతది. అసోటోండు మా వాడక్తాండంటే ఏదో పెద్దపనే ఉంటది" అని మన్సుల అన్కుంటూ గిన్నెశెట్టు కాడ్కి నడ్తాండు జోసెఫ్.

*

(ఇంకా ఉంది)

 

         ముగ్గురు బిడ్డల తల్లయినా శారదమ్మ అలా కనబడదు. నాజూగ్గా,సన్నగా,తెల్లగా ఉంటుంది శంకర్రావు గారు శారదమ్మ భర్త. పంచాయతీరాజ్ శాఖలో పనిచేసి ఆరు నెలల కిందట పదవీ విరమణ పొందారు. ఛామనచాయ సన్నగా పొడుగ్గా ఉంటారు.
పెళ్లయిన నాటి నుంచి ఆ భార్యాభర్తల మధ్య ఎలాంటి విభేదాలు రాలేదంటే.... నమ్మకం వారి మధ్య ఎంత గట్టి బంధాన్ని వేసిందోమరి!
         పిల్లలు ముగ్గురూ ఉద్యోగాల్లో స్థిరపడడంతో ఏడేళ్ళ క్రితం కొడుకులకీ, నాలుగేళ్ల కిందట కూతురికి. పెళ్లిళ్లు చేశారు. పిల్లలంతా 24 గంటల్లోపే ఇల్లు చేరుకునేంత దగ్గర్లోనే ఉన్నారు. సంవత్సరంలో మూడు సార్లు పెద్ద పండక్కి, దీపావళికి,ఉగాదికి అంతా వచ్చి వెళ్తుంటారు.పిల్లలకి తండ్రంటే గౌరవం, భయం. తల్లంటే అభిమానం.
         ***                *****                  ****--
       వాట్సాప్ లో ఉదయం వచ్చిన ఆ ఇన్విటేషన్ గురించే పిల్లలు ముగ్గురూ మాట్లాడుకున్నారు. ఆ ఇన్విటేషన్ సుమ నుండే వచ్చింది. తనిప్పుడు అమెరికాలో ఉంటోంది. శారదమ్మ దగ్గర చిన్నప్పుడు సంగీతం నేర్చుకునేది. రెండేళ్లకిందట వచ్చినపుడు శారదమ్మను కలిసింది. అంతే తెలుసు పిల్లలకి. శారదమ్మ కు. సుమకు మధ్య ఏం జరిగిందో వాళ్లకి
తెలీదు.
                            ******   
        అందరూ ఇంటికొచ్చేసరికి శారదమ్మ వంటలన్నీ
సిద్ధం చేసింది. అందరూ తయారయ్యే లోగానే ఆమె గది లోకి వెళ్లి పోయింది. హడావుడి పడుతూనే అందరూ మొబైల్లో జూములో కలిశారు. అమెరికాలో చికాగో నుంచి సభ ప్రారంభమైంది. తెలుగు వాళ్ళందరూ ఒక్కక్కరూ వచ్చి, శారదమ్మను ప్రేమగా పలకరిస్తున్నారు.సుమ కార్యక్రమం మొదలు పెట్టింది.
              "ఈరోజు చాలా సంతోషంగా వుంది. అంతర్జాల వేదిక మీద నా చిన్ననాటి గురువు ఋణం  తీర్చుకుంటున్నందుకు.అమ్మ చాలా గొప్పవారు. సంగీతమే కాదు. ఇంటి వైద్యమూ బాగా తెల్సినవారు. కరోనా కష్టకాలంలో ఒకరింటి కొకరు వెళ్లలేని వేదనాభరిత సమయంలో ఒంటరితనం ఎంతగానో బాధించేది. అప్పుడే జూమ్ సమావేశాల్లో కల్సు కునే వాళ్ళం. ఆ సమయంలోనే, భారతీయత, తెలుగు సంస్కృతీ సాంప్రదాయాలు, ఇత్యాది వన్నీ పిల్లలకు  నేర్పించడానికిది అనువైన కాలం అనుకున్నాం. అప్పుడు నాకు అమ్మ గుర్తుకు వచ్చారు. అమ్మని అడగటం, ఆమె సరే అనడంతో పాటలు, కధలు కీర్తనలు ఒకటేమిటి రోజూ ఆమె చెప్పినవన్నీ ఆసక్తి గా నేర్చుకున్నారు పిల్లలు. ఆవిడ మాటలకి పెద్దలం కూడా ఫిదా అయిపోయేవాళ్ళం. అమ్మ తండ్రి గొప్ప ఆయుర్వేద వైద్యులు. ఆమె మా చిన్న చిన్న అనారోగ్యాలెన్నింటికో వంటింటి వైద్యం చెప్పేవారు. అవి చాలా మంచి ఫలితాన్నిచ్చేవి మాకు. దాంతో అమ్మ చెప్పేవన్నీ "అమ్మ ---వంటిల్లు "పేరుతో పుస్తకంగా తెచ్చాను. ఆమె పాడే పాటలు, చెప్పేకథలు మంచి విషయాలు ఇంకా ఆమె జీవితానుభవాలు రికార్డ్ చేసి యూ ట్యూబ్ లో పెట్టాను.ఆమె కిక్కడ చాలా మంది
ఫాలో వర్స్ వున్నారు. నా గురువుకిదే నే నిచ్చుకుంటున్న కానుక ". అంటూ ముగించింది సుమ. అందరి మాటలూ అయ్యాక అమ్మ స్పందన అడిగారు.
"నిజంగా ఇలాంటి ఓ క్షణం వస్తుందని నేనెనాడూ అనుకోలేదు. చిన్ననాడే అమ్మ నుంచీ సంగీతం, నాన్న నుంచీ ఇంటి వైద్య, అబ్బింది నాకు. పిల్లల భాద్యత ల తో అవి ఏటిలోని ఇసక లా కదలకుండా పడి వున్నాయి. మనవలకి అమ్మమ్మ కథలు అవసరం లేదిపుడు. పిల్లలకు అమ్మ చెప్పే అనుభవాలు ఓ చాదస్తం. హాని చేయని వంటింటి వైద్యం ఒక్క మాత్ర..
ముందు ఓడిపోతుంది.అలాంటిది ఈరోజు ఇంత మంది
మనవలకి నా విద్యలునేర్పే అవకాశం, నా అనుభవాలు నెమరేసుకునే అవకాశం రావడం నా అదృష్టం గా భావిస్తాను. పరాయి దేశం లో బ్రతుకుతూ కూడా భారతీయతను, తెలుగు భాష ను, కాపాడుతున్న మిమ్మల్ని చూస్తుంటే నా కెంతో ఆనందంగా వుంది. శారదమ్మ సందేశం తో సభ ముగిసింది.
        ""పిల్లలందరూ భోంచేసి పడుకోండి రేపు మాట్లాడుదాం "తండ్రి ఆదేశం తో అందరూ పడుకున్నారు. ఆరాత్రి అమ్మ పట్ల వాళ్ళకున్న తేలిక భావాల చీకట్లు తొలగి ఉదయం తో పాటు వాళ్ళ హృదయాలూ వెలిగాయి. సుమ అమ్మ పాట యూట్యూబ్ లో పెట్టి పంపింది. ఉదయాన్నే సూర్య కిరణాలు తనువును తాకుతుంటే, అమ్మ సంగీత స్వరాలు వాళ్ళ చెవిని చేరుకున్నాయి."ఎంత బాగా పాడావమ్మా నువ్వు "ఘుమ ఘుమ లాడే కాఫీ పిల్లల
  కందిస్తున్న ఆమె పెదాలపై  చిరునవ్వు."మీ అమ్మ మీ ఉయ్యాలనాడు పాడే పాట లేరా ఇవి. సుమ శంఖం లో పోసిందతే. శంఖం లో పోస్తేనేకదా తీర్ధ మయ్యేది నవ్వుతూ అన్నాడు తండ్రి.
  ఏ దేశ మేగినా ఎందుకాలిడినా పొగడారా నీ తల్లి భూమి భారతిని. యూ ట్యూబ్ లో శారదమ్మ పాట ఎందరికో కర్తవ్యాన్ని భోదిస్తూ....

             
               

 

భర్తశ్యామ్వచ్చే వరకూ కాస్త టెన్షన్...

ఆలోచిస్తూ సోఫాలో జారిగిలబడి తలను వెనక్కి వాల్చింది రమణి.

ఈ రోజు అమ్మ మరీ, మరీ గుర్తుకు వస్తోంది.

కొన్ని విషయాలు మనసును కలచి వేస్తున్నాయి. అమ్మా తానూ... ఎలావుండేవి ఆరోజులు? అమ్మతో పోట్లాడితే సంతోషం అప్పుడు...నెమ్మదిగా జ్ఞాపకాల పుటలు కదలసాగాయి ...

*****.

“ఈ సారి బర్త్ డే కి నేను నా ఫ్రెండ్స్ ని హోటల్ కి తీసుకెడతా. నీవు ఎలాగూ ఇంట్లో పార్టీ వద్దు అంటావు కదా.

నీ చూపులకు దూరంగా ఎంజాయ్ చేస్తాను..నేనేమీ చిన్న పిల్లను కాను” అంటూన్న కూతురు రమణి ని ఒక్క సారి చూసింది సరస్వతి.

“నేను నిన్నేమీ అడగటం లేదు. నాన్నగారు వచ్చేవరకూ కాచుకుని మరీ అడిగి ఒప్పిస్తాను..”ఛాలెంజ్ గా ఒక్క చూపు చూసింది రమణి తల్లి వైపు. ఇంకేమైనా సమాధానం చెప్పినా గొడవ తప్పదు అని నెమ్మదిగా లోపలికి నడిచింది సరస్వతి..అమ్మ అలా మౌనంగా వెళ్ళటం తోఏదో సాధించినట్టు ఫీల్ అయ్యింది రమణి.

అసలు ఇలాటి విషయాలు నాన్నదాకా పోవాల్సింది కాదు ఎన్నాళ్ళు  భరించినా అమ్మ మారటం లేదు. నాన్న ది బిజినెస్ కాబట్టి ఇంటికి రావటం ఆలస్యం కావటం మామూలే. పొద్దున కూడా కాలేజీకి వెళ్ళే సమయానికి ఆయన వున్నా కూర్చుని మాట్లాడే టైమే వుండేదికాదు. అలా అని అమ్మ మరీ చెడ్డదేమీ కాదు. ఏది  కావాలన్నా దాన్ని పూర్వా పరాలు ఆలోచించి నచ్చ చెప్పేది.  మొన్న కూడా బర్త్ డే డ్రస్ కూడా అంతే. కాలేజీలో అందరూ గ్రాండ్గా వున్న డ్రస్సులే కొంటారు అని చెప్పినా తను మాత్రం అలా కొననివ్వదు ఎందుకో.డబ్బులకేమీ తక్కువ లేదు. నాన్న బిజినెస్ బాగుంది. దేనికీ తక్కువ చేయక్కరలేదు....అసలు నాన్న అమ్మను  ఏమీ అనకుండా ఎందుకు వుండేవారు? ఇంట్లో ఏమి జరుగుతోందో పట్టించుకొక అంతా అమ్మ మీద వదలటం ఏమిటీ? ఆమె కాలేజీ చదువుకూడా లేదు. ఆమె పెత్తనం ఏమిటి? ఇలాటి ఆలోచనలతో వున్నప్పుడు రమణి కి అమ్మ తో మాట్లాడడం కూడా ఇష్టం వుండేది కాదు. చాలా విషయాల్లో అమ్మను ఎదురించేది అయినా అమ్మ సమాధానం చెప్పేది కాదు. అది మరీ వొళ్ళు మండేది.

ఒకరోజు బాగా అమ్మను ఎదురించి మాట్లాడాక నాన్నకు చెప్పాలనే రాత్రి మేలుకుని నాన్నకోసం ఎదురు చూసింది. అన్నం కూడా వొద్దని అంటే అమ్మ ఏమీ అనక పోయినా నాన్న రాగానే ముగ్గురికీ కంచాలు పెట్టి డిన్నర్ రెడీ చేసింది.

నాన్న రాగానే “అదేమిటి, రమణి కూడా తినలేదా ఇంతవరకూ “ ఆశ్చర్యపోయారు. “మీరు పిలవండి” అని అమ్మ చెబితే “రమణీ, ఎందుకురా ఇంతసేపు తినలేదు.. రా.. భోంచేద్దాం”అంటే తప్పని సరి కూర్చుంది.

నాన్న అడిగిన వాటికి అమ్మ ముఖ౦ చూడకుండా  సమాదానం చెబుతోంటే

“ఏమిటీ ?అమ్మ మీద అలకా?” అని నవ్వి“భోంచేశాక నాదగ్గరికి రా కాస్సేపు” అన్న నాన్నని ప్రేమగా చూసింది రమణి. తన మూడ్ ను క్షణం లో గ్రహించిన నాన్నతో అన్నీ మాట్లాడాలనే అనిపించింది చాలా.. డైనింగ్ టేబల్ దగ్గర అమ్మ మౌనంగానే వుంది. ‘ఇలా వుంటూనే నాన్నని బుట్టలో వేసుకుని ఆడిస్తోంది’అనుకుంది కసి గా.

అమ్మ వంటింట్లో అన్నీ సర్డుతో౦టే  గబ గబా బాల్కనీ లో సిగరెట్టు కాలుస్తూ వున్న నాన్న దగ్గరికి వెళ్ళింది.

అక్కడే వున్న  కేన్ చైర్ లో కూర్చుంటూ “రమణీ, ఎలావుందిరా చదువు? అమ్మ చూసుకుంటుందనే భరోసా తో మీతో స్పెండ్ చేసే సమయం లేకపోయినా ఫీల్  అవను .. చెప్పు ఏదైనా చెప్పాలా?” లాలనగా అడుగుతున్న నాన్న దగ్గరగా కుర్చీ లాక్కొని ఆయన చేతిలో చేయి వేస్తూ

“నీవు ఇలా అడుగుతూంటే ఎంతబాగుందో నాన్నా.. ఎప్పుడు ఏది మాట్లాడాలన్నా అమ్మ తోనే చెప్పడం,తను చెప్పినట్టు మీరు వినడం తోనే సరిపోతుంది. పైగా చిన్నప్పటి లాగా కాకుండా మీరు మరీ బిజీ అయిపోవడం నచ్చలేదు నాన్నా” మనసులో మాట ఇలా చెప్పడం ఎంతబాగుందో రమణి కి.

“అవున్రా  నాకూ అలాగే వుంది.. ఇంతకు మునుపు కంపెనీ ఎలా పైకి రావాలని తాపత్రయం, ఇప్పుడు బాగా నడుస్తోంటే ఇంకొద్దిరోజులు ఇలా నిలుపుకుంటే కొంచెం రిలాక్స్ అవవచ్చని ఉద్దేశ్యం. అయినా ఏమి చేసినా నిన్ను బాగా సెటిల్ చేసి మేమూ హాయిగా వుండాలనే కదరా.. దేనికైనా ఇంట్లో మీ అమ్మ సహకారం తోనే ఇదంతా..”అంటూన్న నాన్నని చూసి తాను చెప్పాలన్నది చెబితే బాగుంటుందా అని ఒక క్షణం ఆగింది.

కానీఈ రోజు ఏమైనా చెప్పాల్సిందే అనిపించి “నాన్నా, మీకు ఎలా చెప్పాలో తెలియక పోయినా ...” రమణి మాట పూర్తి కాకనే

“చెప్పరా.. నా దగ్గర దాయడమెందుకు ?” అన్నారాయన

“నాన్నా నేను చిన్నగా వున్నప్పుడు మీరు ఇంట్లోనే వుండే వాళ్ళు. ఇప్పుడు ఏది కావాలన్నా అమ్మ చెప్పినట్టు వినాల్సిందే.. నాకూ వయసు పెరుగుతోంది. కోరికలు వుంటాయి ఏది కోరినా అమ్మ వెంటనే వినదు. ఆఖరికి నా బర్త్ డే కి మంచి డ్రెస్ కావాలన్నా, పార్టీ చేసుకుంటానన్నా ఒప్పించడం కష్టమే. అది చాలా ఫీల్ అవుతోంది.ఎప్పుడూ నాకు ఒక్కటే ప్రశ్నఇంట్లో ఏమి జరుగుతోందో పట్టించుకొక మీరు అంతా అమ్మ మీద వదలటం ఏమిటీ? అసలు ఆమె కాలేజీ చదువుకూడా లేదు. ఆమె పెత్తనం ఏమిటి? అనిపిస్తుంది...” కాస్త అర్థం చేసుకోండి అన్న భావం తో చూసింది

“రమణీ, నిజమే  ఎదుగుతున్న నీకు వచ్చే ఆలోచనను నేను అర్థం చేసుకోగలను. నాకు టైమే దొరకక పోవడం ఒక కారణం అయినా ఈ రోజు మంచి అవకాశం ఇచ్చావు. అమ్మకు నేను ఎందుకు ఇంత ప్రాముఖ్యత ఇస్తున్నానే కదా.. చాలా చెప్పాలి రా.. నీవు చిన్నగా వున్నప్పుడు అనుకోకుండా కొన్ని కారణాల వల్ల నా ఊద్యోగం పోయింది అమ్మ దైర్యం చెప్పింది. కొన్ని రోజులు ఇల్లుగడవక పక్కనే వున్న చిన్నప్రైవేటు స్కూల్ లో తన టెన్త్ క్లాస్ చదువుతోనే పిల్లలకు చదువు చెప్పేది. అప్పుడే నేను ఇంట్లో వున్నాను.ఒక రెండు నెలల్లో ఇలాగే గడవదని తెలిసి పోయింది.నాకు వెంటనే ఉద్యోగం దొరికే ఛాన్స్ లేదు. ఇరువైపు కుటుంబాలకూ తెలియకూడదని నిర్ణయించుకున్నాక తన కున్న కొద్ది బంగారాన్ని, పుస్తేల తాడుతో సహా నాచేతిలో పెట్టి అమ్మించి౦ది. అమ్మ సలహాతో నాకు ముందు ఉద్యోగం లో వున్న ఎక్స్పీరియన్స్ తో చిన్నగా ఒక ఏజెన్సీ  గా మొదలు పెట్టాను. ఎదగడానికి టైమ్ పట్టింది. అప్పుడు ఇంటి గురి౦చి  నేను ఆలోచించకుండా.. అన్నీ ఖర్చులు పొదుపు గా చేయడం కాకుండా నీకు ఏమీ తక్కువ కాకుండా చూసుకో సాగింది. తనకు చదువు లేదు అన్నావు కదా.. చదువు నేర్పేదానికంటే ఎక్కువ జీవితాన్ని చదివింది. చదువుకున్న వారికంటే ఎంతో మెరుగ్గా పని చేసేది. ఆమె ద్వారా కష్ట సమయంలో కూడా నిరాశ పడకుండా ఎలా ముందుకు పోవాలో తెలుసుకున్నాను. నీకు తెలియదుఅమ్మ ప్రైవేటుగా బి. ఎ కూడా పాసయింది.ఏ అవసరానికైనా చదువు సర్టిఫికెట్ చేతిలో వుండాలని చెబుతుంది.

నీకు ఇన్ని విషయాలు ఎందుకు వివరిస్తున్నానంటే అమ్మ మనస్తత్వం తెలుసుకోవాలి ఎందుకంటే  తనకు తానుగా ఏదీ చెప్పదు. నీ భవిష్యత్తు గురించి ఆలోచించే కదా నీవు ఏమి చదివితే బాగుంటుందో నాతో డిస్కస్ చేసింది. ఇంట్లో ఏమి చేయాలన్నా మాకు ఒక ప్లాను వుంటుంది. ఒకటే ధ్యేయం...మాలాగా నీకు ఎప్పుడూ కష్టకాలం రాకూడదు. ఒకవేళ వచ్చినా ధైర్యం గా ఎదుర్కునేలా నిన్ను పెంచాలని. అంతే.

నీ క్షేమమే కాదు, మేము కూడా జీవితాంతం ప్రశాంతం గా వుండాలని... కానీ ఇప్పుడనిపిస్తోంది కొన్ని విషయాలలో మీకూ ఫ్రీడం ఇవ్వాలని, అమ్మ మాత్రం ‘టీనేజీ దాటాక తనే అన్నీ అర్థం చేసుకుంటుంది అనిఅనేది నీ మీద అంత నమ్మకం.. కాబట్టి ఎక్కువగా ఆలోచించకు. రేపటినుండీ గమనిస్తే తెలుస్తుంది ..” అని నాన్న అన్నాక రమణిమనసును కప్పుకున్న ఒక తెర పైకి లేచినా అమ్మనుఅర్థం చేసుకోవాలి  చూద్దాం అనుకుంటూ“గుడ్ నైట్ నాన్నా” అని చెప్పి తనరూముకు వెడుతూ అమ్మా, నాన్నల బెడ్ రూమ్ వైపు ఒకసారి చూసింది.

హాయిగా నిద్రపోతూంది అమ్మ!అంత నిశ్చింత ఎలా ???

*****

“రమణీ, ఇక్కడే పడుకున్నావా?” అంటూ లోనికి వచ్చిన శ్యామ్ ని చూస్తూ గతానికి తెర వేసి

“ఏదైనా కుదిరిందా ? మీ ఫ్రెండ్స్ ఏమమన్నారు?” అనడిగింది  ఆతృతగా

“ఒక విధంగా ముగ్గురు ఏకగ్రీవంగా ఒకే ఐడియాకి వచ్చాము. పెట్టబడి కష్టం అని శ్రీకాంత్ తప్పుకున్నాడు. నీతో కలిసి నలుగురం.ఒక్కొక్కరికీ ఎంత పడుతుందని డిసైడ్ చేయాలి. “

“పెట్టుబడి పరవాలేదు అనినేను చెప్పాను కదా.. నాకు అమ్మా వాళ్ళు ఇచ్చిన అమౌంట్ కాకుండా నగలు కూడా వున్నాయి. ఆలోచించకుండా ముందుకు వెళ్ళాలి. తప్పకుండా సక్సస్ చూస్తాము.”

“నీ దైర్యమే నాకు శ్రీరామ రక్ష.”అని శ్యామ్ రమణిని దగ్గరికి తీసుకున్నాడు.

పాండమిక్ వల్ల ఇద్దరి ఉద్యోగాలూ ఒకే నెలలో పోవటం జరిగింది. రమణి కంటే ఎక్కువ డీలా పడిపోయాడు శ్యామ్. కానీ రమణి ప్రతి క్షణం అతనికి దైర్యం చెబుతూ ఒక స్టార్ట్ అప్ కంపెనీ పెట్టడానికి ప్రోత్సహించింది. కష్ట కాలం లోనే మనం నిలబడాలి అన్నది చేసి చూపుతోంది.

ఆ రాత్రి “నీలాటి దైర్యస్థురాలు నాకు భార్య గా దొరకడం ఎంత అదృష్టమో..” అంటూన్న శ్యామ్ ఎదమీద తలవాల్చి ‘థాంక్ యు అమ్మా..’ అనుకుంది అమ్మను తలచుకుంటూ.

*******                                                                 

 

 

 

 

          "సునీతా! రేపు సెకండ్ సాటర్డే నీకు సెలవే కదా .ఓ సారి ఇంటికి వస్తావా ?" సుజాతక్క ఫోన్ చేసింది . 
    "షాపింగా అక్కా? " అక్క కూతురు సుప్రజ పెళ్లి కుదిరింది. దాదాపు షాపింగంతా చేసేసాము. అయినా అక్కకు కంగారే ఇంకా ఏమన్నా మర్చిపోయామేమో అని.
      "ఏమిటో సునీతా! అసలు కథే  కంచికి పోయేటట్లు ఉంది. నాకు బావకు ఏం చేయాలో తోచడం లేదు" సుజాతక్క బాధగా అంది.
  " ఏమిటక్కా? ఏం జరిగింది ?" ఆతృతగా అడిగాను "పెళ్ళికొడుకు తరపున ఏదైనా " నాకెలా అడగాలో కూడా తోచలేదు.
  " లేదు.  సుప్రజ ఈ పెళ్ళి ఇష్టం లేదంటోంది. ఆ అబ్బాయి ఫోన్ చేసినా తీయడం లేదట.  అతను నాకు ఫోన్ చేసి అడిగాడు 'సుప్రజ బాగానే ఉంది కదా ఏమన్నా హెల్త్ ప్రాబ్లమా ' అని. ఇప్పుడున్న పరిస్థితుల్లో మనకు మామూలు జలుబు, జ్వరం వచ్చినా కరోనా వచ్చిందేమోనని మనం భయపడ్డమే కాదు ..ఎవరికన్నా చెప్పాలన్నా భయంగా ఉంది. ఎవరి భయాలు వారివి కదా! 'అదేం లేదు పని ఎక్కువైనట్లుంది నేను చెప్తాలే' అని అబ్బాయికి సర్ది చెప్పాననుకో."
  " మరి సుప్రజ ని అడిగావా ఎందుకు మాట్లాడలేదో?" అడిగాను.
"ఆ ..ఆ ..అప్పుడే కదా చెప్పిందా మాట.!"
" ఏ మాట ?"
"అదే ! తనకీ పెళ్లి ఇష్టం లేదని ."
" ఇష్టం లేదందా? నిజమా?"
"అవును" అదిరి పడ్డాను అక్క జవాబుకు
" నీలాగే నేనూ కంగారు పడిపోయాను.  కుదరక.. కుదరక కుదిరిన సంబంధం. మంచి కుటుంబం.ముఖ్యంగా అబ్బాయి చాలా బాగున్నాడు కదా."
"సుప్రజ చాలా అదృష్టవంతురాలు అని మనమంతా కూడా అనుకొన్నాం కదా. సుప్రజ కూడా సంతోషంగానే ఉంది. ఇద్దరూ ఇష్టపడ్డాకే కదా నిశ్చితార్థం చేశాము. ఇప్పుడు హఠాత్తుగా ఇష్టం లేదు అనడం ఏమిటి?" నాకు అయోమయంగా అనిపించింది.
" అదే మాకూ అర్థం కావడం లేదు. ఇంకా పట్టుమని 20 రోజులు లేదు ముహూర్తానికి. పత్రికలు  ప్రింట్ చేసి అందరికీ పంచడం లేదు. పిలవటం లేదు. మన కుటుంబాల వరకే కదా!  అయినా పిలిచినా ఎవరూ రావడం లేదు లే. పిలవటం మా బాధ్యత రాకుండా ఉండటం మీ బాధ్యత అన్నట్లుగా ఉంది ఇప్పుడు. ఇదివరకులా సకుటుంబ సపరివారంగా వచ్చి వధూవరులను ఆశీర్వదించండి అనే రోజులు పోయాయి..."  సుజాతక్క మాట్లాడుతూనే ఉంది.  
      "నిశ్చితార్థం అయ్యాక ..,ముహూర్తం దగ్గర పడ్డాక వద్దంటే ఏదో బలీయమైన కారణం ఉండే ఉంటుంది. అది తెలుసుకోవాలి కదక్కా!"
  " అది తెలుసుకుంటావనే నిన్ను రమ్మంటున్నది. ఇష్టం లేదు అన్న మాట తప్ప ఇంకేం చెప్పడం లేదు. తిట్టి.. కొట్టి అడగటానికి అది చిన్న పిల్ల కాదు కదా! నీతోనే కదా అది  మనసు విప్పి మాట్లాడేది .అందుకే నువ్వే వచ్చి అడుగు."
   "సరే ! అక్కా! రేపు ఉదయం వస్తాను."
" వంట... గింటా అంటూ కూర్చోకు. రఘు.. పిల్లలు కూడా వచ్చేయండి .నేను రమ్మన్నానని చెప్పు రఘుకు.  ఉంటాను మరి " సుజాతక్క ఫోన్ పెట్టేసింది.
    నేను ఆలోచనలో పడ్డాను. సుప్రజ చాలా మంచి అమ్మాయి. చిన్నపుడు చురుగ్గా..  చదువులో ఎప్పుడూ క్లాసులో ఫస్ట్ ఉండేది. తర్వాత రాను రాను స్తబ్దుగా తయారయింది. చదువులో కూడా వెనకబడిపోయింది. అది చూసి సుజాతక్క భయపడిపోయింది.
"ఎందుకిలా అవుతోంది తెలియటం లేదు. కనీసం టెన్త్ పాస్ అవుతుందా అనిపిస్తోంది నాకు. ఎంత చెప్పినా వినడం లేదు. ఏమీ చెప్పదు. నువ్వు రా సునీతా! " సుజాత అక్క చిన్న చిన్న విషయాలకు కూడా ఎక్కువ ఆలోచించి.. ఆత్రపడి.. ఆరాట పడిపోతుంది.ఆమె గుండె బరువు తగ్గించుకోవడానికి, ఆమె సమస్యలు పరిష్కరించడానికి.. నా తెలివితేటలు. ఓర్పు ..నేర్పు పనిచేస్తాయని ఆమె ప్రగాఢ విశ్వాసం .
అక్క బాధ పడితే.. ఏడిస్తే నేను తట్టుకోలేను. అక్క నాకు అమ్మతో సమానం. నేను ,అక్క, తమ్ముడు ..మేము ముగ్గురం సంతానం అమ్మకు. తమ్ముడు పుట్టాక  అమ్మ ఆరోగ్యం పాడైంది .యుట్రస్ క్యాన్సర్ తో అమ్మ చనిపోయింది .మగ బిడ్డ కావాలని.. నా తర్వాత.. అమ్మ గర్భవతి కావడం ..స్కానింగ్ చేయించడం.. కడుపులో వున్నది ఆడపిల్ల అని తెలిస్తే అబార్షన్లు చేయించడం.. ఒక్కోసారి  బలహీనమైన గర్భాశయం వల్ల కూడా అబార్షన్లు కావడం వల్లనే ..అమ్మకు యుట్రస్ క్యాన్సర్ వచ్చిందట. తమ్ముడు కడుపులో ఉన్నప్పుడు పూర్తి బెడ్ రెస్ట్ ఉండాలి అనడంతో పదేళ్ల వయసు నుండే ఇంట్లో పనులు.. నా పెంపకం కూడా అక్క మీద పడ్డాయి. నానమ్మ ఉన్నా కూడా ఎక్కువ కష్టపడింది అక్కే!  పాపం అందుకే పదోక్లాస్ కూడా చదువుకోలేక పోయింది. కానీ అక్కకు చదువు అంటే చాలా ఇష్టం . ఆ ఇష్టమే నన్ను ..తమ్ముణ్ణి ఉన్నత చదువులు చదివించింది పట్టుబట్టి. మరి తన కూతురు చదవకపోతే అక్కకు ఎంత బాధగా ఉంటుంది?
   నేను వెంటనే వెళ్లి సుప్రజ తో మాట్లాడాను. నిర్లిప్తంగా మన్ను తిన్న పాములా ఎందుకు తయారయిందో ..
నెమ్మది..నెమ్మదిగా రాబట్టాను.సుప్రజ తెల్లగా అందంగా బొద్దుగా ఉంటుంది .బొద్దుగా ఉండటమే ఇప్పుడు సమస్య అయిపోయింది. క్లాస్ లో ..స్కూల్లో.. ట్యూషన్ లో.. పిల్లలు, స్నేహితులు కూడా ఎగతాళి చేస్తుంటారట లావుగా వుందని.. ఏవేవో నిక్ నేమ్స్ తో పిలుస్తారట! అది తట్టుకోలేక పోతుంది. అందుకే చదువు మీద శ్రద్ధ పెట్టలేక పోతోంది.  క్లవర్ గర్ల్ అని పేరు పడ్డ అమ్మాయి డల్ అయిపోతే ...మార్కుల శాతం పడిపోతుంటే టీచర్స్ బాధపడి.. వాళ్ళూ  తిట్టడం మొదలు పెట్టారు. ఇక ఇంట్లో అక్క ఆవేశపు అరుపులు ! ఇన్ని ఒత్తిళ్లను  సుప్రజ భరించలేకపోతోంది.
   " ఇలా ఉండటం నా తప్పా మమ్మీ ?"  నా ఒళ్ళో తల దూర్చి వెక్కి వెక్కి ఏడ్చింది సుప్రజ.  అక్కను 'అమ్మ'  అని నన్ను 'మమ్మీ'  అని పిలుస్తుంది.
  సుప్రజ ఏడుపు చూసి నాకు కడుపులో దేవినట్లయింది. ఒక్కతే కూతురు అని అక్క సుప్రజను  బాగా గారాబం చేసింది.  చిన్నప్పటి నుంచి.. వద్దు వద్దు అంటున్నా బలవంతంగా తినిపించేది. స్వీట్స్ బాగా అలవాటు చేసింది.
  "స్వీట్స్ వద్దు. బరువు పెరగడం తప్ప శక్తి రాదు. పండ్లు కూరగాయలు అలవాటు చేయ" మని నేను ..బావ చెబుతూనే ఉండేవాళ్ళం. అక్క వినేది కాదు.
"అయ్యో!  బిడ్డకు మీ ఇద్దరి దిష్టే తగిలేట్టు ఉంది." అని మమ్మల్ని కోప్పడేది.
    చిన్నప్పుడు పిల్లలు బొద్దుగా ఉంటే ముద్దొస్తారు. నిజమే కానీ పెద్దయ్యాక లావుగా ఉంటే ఇదిగో ఇలాగే మిగతా వాళ్ల హేళనకు గురి అవుతారు. డిప్రెస్ అవుతారు. చదువు సంధ్యలు అటకెక్కి..  ఇన్ఫీరియారిటీ కాంప్లెక్స్ లో కూరుకుపోయి ..దేనికి పనికిరాకుండా పోతారు. ఇక్కడే చెక్ పెట్టాలి. డాక్టర్ దగ్గరికి తీసుకెళ్ళాము.వయసుకు తగ్గట్టు  ఎత్తు, బరువు ఉండాలి అన్నారు. తినే తిండికి తగ్గట్లు ఎక్సర్సైజులు చేయాలన్నారు. బలం ఇవ్వని ..బరువు పెంచే ఫాస్ట్ ఫుడ్.. స్వీట్స్ పట్ల నియంత్రణ,  నిగ్రహం కలిగి ఉండాలన్నారు.
  పాపం డాక్టర్  చెప్పినట్లే నడుచుకొంది సుప్రజ. అయినా బరువు ఎక్కువగా తగ్గలేదు. మళ్ళీ డాక్టర్ కు చూపించాము. థైరాయి, టెస్ట్ వల్ల తెలిసింది తనకు హైపోథైరాయిడిజం ఉందని.. దీనివల్ల కూడా బరువు పెరుగుతారని. చికిత్స చేయించాము ..కానీ పూర్తిగా తగ్గలేదు.  నేను ఎక్కడో చదివాను.. తమలో ఉన్న బలహీనతను , లోపాన్ని,  ఇన్ఫీరియారిటీ కాంప్లెక్స్ నూ  చేయించాలంటే తమలో ఉన్న ఏదో ఒక టాలెంట్ కు మెరుగు పెట్టుకొని రాణించాలని ..గుర్తింపు తెచ్చుకోవాలని. ఒక రచయిత స్వయంగా చెప్పారు తను పొట్టి గా ఉన్నాను అన్న  ఆత్మన్యూనతా భావాన్ని పోగొట్టుకోవడానికి రచయితగా మంచి గుర్తింపు కోసం.. విరివిగా రాశానని.
   అలా బ్రెయిన్  వాష్ ..కౌన్సిలింగ్... నాకు తోచినవి, తెలిసినవి ,చదివినవి, విన్నవి.. మెల్లమెల్లగా చెప్తూ సుప్రజ దృష్టిని చదువు వైపు మళ్ళించాను. తెలివైన అమ్మాయి కాబట్టి పదో తరగతి లో ఫస్ట్ ర్యాంక్ తెచ్చుకుంది. అది నా వల్లే  అని  అక్కకు నమ్మకం.
     "అది చదివి.. ర్యాంకు తెచ్చుకుంటే నన్ను మెచ్చుకోవడం ఏమిటి?"  అని నేను అన్నా ఒప్పుకోదు.
   "నువ్వు మాటల మరాఠివి. నీ మాటలతో  మాయో,  మంత్రమో  వేస్తావు. చిన్నప్పుడు కూడా మొహం అమాయకంగా పెట్టేసుకుని... నాన్నను, అక్కను  ఏమార్చి నువ్వు చేసే అల్లరి పనులు నా మీదకు నెట్టేసి నాకు తిట్లు, దెబ్బలు తినిపించేదానవు కాదూ!"  తమ్ముడు సునీల్ నవ్వుతూనే దెప్పిపొడిచాడు మా బాల్యం గుర్తుచేసుకుంటూ.
    మేము ముగ్గురమూ  సిటీలోనే ఉండటం మూలాన అప్పుడప్పుడు ఏదో ఒక సందర్భం కల్పించుకుని  కలుసుకుంటుంటాము. ఎక్కువగా అక్క వాళ్ళ ఇంటికే వెళ్తాము. అక్క దగ్గరకు వెళితే పుట్టింటికి వెళ్ళిన ఫీలింగ్ మాకు.  నానమ్మ చనిపోయాక నాన్నను బలవంతంగా తీసుకొచ్చి తన ఇంట్లోనే ఉంచుకుంది. అక్క, బావ.. ఇద్దరూ నాన్నను చాలా బాగా చూసుకున్నారు. ఆయన ఈ మధ్యన కాలం చేశారు .
  సుప్రజ  తన బాడీ షేమింగ్ గురించి పట్టించుకోకుండా చదువు మీదే దృష్టి పెట్టడంతో ఎంసెట్లో మంచి ర్యాంకు తెచ్చుకొని బీటెక్ చదివి క్యాంపస్ సెలక్షన్స్ లోనే మంచి ప్యాకేజీ తో పేరున్న కంపెనీలో జాబ్ తెచ్చుకుంది.
తన తెలివైన పర్ఫార్మెన్స్ తో త్వరలోనే టీం లీడర్ కూడా అయింది. అందం , మంచి ఉద్యోగం , జీతం.. ఎన్ని ఉన్నా ..లావుగా ఉందన్న ఒకే కారణంతో చాలా సంబంధాలు  కుదరకపోవడం ..అక్కా బావలను చాలా కుంగదీసింది.
  సుప్రజ లోలోపల బాధపడిందేమో కానీ... పైకి ఏమి పట్టించుకోనట్లే ఉండేది.
నాకు ఫోన్ చేసి  "  పెళ్లి జీవితంలో ఒక భాగమే కానీ.. పెళ్లే జీవితం కాదని అమ్మకు చెప్పు.  అయినా ఇక లోకంలో అబ్బాయిలే లేనట్లు ..నేను ముసలి దానిని  అయిపోయినట్లు.. నాకిక   పెళ్లే కాదన్నట్లు తెగ బాధపడిపోతూ ఉంది. "  అనేది ఏదైనా సంబంధం తప్పిపోయినప్పుడు...తల్లి బాధ చూడలేక నన్ను వచ్చి అక్కను ఓదార్చమనేది. అలా చాలా సార్లు జరిగింది. ఇప్పుడు సంబంధం కుదిరి నిశ్చితార్థం అయ్యేదాకా కూడా మాకు నమ్మకమే . నిశ్చితార్ధం జరిగాక చాలా ఆనందించాము . కానీ ఇప్పుడు సుప్రజ పెళ్ళి వద్దనడం.. మాకు మింగుడు పడడం లేదు. సుప్రజతో మాట్లాడితే గాని అసలు విషయం తెలియదు. ఆ రాత్రి ఆలోచనలతో నిద్ర పట్టలేదు.
    " హాయ్ మమ్మీ ! ఇవాళో.. రేపో వస్తావని అనుకుంటూనే ఉన్నాను."  నేను తన గదిలోకి వెళ్ళగానే లాప్టాప్ లో ఏదో టైపు చేసుకుంటూ అంది సుప్రజ.
     నాకు ఎందుకో  చురుక్కుమన్పించింది. తమాయించుకుని అన్నాను.
    "పెళ్లి  దగ్గర పడింది.  ఇంకా ఏవన్నా పెండింగ్ పనులుంటే చేయాలి కదా! మరి రాకుండా ఎలా ఉంటాను?"
   " అబ్బా!  మమ్మీ...  చల్లకొచ్చి ముంత దాయడం అంటే ఇదే కదా! " సుప్రజ నవ్వింది. తను  పుస్తకాలు బాగా చదువుతుంది .ఇంగ్లీషు ,తెలుగు కూడా!
  "చల్ల ..ముంతా.. రెండూ దాచుకునేంత సమయం మనకు లేదు కదా సుప్రజా?  అసలు సమస్య ఏమిటి?"  నేను సూటిగా రంగంలోకి దిగిపోయాను.
"పరిష్కారం అయిపోయిందిలే మమ్మీ!  ఓకే ! " ఎంతో నిర్లక్ష్యంగా అంది సుప్రజ. నేను నివ్వెరపోయాను.
   "సుప్రజా!  పెళ్లి అనేది నీ ఒక్కదానికే సంబంధించిన విషయం కాదు.  రెండు కుటుంబాలకు ..పరువు ప్రతిష్ట లకు సంబంధించిందని మర్చి పోతున్నావు."  నేను కాస్త తీవ్రంగా అన్నాను.
   "అంటే ? వాట్ డు యు మీన్ ? పరువు ప్రతిష్ట కోసం నా జీవితం పణం  పెట్టమంటారా? "  సుప్రజ ఉద్రేకంగా అంది.
" అలా ఎలా  అంటాను ? కానీ ..నువ్వు సరేనంటేనే కదా సంబంధం ఖాయపరిచింది. నిశ్చితార్థం జరిగింది."  నేను..నా స్వరాన్ని మెత్త పరిచాను.
  " నిజమే! కానీ ఇప్పుడు కాదంటున్నాను  కదా ! నేనేమన్నా చిన్న పాపనా? కాదు కదా!  నేను బాగా ఆలోచించే తీసుకున్న నిర్ణయం ఇది."
"కావచ్చు. కానీ ..దానికి కారణం తెలియాలి కదా! ముందు  మాకు తెలిస్తే కదా వాళ్లకు చెప్పడానికి? నిశ్చితార్థం అయ్యాక ..పెళ్లి క్యాన్సిల్ అంటే...."
"అయితే ఏంటట ?  అసలే.. నేను కొబ్బరి బొండం..  పూరి.. పీపా .. బోండా...గుమ్మడి పండు ... లా ఇంత లావున వున్నాను కదా! నాకు పెళ్లి కుదరడమే  చా..లా గొప్ప విషయం . అందులోనూ.. అబ్బాయి అందగాడు.  అయినా సరే నన్ను పెళ్ళి చేసుకుంటున్నాడు.  సో ... ఒకవేళ ..అతనేమన్నా అన్నా గాని పట్టించుకోకూడదు. సర్దుకుపోవాలి. అని  నాకే నచ్చ చెప్తారు కానీ నా బాధ మీరు అర్థం చేసుకుంటారా? అందుకే నేను మీకు ఎవరికీ చెప్పలేదు. నేనే నిర్ణయం తీసుకున్నాను."  మొహం, కళ్ళు కోపంతోనో,  బాధతోనో  ఎర్ర పడిపోయాయి.
"మీరు ఎవరితోనూ మాట్లాడాల్సిన పని లేదు. ఎవరికీ సంజాయిషీ ఇచ్చుకోవాల్సిన అవసరమూ లేదు. నేను ఇప్పుడే అతనికి మెయిల్  పెట్టేసాను. ఈ విషయం ఇంతటితో ముగిసిపోయింది. అంతే!"  గంభీరంగా మరి తిరుగే లేనట్లు స్పష్టంగా చెప్పింది సుప్రజ.
నేను నిర్ఘాంతపోయాను. హఠాత్తుగా సుప్రజ నా ఒడిలో తల పెట్టుకొని ఏడవటం మొదలెట్టింది. తను ఏడుస్తుంటే నా గుండె తరుక్కుపోతోంది.  ఓదార్పుగా తన తల  నిమురుతూ ఉండిపోయాను. కాసేపయ్యాక తేరుకొని లేచి కూర్చుంది. లాప్టాప్ నా ముందు పెట్టి తను పెట్టిన మెయిల్ నాకు చూపుతూ చెప్పింది.
  " అతనికి నచ్చింది ..నేను,  నా వ్యక్తిత్వం కాదు మమ్మీ.  నా ఉద్యోగం , హోదా,  జీతం,  నా వెనక ఉన్న ఆస్తి. అంతే!  అది నిశ్చితార్థం అయ్యాక అతని మాటలు, ప్రవర్తన చెప్పాయి. నిశ్చితార్థం అయ్యాక ఆడపిల్ల ..ఆమె తల్లిదండ్రులు.. పెళ్లి క్యాన్సిల్ చేసుకోరు అన్న ధీమాతో ఉన్నారు.థాంక్ గాడ్ !  పెళ్లికి ముందే అతను తన అసలు రూపాన్ని చూపాడు. తనేదో చాలా పెద్ద త్యాగం చేస్తున్నట్లు మాట్లాడేవాడు. మేమిద్దరం ఉన్నప్పుడే కాదు తన ఫ్రెండ్స్ ముందర కూడా బాడీ షేమింగ్ మాటల ఈటెలు గుచ్చుతూనే ఉన్నాడు. చివరకు... డన్లప్ బెడ్  అని కూడా... ఛీ ! ఛీ! వద్దు మమ్మీ ! కొంచెం కూడా అతడికి సంస్కారం లేదు ..కానీ నాకు సెల్ఫ్ రెస్పెక్ట్ ఉంది. అతను నాకొద్దు గాడ్ ! పెళ్లికి ముందే తెలియటం.. రియల్లీ ఐ యాం లక్కీ! "  సుప్రజ రిలీఫ్ గా, ఆనందంగా, దృఢంగా చెప్పింది.
    మెయిల్ చూశాను. చదివాక ..నా పెదవుల మీద చిరునవ్వు విచ్చుకుంది అప్రయత్నంగా. నా చేయి సుప్రజ భుజాన్ని మెచ్చుకోలుగా పట్టుకొంది గట్టిగా, గర్వంగా.
    "మన పెళ్లి ఒప్పందాన్ని నేను రద్దు చేసుకుంటున్నాను. ఎందుకంటే ..జీవితంలో.. నా వేదనలోను, వేడుకలోనూ తోడునీడగా.. అడుగడుగు అండదండగా.. కలసి నడిచే ఒక జీవన సహచరుడ్ని కోరుకుంటున్నాను కానీ అనుక్షణం నన్ను బాడీ షేమింగ్ కు గురి చేసి ..పైశాచిక ఆనందం పొందే ఒక శాడిస్టు ను కాదు.   మీకు తెలుసో లేదో.. బాడీషేమింగ్ ,(శరీర అవయవాల్ని కామెంట్ చేయటం),  కలరిజం  (శరీర వర్ణాన్ని కామెంట్ చేయటం) చట్టరీత్యా నేరాలు. అలా చేసిన వారిపై కేసు కూడా పెట్టొచ్చు. ఇటీవలే ఓ నటి  తన శరీర రంగు గురించి సోషల్ మీడియాలో కామెంట్ చేసిన వారిపై కేసు పెట్టింది కూడా!  సో భద్రం గురూ!  మీకు తప్పకుండా పెళ్లి అవుతుంది.  పాపం ఆ అమ్మాయిని దేవుడే కాపాడాలి. గుడ్ బై ఫరెవర్ !"
 

                 -------------***---------
      
                                
                               

ప్రతి గురువారం మల్లంపల్లి ఊర్లో అంగడి(సంత) . ఆ ఊర్లో పనిచేసే టీచర్లందరూ అప్పుడప్పుడు అంగడిలో తమకు  కావలసిన సరుకులు కొనుక్కునే వాళ్ళు .

 

 అక్కడే కూరగాయలు కొంటున్న సుమనకు  ,నమస్తే మేడం అన్న మాట వినిపించగానే తలెత్తి చూసింది సుమన .

 

ఎక్కడో చూసినట్టుందేకాని

 గుర్తు పట్టలేదు సుమన.

"నన్ను గుర్తు పట్టలేదా మేడం . అవునులెండి మేము ఎందుకు మీకు గుర్తుంటాం

నేను మేడం రమ్యను . ములుగులో మీ స్టూడెంట్ ని"

అన్నది రమ్య .

 

"అవునా ఏంటి ఇక్కడ  చదువు మానేసావా ?"

అన్నది సుమన.

 

ఒకవైపు బజ్జీ లేస్తూ, మరొకవైపు కాయగూరలమ్ముతూ  ,పది చేతులతో పని చేస్తున్నట్లు కనపడుతోంది రమ్య .

 

అప్పుడే అటుగా వచ్చిన అతనితో "నువ్వు ఇక్కడ కూర్చొని కూరగాయలమ్ము , నేను బజ్జీలు వేస్తానంటూ" వెళుతూ , రండి మేడం ఇక్కడ కూర్చోండని కుర్చీ చూపించింది. వేడివేడిగా వేసిన బజ్జీలు ప్లేట్ లో పెట్టి అందించింది.

" రమ్య గురించి ఆలోచిస్తూనే ఇప్పుడా! వద్దమ్మా! నేను ఈటైంలో ఏమీ తిననమ్మా " అన్నది సుమన.

 

"అవును మేడం జీవితంలో మర్చిపోయే అలవాట్లా మీవి. స్ట్రిక్టు గావుండే మీరు విద్యార్థులందరికీ ఎప్పుడు గుర్తే , సాయంకాలం బ్రష్ వేయనిది ఏమీతీసుకోరు కదా! అన్నది  "రమ్య .

 

ఏమి కొనకుండా దర్జాగాఅంగట్లో (సంత) కుర్చీలో  కూర్చుని ముచ్చటపెడుతున్న సుమన దగ్గరకు వచ్చిన టీచర్లు "మేముందరం కొనవలసినవి కొనుక్కున్నాం  . మీరేమీ కొనలేదా "అన్నారు టీచర్లు .

 

ఇక వెళ్దామా అన్నారందరు.

 "ఈ అమ్మాయి రమ్య ములుగులో నాస్టుడెంటని పరిచయం చేసింది" సుమన.

 

అందరికి నమస్కారం చేసింది రమ్య .  "నువ్వు ఇక్కడున్నావని తెలిస్తే లంచ్ లోబజ్జీలు తెప్పించుకునే వాళ్ళమన్నది రోహిణి ". ఆమెకు చిరుతిళ్ళంటే చాలా ఇష్టం .

 

"మీరు ఇప్పుడు ఏ ఊర్లో చేస్తున్నారు  మేడం .వీళ్ళందరూ టీచర్లేనా" అన్నది రమ్య .

 

"అవునమ్మా !నేను ఇప్పుడు ఈ వూరు  మల్లం పెళ్లి లోనే పనిచేస్తున్న గురువారం ఇక్కడ అంగడి కదా అందరంఅప్పుడప్పుడు కావలసినవి కొనుక్కుంటా మన్నది "సుమన.

 

 "మీరు ఎప్పుడు నాకు కనపడలేదు మేడమ్ .దాదాపు రెండు సంవత్సరాల నుండి ఇక్కడే గురువారం బజ్జీలు ,కూరగాయలమ్ముతున్నానన్నది" రమ్య .

 

ఇందాక వచ్చినతన్ని పిలిచి ఇతడు నా భర్తంటూ అందరికీ పరిచయం చేసింది . అతను అందరికీ నమస్కరించాడు .చాలా సౌమ్యుని లా కనిపించాడు. సుమనకు . ప్రశ్నార్థకంగా చూస్తున్న సుమనతో "ఇంకా పిల్లలు లేరు మేడం "అన్నది రమ్య.

 

సరే రమ్య నీ కాళ్ల మీద నువ్వు నిలబడి సంపాదించుకుంటున్నావు చాలా సంతోషం , ఇంకా ఎదగాలి నువ్వంటు ఒక పచ్చనోటు ఆమె చేతిలో పెట్టబోయింది .  ఇప్పటికే మీ రుణం తీర్చుకోలేనిది. మీ మంచి మాటలు వినిపించుకోలేక పోయానన్నది .ఆమె కన్నుల్లో సన్నటి నీటి పొర.

 అందరూ తినండంటూ , మిరపకాయ బజ్జీలు మసాల చల్లి  టీచర్లకందరికీ ఇచ్చింది రమ్య. రమ్య చాలా బాగున్నాయమ్మాఅంటూ టీచర్లు అందరు మెచ్చుకొన్నారు.

 

"కొంచెం ఉప్పుఇస్తా మీరు కూడా మొహం కడుక్కొని తినుమని బ్రతిమాలింది" రమ్య.

 

బలేదానివే రమ్యా ! నాకు ఏమి వద్దు అనగానే, సరే ఇంటికి తీసుకు వెళ్ళండన్నది రమ్య కాదనలేకపోయింది సుమన.

 

 

సాయంత్రం నాలుగైందంటె  మొహం కడుక్కోనిది మంచినీళ్ళు కూడా తాగదు సుమన.

 ఇంటికి వెళ్ళిన తర్వాతనే అన్ని అని ,ఆమెను దగ్గరగా చూసిన వారందరికీ ఆ విషయం తెలుసు. ఏదో ఒకటి కొనుక్కొని తింటూనే ఉంటారు కొందరు టీచర్లు .

 

వస్తామమ్మా రమ్య .జాగ్రత్తని టీచర్లందరూ బస్సెక్కారు.

 

 నేను కూడా చదువుకుంటే అలా వెళ్ళే దాన్నేమో అని వెళ్ళిన బస్సు వంక చూస్తూ పనిలో  పడింది రమ్య.

 

మంచి జీవితాన్ని పాడు చేసుకున్నదనుకున్నది సుమన.

 

 ములుగు హాస్టల్ లో ఉండి చదువుకునేది రమ్య. అప్పుడు ఎనిమిదవ తరగతి నుండి తమ్మిదవ తరగతి వచ్చింది. చదువుకంటే  ఇతర విషయాల మీద ఎక్కువగా మక్కువని గ్రహించింది సుమన.

 

క్లాస్ టీచర్ గా సుమన చాలా స్ట్రిక్ట్ గా ఉండేది .ఆ పక్కనే బాయ్స్ స్కూలు కూడా ఉండేది. ఇంటర్వెల్ కాగానే బయటకు వెళ్లిపోయేవారు ఆడపిల్లలు. వాష్ రూమ్స్ ఉండేవికావు. ఉపాధ్యాయులూ ఇబ్బందిపడేవారు .ఒకటే వాష్ రూం ఉండేది . అటెండర్ కు డబ్బులిచ్చి నీళ్లు పెట్టించుకుని శుభ్రం చేయించుకునేవారు టీచర్లు .

 

అప్పుడప్పుడూ "బాయ్స్ " స్కూల్ నుండి ఒక రిద్దరు పిల్లలు  క్లాసురూముల దగ్గర తచ్చాడుతుండేవారు .వారిని అటెండర్ బెదిరించి పంపేది .

 

ఉన్న టైంలో కొంత నీతి బోధ చేసి తమ పాఠాలు  చెప్పుకునేవారు కొందరైతే , పిల్లల ప్రవర్తనను డేగ కళ్ళతో చూసే వారు కొందరు .అందులో మొదటి వ్యక్తి సుమన.

 

అటెండర్ లక్ష్మిని ఇంటర్వెల్  కాగానే బయటనే నిలబడమనేది సుమన.   పిల్లలు ఎటు వెళ్తున్నారో కనిపెట్టి చూడమనేది. ఒకటి రెండు సార్లు రమ్య ఇంటర్వెల్ కాగానే మల్లీ స్కూలుకు రాలేదు. ఇలా ఐతే పిల్లులు చెడిపోతారని, పిల్లల గురించి ఆలోచించాలని ,ప్రతి క్లాసులో అటెండెన్స్  తీసుకొని క్లాస్ టీచర్ కుఇచ్చేవారు  .అలా  బయటికి వెళ్లి ఎప్పుడు వచ్చిందో చెప్పి ఎక్కడికెళ్లావ్ అంటూ అందరిని ఆరాతీసేవారు సుమన, మిగతా క్లాసు టీచర్లు.

 

పెరుగుతున్న వయసు తప్పటడుగులు వేస్తే కష్టమని మంచి చెడుల గురించి క్లాస్ కు ముందు ఐదు నిమిషాలు నీతి వాక్యాలు చెప్పేవారు టీచర్లు.

 

ఎంత చెప్పినా వినని పిల్లలకు  హెచ్ ఎంతో పాటు  ఓ నలుగురు టీచర్లు కూడా కౌన్సిలింగ్ ఇచ్చేవాళ్ళు.

ఒక రోజు తమ స్కూల్ లో రమ్య ,బాయ్ స్కూల్ లో టెన్త్ క్లాస్ అబ్బాయి  ప్రకాష్ అన్న రవి తో వెళ్ళిపోయిందని  తెలిసి టీచర్లందరూ బాధపడ్డారు. అప్పుడు వెళ్లిపోయిన రమ్య ఇన్ని సంవత్సరాలకు  కనిపించిందనుకుంటు ఆలోచనలోవున్న సుమనతో మేడం ఇంకా ఏమాలోచిస్తున్నారు మన స్టేజీ వచ్చింది దిగండన్నారు టీచర్లు .

 

స్కూలుకు వస్తుంటె కొన్నిరోజులవరకు రమ్య  గురించి ఆలోచనలే వెంటాడేవి సుమనను .చాలా రోజులవరకు మళ్ళీ రమ్య కనిపించలేదు .ఆమెగురించి ఆలోచనలు  మరుగు పడుతున్న వేళ  ఒకరోజు సరాసరి స్కూల్ కె వచ్చింది రమ్య .

 

"నమస్తే మేడం. మీతో కొంచెం సేపు మాట్లాడాలని వచ్చానన్నది" రమ్య.

 

"సరే అమ్మ ఇంటర్ వెల్ తరువాత నాకు లీజరుంది అప్పుడు మాట్లాడుకుందామన్నది" సుమన.

 

"చెప్పమ్మ రమ్య ,ఏం కావాలన్నది "సుమన .

ఏమీలేదు మేడం మీరు ఇక్కడే పనిచేస్తున్నారని  తెలియదు. తెలిస్తే మిమ్మల్ని కలిసే దాన్ని"  అన్నది రమ్య .

 

 "ఆ రోజుల్లో మీరు అలా చెప్తుంటే మీ మీద నాకు చాలా కోపం వచ్చేది . మీరు చెప్పేవన్ని మా మంచికని నాకు తరువాత అర్థమైందన్నది" రమ్య .

 

"అసలేం జరిగిందన్నది " సుమన.

 

హాస్టల్ కు అప్పుడప్పుడు మా కోసం రవి వచ్చేవాడు కాసేపు చెట్టు కింద కూర్చుని మాట్లాడి వెళ్ళిపోయేవాడు. డిగ్రీ చదివి ఆపేసానని చెప్పాడు. అప్పుడప్పుడు నాకొరకు తెచ్చే బహుమతులు చూసి సంబర పడేదాన్ని .

 

 కొన్నిరోజుల తర్వాత నాతో వస్తే పెళ్లి చేసుకుంటానన్నాడు. మాది చాలా పేద కుటుంబం. నా తర్వాత ఇద్దరు చెల్లెళ్ళు. ఇంటికి పోతే తినడానికి కూడా ఉండేది కాదు.

 ఇంటికి పోగానే అమ్మ నాన్న  నన్ను కూలికి తీసుకు పోయేవారు . చెల్లెల్లు మాఊర్లోనే చదువుకునే వాళ్ళు. అతను చెప్పిన మాటలు  నమ్మి వెళ్తానంటే కీర్తన వద్దని చెప్పింది. మీకు చెప్తానని బెదిరించింది .ఐనా వినక బడి లో  పుస్తకాలుపెట్టి వెళ్ళిపోయాము .నా దగ్గర ఎక్కవ డబ్బులు ఏమి లేవు . యాదగిరిగుట్టలో పెళ్లి చేసుకుంటానని నన్ను తీసుకు వెళ్ళాడు రవి .రెండు మూడు రోజులు హోటల్ లో ఉన్నాము. ఇది తెలుసుకున్న మా వాళ్ళంతా మన దగ్గర వున్న గుళ్ళన్నీ వెతికారట. ఎర్రగట్టు గుట్ట , కీసర గుట్ట యాదగిరిగుట్టదగ్గర  వెతకడం మొదలుపెట్టారట . ఈ విషయం రవికి తెలిసిందేమో నన్ను  అక్కడే వదిలేసి వెళ్లిపోయాడు. లాడ్జి వాళ్ళు అతను రూం కాళీ చేసాడని ,నన్ను బయటకుపంపి లాక్ వేసుకున్నారు. నాకు ఏం చేయాలో తోచక గుడి దగ్గర కూర్చున్నాను.  నన్ను మా పెద్దమ్మ కొడుకు గుర్తుపట్టి ఇంటికి తీసుకొచ్చాడు .పంచాయితీ పెట్టి మా బావకిచ్చిపెళ్లి చేశారు .మా బావకు చిన్నప్పుడే ఫిట్స్ వచ్చాయట.మందులిప్పిస్తున్నాము. ఏదైనా చెప్తే చేస్తాడు లేదా లేదు. అందుకే అతన్ని నా వెంటే తీసుకొని వస్తాను . ఇంకా మందులు వాడాలంటున్నారన్నది " రమ్య.

 

ఇప్పటికైనా మంచి జీవితంలో కాలు పెట్టావు అన్నదిసుమన.

 

 మేడం ఇక నన్ను మళ్ళీ బడికి పంపలేదు .వెంట ఒక మనిషి కాపలాగా ఉండే వాడు. నేను ఎక్కడికైనా వెళ్తాననో ఏమో, కొన్నాళ్ల తర్వాత నేను ఎక్కడికి పోను నన్ను వెంబడించకని చెప్పాను. మా పెళ్లై ఇప్పుడు నాలుగేళ్లయింది .  నాకు చదువుకోవాలని వుంది. కానిఎలాగో తెలియటం లేదు. ఇద్దరం కూలీ ,నాలీ చేసుకుంటూ, గురువారం మాత్రం ఇక్కడ కూరగాయలమ్ముతూ , బజ్జీలమ్ముతుంటాను మేడం అన్నది రమ్య.

 

మీ టీచర్లందరికీ బాగా చదివే పిల్లలు గుర్తుంటారు. మాలాంటి వాళ్ళు గుర్తు ఉండరు అన్నది రమ్య.

 

 "అది నిజమే కాని రమ్య తప్పటడుగు వేసే వాళ్ళని కాపాడుకుంటేనే మాకు తృప్తి. బాగా చదివే వాళ్ళ కన్నా చదువు నేర్పితే నేర్చుకున్నవాళ్ళకుమేము, మాకువాళ్ళుఎక్కువగా గుర్తుంటారు .బాగా చదివే పిల్లలతోపాటు  మిగతావాళ్ళు చదవాలన్నదే మాఆశ అన్నది " సుమన.

 

"అది సరే నీకు చదువుకోవాలనుకుంటున్నావు కదా !,  నేను ఇక్కడే ఉన్నాను కనుక టెన్త్ ప్రైవేటు కట్టిస్తా .మేము ఇచ్చిన నోట్సు చదువుకో డౌట్స్ ఉంటే మా దగ్గరకు రా !టీచర్లందరు నీకు సహాయం చేస్తారన్నది  సుమన.

  "సరేమేడం మీరు చెప్పినట్లు విని చదువుకుంటానన్నది " రమ్య .

 

 "నేను ఏ ఊర్లో ఉన్న మీలాంటి వాళ్ళందరికీ చేయూతనిస్తూ నే ఉంటానని మీ అందరికీ  తెలుసు కదా అన్నది "సుమన.

 

రమ్య !ఇప్పటికైనా,

 అడ్డదారులు వెతుక్కోకుండా మంచి పేరు తెచ్చుకొమ్మన్నది సుమన .

 

"నా తప్పు నేను తెలుసుకున్న ఇక ఎప్పుడూ పొరపాటు చేయను మేడం "అన్నది రమ్య

 

"మంచి నిర్ణయం తీసుకున్నావమ్మా అని రమ్య భుజం తట్టింది" సుమన.

 

 

 

 

 

సన్నగా కురుస్తున్న చినుకులు కాస్త సమయంలోనే హోరందుకోగానే అడుగు ముందేయలేక పక్కనే వున్నబస్టాప్ షెల్టర్ లో  నిలబడింది హిమజ.

ఏమిటే ఏదైనా విశేషమా... పెళ్ళై ఏడాది కావస్తోందిగా  అంటూ దీర్ఘం తీస్తూ వెనుకనుండి ఓ యాభైయేళ్ళ మహిళ ఓ అమ్మాయిని అడుగుతుంటే...

తననే అడిగారనుకుని ఉలిక్కి పడి వెనక్కి తిరిగి చూడగానే ఆ అమ్మాయి సిగ్గు పడుతూ
“ఏమీ లేదు పిన్ని” అంటూ మందిలో అలా అడక్కూడదనే  యోచన కూడా లేదని కళ్ళతోనే సైగ చేస్తూ పక్కకు తిరిగి నిలుచుకుంది  ఆ అమ్మాయి.

ఈ మాటల తూటాలకు అలవాటు పడిపోయి చాలా యేళ్ళైంది తనకు. ఇప్పుడూ ఎవరిని అడిగినా తననే అడుగుతున్నారనే భావన తనను వదిలి ఇంకా వెళ్ళలేదు కాబోలనుకుంది మనసులో.

వర్షం కాస్త తగ్గుముఖం పట్టడంతో అడుగులో అడుగు వేస్తూ రెండు వీధులకావల వున్న ఇంటికి నడుస్తూ

మది గదిలో సాలె గూడులా అల్లుకుపోయిన కొన్ని చేదు జ్ఞాపకాలు మరిన్ని తీపి నిజాలు మనసును కుదిపేస్తున్నాయి.

"ఏమిటే హిమా ... ఇంకా నీళ్ళోసుకోలేదటే"

హమ్మో ..మా కాలంలో ఐతే నలుగురు బిడ్డల్నేసుకుని  వీధిలో తిరిగేవాళ్ళం.. పక్కింటి బామ్మ మాటలు రోజూ రోజాలా పుష్పించాల్సిందే ఆమె నోటిలోంచి.

పెళ్ళై ఏడాది కావొస్తోంది విశేషమేమి లేదా నీ కోడలు... ధీర్ఘ ఉపన్యాసాలు... ఉపనిషత్తులు నూరిపోసే తంతులు ప్రతిరోజూ.. చెవిలో పడాల్సిందే.

చుట్టపు చూపులు కాదు అవి చురచుర కోసే కత్తుల మాటలు గుండెను కోసి పచ్చని కాపురాల మధ్య చిచ్చు రగిలించేవి.

ఏ ముఖం పెట్టుకుని వస్తారో ఓ మందో మాకో తినిపించి  ఓ బిడ్డను కనిపించే యోగ్యత లేదు గానీ మా కూతురంటూ ఎగేసుకుని రావటమే  కన్నవారిని అనే  ఎగతాళి ఈటెలు ఇనుప చువ్వల కంటే ఘనంగా గుండెలో దిగబడేవే రోజూ.

ఇదిగో... ఈ ఫోటో చూడరా లక్షణంగా వుంది పెళ్ళైన ఆర్నెల్లకే నాకో మనవణ్ణో మనవరాల్నో కని చేతిలో పెడుతుంది రెండో పెళ్ళైనా మాకేం అభ్యంతరం లేదని ఎన్ని సంబంధాలొస్తున్నాయో  వెనుకనుండి దెప్పి పొడుపులు ఆకలి పేగులను ఎప్పుడూ చీల్చుతూనే వుండేవి.

ఎన్ని మాటలు మనసును గుచ్చినా మనసుపడిన భర్త  మాత్రం ఏనాడూ ఒక్క మాట కూడా అనకుండా
గుండెల్లో పెట్టుకుని చూసుకునేవాడు.అదే నాకు కొండంత అండగా కనపడిన రాయి రప్ప చెట్టు చేమ
గుడి గోపురం చర్చి మసీదు అన్నీ చుట్టాను.

హోమియో ,అలోపతి, ఆయుర్వేదం,నాటు వైద్యం,ఆకు పసర్లు......ఎవరు ఏమి చెప్పినా అన్ని మందులు వాడాను నా కడుపున ఓ కాయ కాయదా అనే ఆరాటం అమ్మ అని పిలుపించుకోవాలనే ఆవేదనతో. ఏ దేవుడికి నాపై కనికరం లేదనిపించేది. పిచ్చిగా నాలో నేనే ఏడ్చుకునేదాన్ని మౌనంగా మాటలు రాని ఒంటరినైపోయాను. నా పరిస్థితి చూసిన ఓ మిత్రురాలు డాక్టర్ దగ్గరకు నువ్వొక్కటే వెళితే ప్రయోజనం లేదు ఇద్దరూ వెళ్ళి తగిన పరిక్షలు చేసుకోవాలని చెప్పింది.

పిల్లలు పుట్టకపోతే ఎప్పుడు ఆడవాళ్ళనే తప్పుగా చూసి గొడ్రాలిగా ముద్ర వేస్తారు. కానీ మగవారిలో కూడా లోపం వుండచ్చేమో ఇద్దరూ కలిసి వెళ్ళండంటూ సలహా ఇచ్చింది.

ఈ కాలంలో ఇది మామూలుగా తీసుకోవచ్చు . కానీ ఆ కాలంలో సందేహంతో అడిగినా అది వారి అహం మీద దెబ్బగా భావిస్తారు.ఆస్పత్రికి తనతో రమ్మని అడగాలి

అదే ఆలోచనతో రెండు రోజులు గడిపి చివరికి ధైర్యం చేసి తనపై వున్న ప్రేమతో తన మాట కాదనరనే నమ్మకంతో అడిగితే సరేనన్నారు.

హమ్మయ్య... ఆ రోజు ఎంత సంతోషం నా మాటకు విలువిచ్చి నాతో ఆస్పత్రికి వస్తాననడం.

రెండు రోజులు ఇద్దరికీ  వైద్య పరీక్షలు చేసి నాలో ఎలాంటి లోపమూ లేదు గర్భసంచి ఆరోగ్యంగా వుందని.

కానీ మీ వారిలోనే లోపం వుంది తనకు పిల్లలు పుట్టే అవకాశం లేదన్నారు.  భూమి  నిట్టనిలువునా చీల్చినట్టయింది నాకు. ఈ విషయం మరింత బాధ కలిగించింది. ఎప్పటికైనా అమ్మను కాలేకపోతానా అనే ఆశతో ఆరేళ్ళు గడిపాను కానీ ఇప్పుడు ఎప్పటికీ కాననే విషయాన్ని జీర్ణించుకోలేక పోయాను.

ఇంట్లో పదేపదే పిల్లల ప్రస్తావన వచ్చినప్పుడు నన్నుతిడుతున్నపుడూ నాలో ఏ లోపమూ లేదని గొంతెత్తి గట్టిగా చెప్పాలనిపించేది. ఆడది ఎంతటి అవమానాన్నైనా భరించగలదు. మగవాడు భరించలేడు.
తనను ఎవరైనా పల్లెత్తు మాటన్నా తట్టుకునే శక్తి నాకుండేది కాదు.. అందుకే ఎప్పటికీ తన లోపాన్ని ఎవరికీ చెప్పాలనిపించలేదు. దగ్గరి బంధువుల పిల్లలెవరినైనా దత్తత తీసుకుందామనుకున్నాతల్లి పిల్లలను వేరుచేసిన పాపమెందుకు మనకని వారించాడు భర్త. అనాథ పిల్లలను చేరదీస్తామంటె అత్తమామలు కులగోత్రాలు లేనివారిని గడపలో కాలు పెట్టనీయ్యనని శాపనార్థాలతో విసిగి వేసారి పోయిన హృదయానికి లేపనంగా   భర్త సుదర్శన్ ప్రభుత్వ ఉపాధ్యాయుడవడంతో ,మధ్యలో ఆగిపోయిన నా చదువును మళ్ళీ మొదలు పెట్టమన్నాడు. ఇప్పటికే ఆలస్యమైంది సమయం వృధా చేయక  ఇక పిల్లల గురించి ఆలోచించక వేరే ధ్యాసలో వుంటే నీ ఆరోగ్యానికి మేలని ప్రైవేటుగా డిగ్రీ  పూర్తి చేయించి బీఈడీ చదివించాడు. తన ప్రోత్సాహంతో తొలి ప్రయత్నంతోనే టీచరుగా ఎంపికవడం నా జీవితంలో మరో అధ్యాయానికి నాంది పలికింది.

పెళ్ళైన ఏడు సంవత్సరాల వరకు పడిన కష్టాన్నంతా మరచిపోయి మల్లె పొదను అల్లుకోడానికి ఆరంభించాను.

ఆ ప్రారంభంలోనే ఉపాధ్యాయురాలిగా అడుగు పెట్టిన పాఠశాలలోని పిల్లల్ని   దగ్గరకు తీసి ఒడిలో కూర్చో పెట్టుకుని అక్షరాలు దిద్దిస్తుంటే అమ్మతనం పొంగుకు వచ్చింది.నాచుట్టూ చేరి వారి చిట్టి చేతులు ఆడిస్తూ మాటలు చెప్తుంటే మైమరచిపోయేదాన్ని.

బడిలో వున్నంత సేపు వారే లోకంగా గడిపేస్తూ ఇంటికి వచ్చినా ఆ పిల్లల ధ్యాసలో నిమగ్నమయ్యేదాన్ని.

ఆటలు పాటలు పాఠాలు అన్నీ టీచరమ్మగా కాక అమ్మగా నేర్పించాను. పిల్లలు కూడా అంతే ఆప్యాయంగా అభిమానంతో వుండేవాళ్ళు.

చక్కగా అన్నీ నేర్చుకుని చక్కని చుక్కల్లా అన్నిట్లో మెరిసిపోతే... మీకు ఎవరు నేర్పారు ఇవన్నీ అంటే మా అమ్మ నేర్పించారని  చెప్పేవాళ్ళు.

ఆ క్షణంలో నాకే పిల్లలుంటే ఒకరో ఇద్దరిచేతో అమ్మా అని పిలిపించుకునేదాన్ని. కానీ ఇప్పుడు కొన్ని వందల మందికి అమ్మనయ్యానని గొప్పగా ఫీలవుతున్నా.

దేవుడు ఒకటి దూరం చేసినా మరొక రూపంలో దగ్గర చేశాడు కదా అనే భావన మనసులో మెదులుతూనే వుంటుంది.

నా ధోరణి చూసి కొంతమంది నవ్వుకున్నా....

ఎగతాళి చేసినా...

అమాయకంగా ఏమీ ఎరుగని చిరునవ్వులు చిందించే పసి హృదయాలను నా గుండెకు హత్తుకున్నప్పుడల్లా

నా గుండె మరింత ఆశగా వారి కలలను పండించే దిశగా అడుగేయమని చెబుతోంటుంది నా మనసు. అదే ధ్యాసలో పాతికేళ్ళు గడిచిపోయాయి.

ఇక అమ్మ అనే పిలుపుకు ఈ రోజుతో ఆఖరి రోజని గుర్తుకు రాగానే కళ్ళలో నీళ్ళు సుడులు తిరిగి జారి చెంపలపై వాలిపోయాయి.

పదుగురిని ఉన్నతంగా తీర్చి దిద్దిన ఉపాధ్యాయ వృత్తిని విడిచి పెట్టి పదవీ విరమణ చేసి ప్రశాంతంగా ఇంట్లో వుండమని చెప్తున్నారు అందరూ. ఒక నిర్లిప్తత పెదవులపై దొర్లుతూ

నాకు ప్రశాంతత అంటే నా పిల్లలతో గడపటమే కదా వారి అల్లరిని భరిస్తూ వారి ఆటలను ప్రొత్సహిస్తూ వారి భవిష్యత్తుకు వారధిగా వుండటమే కదా నాకు సంతోషం.ఆ సంతోష సంద్రం నుండి నన్ను నేను వెలివేసుకుని మళ్ళీ  ఒంటరినై గొడ్రాలిగా మిగిలిపోతానా...

ఏమో మాటలు ఈటెలు మళ్ళీ గునపంలా గుచ్చుతున్నాయి... అబ్బా అంటూ నడుస్తున్నదల్లా గుండెలు అదుముకుంటూ  అలాగే కుప్పకూలిపోయింది హిమజ.

నాలుగ్గంటలు ఎలా గడిచాయో తెలీదు

మాగన్నుతో మెల్లగా కళ్ళు తెరిచిన హిమజ చుట్టూ చూసి తనెక్కడుందో తెలుసుకోడానికి క్షణం పట్టింది

కింద పడటమే తెలుసు తర్వాత అని ఆలోచిస్తుంటె

భర్త సుదర్శన్ తలుపు తీసుకుని లోపలికి వస్తూ

అమ్మకేం కాలేదు మీరేం గాభరా పడకండి అంతా మీరనుకున్నట్లే యథావిధిగా జరుగుతుందంటూ ఎవరితోనో ఫోన్లో మాట్లాడుతుంటే కళ్ళు తెరిచిన హిమజను చూసి ....

ఫోన్ కట్ చేసి

హిమా అంటూ దగ్గరగా వెళ్ళి

తన కళ్ళతోనే ఏమైందంటూ అడిగేసరికి

హిమ కళ్ళలోంచి నీళ్ళు ధారా పాతంగా వస్తుండటంతో

మాటలు పెగలక ముఖం పక్కకు తిప్పుకుంది

హిమా .. ఇటు చూడు అంటు తన రెండు చేతులతో ముఖం పక్కకు తిప్పి తన కళ్ళలోకే  చూసి

ఏంటి చిన్న పిల్లలా కన్నీళ్ళు పెట్టుకుంటూ 

నీకేమైనా ఐతే నేనేమైపోవాలి ... నిన్నే అమ్మగా ఆరాధిస్తున్న నీ పిల్లలేమైపోవాలి చెప్పు అంటుండగా సుదర్శన్ ..

ఇంకా ఎక్కడి పిల్లలు ఈరోజుతో నా ఉద్యోగానికి ఆఖరి రోజు కదా ఇక అమ్మా అని ఎవరు పిలుస్తారు 

నాకెక్కడున్నారు పిల్లలంటూ హిమ కళ్ళు తుడుచుకుంటూ ఒక్కోపదాన్ని ఒత్తి పలుకుతూ అంటుండగా...

ఐతే మేము మీ పిల్లలం కామా అమ్మా అంటూ

ఓ పదిమంది యువకులు గదిలోకి వచ్చారు

వారిని చూడగానే హిమకు అంతవరకు అనుభవించిన బాధ కనుమరుగై ఆనందంతో ఉక్కిరిబిక్కిరైంది

మధు ,కిరణ్ ,రోహిత్ మీరెప్పుడొచ్చార్రా అంటూ రెండు చేతులు వారికోసం చాచి దగ్గరకు రమ్మంది.

అందరూ హిమకు దగ్గరగా వెళ్ళి నిల్చుని

ఈ అమ్మను వదిలి పిల్లలుండగలరా చెప్పమ్మా అంటూ మధు హిమజ పక్కనే కూర్చుని తన చేయి తీసుకుని ఈ చేయితో అక్షరాలు దిద్దించారు.. మరి ఆ చేయిని ఇప్పుడు వదిలి మేమెక్కడికి వెళతాం అమ్మా అంటూ బుజ్జగింపుగా అనేసరికి...

ఒరేయ్ మధు, నువ్వొక్కడే కాదురా అమ్మ కొడుకు మేము కూడా అని కిరణ్ ,రోహిత్ ,రాజేష్ ,జగదీష్  ఒకేసారి మధు భుజం పట్టుకు ఊపుతూ అనే సరికి

హిమజ కళ్ళలో ఆనంద పువ్వులు విరిశాయి.

ఆ దృశ్యం చూస్తున్న సుదర్శన్ గారి కళ్ళలో నీళ్ళు తిరిగాయి.

పదినిమిషాలు ఆ గదంతా నవ్వుల పరిమళంతో నిండిపోగానే హిమజ మనసులోని కలతంతా కలలా చెదిరిపోయినట్టనిపించింది.

ఏదో ఆలోచిస్తున్నట్టు హిమజ

అవును మధు నువ్వు నిన్న బాంబేలో వున్నానని ఫోన్లో  చెప్పావు కదా.. ఇక్కడికి ఎప్పుడొచ్చావు

కిరణ్ నువ్వు వైజాగ్ వెళుతున్నానని చెప్పి వెళ్ళావు కదా

రాజేష్ ,జగదీష్ ని అనుమానంగా చూస్తూ మీరు రామాపురంలో  కదా వుండేది

ఎప్పుడొచ్చారు మీరంతా అంటూ అందరినీ చూస్తూ ఒక్క సారిగా ప్రశ్నలేసింది

అమ్మా... అది అంటుండగా మధు

కిరణ్ ష్ అని సైగ చేయగానే..

సుదర్శన్ ముందుకు వచ్చి వారెంతగానో అభిమానించే అమ్మకు ఏమైనా ఐతే ఎక్కడున్నా రెక్కలు కట్టుకువాలిపోరూ అన్నాడు నవ్వుతూ.

ఐనా నాకేమైందని అంతగా కంగారు పడిపోయి

పిల్లలను కంగారు పెట్టారంటూ  చిరు కోపంగా విరుచుకుపడి   భర్తపై...

నాకు తలతిరిగి కిందపడటమే తెలుసు ,తర్వాత ఇంటికి ఎలా వచ్చానంటూ అనుమానంగా అడిగింది హిమజ.

ఊరంతా నీ పిల్లలే కదా హిమా....

ఆ పిల్లలే నిన్ను నాకు దూరం కాకుండా ఆదుకున్నారు.

మన వీధి చివర్లో వున్న టీ కొట్టులో పనిచేస్తున్న బాలు ,జోసెఫ్ ఇద్దరూ క్రింద పడ్డ నిన్ను చూసి అక్కడే హోటల్లో టేబుల్ పై పడుకోపెట్టి  నా దగ్గరకు పరిగెత్తి వచ్చి చెప్పారు. నేను అక్కడికి వచ్చేలోపు టీ కోసం వచ్చిన ఇంకో అబ్బాయి నిన్ను చూసి ఇక్కడున్నావేంటని తన కార్ లో ఆస్పత్రికి తీసికెళ్ళి అడ్మిట్ చేసి డాక్టర్ కు చూపించాడు. ఆ డాక్టర్ కూడా నీ బిడ్డే మరి అమ్మను కాపాడుకోలేడా క్షణంలో నీకు అన్ని పరీక్షలు చేసి

మానసికంగా ఒత్తిడి ఎక్కువైనందు వలన ఇలా అయ్యుంటది మరేం ఫరవాలేదని కాసేపు విశ్రాంతి తీసుకుంటే మామూలైపోతారని

నాకు ఫోన్ చేసి నేను అక్కడికి చేరుకునేంత వరకు  జాగ్రత్తగా చూసుకున్నాడు.

ఇదిగో ఇప్పుడే ఇంటికి వచ్చాం అన్నాడు సుదర్శన్ .

భర్త ఎంతగా తనకోసం ఆందోళనతో  తల్లడిల్లాడో తన ముఖంలో స్పష్టంగా తెలుస్తోంది హిమజకు.

హిమా రెస్ట్ తీసుకో తర్వాత మాట్లాడుదాం అంటూ

అందరూ గదిలో నుండి బయటకు వచ్చారు.

రేయ్ కిరణ్ నువ్వు ఇక్కడే వుండు సార్ కు ఏ అవసరం వచ్చినా చూసుకో....

రేపు ఉదయం పది గంటలకల్లా అమ్మను తీసుకుని ఫంక్షన్ హాల్ కి వచ్చేయండి నేను అక్కడ ఏర్పాట్లు చూసుకుంటాను రాఘవ ఒక్కడే వున్నాడక్కడ అంటూ మధు చెప్పి బయలుదేరుతుంటే

మధు అని పిలిచాడు ...  సుదర్శన్

మధు వెనక్కు తిరిగి చెప్పండి సార్ అంటూ రెండు అడుగులు ముందుకు వచ్చాడు

సుదర్శన్ మౌనంగా వుండటం చూసి

సార్.... అన్నాడు

కిరణ్ రాజేష్ లు  తదేకంగా మధునే చూస్తున్నారు

సుదర్శన్ మధు చేయి పట్టుకుని సార్ కాదు

నాన్న అని పిలువండి అని అందరినీ దగ్గరగా తీసి గుండెలకు హత్తుకున్నాడు.

తన కళ్ళు చెమ్మగిల్లడంతో మాటలు రాలేదు

మధుకు.

మాకు పిల్లలు పుట్టరన్న దిగులుతో తనెక్కడ నాకు దూరమవుతుందోనని చదువు పై శ్రద్ధ పెట్టించి హిమజను

టీచర్ని చేశాను.. తను టీచర్ గానే కాకుండా  మీ అందరి మనసులను గెలుచుకుని అమ్మైంది . కానీ నేను నాన్న కాలేకపోయాను అంటూ కళ్ళనిండా నీళ్ళతో సుదర్శన్  మాట తడబడుతూ అంటుంటే

సార్ ,అంత మాట అనకండి మీరు మాకు తండ్రి కంటె గొప్పవారు. తల్లి దండ్రులను కోల్పోయి చదువు సంధ్యలు  లేక అనాథగా వీధుల్లో తిరుగుతుంటే అంత అన్నం పెట్టించి బడిలో చేర్పించింది మీరు అలాంటి మీరు మాకు తండ్రి కంటె ఇంకా గొప్ప స్థానంలోనే వున్నారు సార్  ,

తనను పక్కనే సోపాలో కూర్చోబెడుతూ

సార్,  మేమంతా మీరు పెంచిన పిల్లలమే

తల్లిదండ్రులని చూసుకోవడం పిల్లల బాధ్యత

మీరలా ఒంటరిగా వున్నామని మరెప్పుడూ అనకండంటూ తన చేతిలో భరోసాగా చేయి వేసాడు మధు.

సుదర్శన్ కు ఇప్పుడు మనసు తృప్తిగా అనిపించింది.





ఉదయం పదిగంటలు హిమజ రెడీ అయ్యావా పద పదమంటూ తొందర చేశాడు సుదర్శన్

ఏంటో మీ అవసరం.. ఎక్కడికో చెప్పరు

తిరిగి ఎప్పుడొస్తామో చెప్పరు.. మీకు తోడు కిరణ్ వాడి అర్జంట్ కి జెట్ విమానాన్ని నేను కాళ్ళకు కట్టుకోవాల్సిందే అంటూ హిమజ చెప్పులకోసం వెతుకుతుంటే సుదర్శన్ ఎదురుగా నిలుచుని హిమజనే చూస్తూ

ముదురు ఆకుపచ్చ రంగుపై సన్నగా లేత గులాబి రంగు బార్డర్ వున్న ధర్మవరం పట్టుచీర కట్టుకుని

నుదిటిపై ఎర్రటి మధురకుంకుమ దిద్దుకుని

చేతిలో ఎప్పుడూ నిండుగా వుండే మట్టి గాజులతో లక్ష్మీ దేవిలా వున్నావు హిమా... నా దిష్టే తగలుతుందేమో నీకు అన్నాడు కొంటెగా చూస్తూ...

ఆ... మరే ఇప్పుడు మీరు నాకు దిష్టి పెట్టాల్సిన సమయం పదండి మరి అనగానే వారిద్దరి సంభాషణకు కిరణ్ నవ్వుకుంటూ అమ్మా రండి అంటూ కార్ స్ట్రాట్ చేశాడు.

పదినిమిషాల్లో ఓ ఫంక్షన్ హాల్ ముందు ఆగింది కారు

హిమా దిగు ఇక్కడే ఫంక్షన్ అంటు తను దాగి డోర్ తీశాడు

హిమజ కారు దిగి  బయట చూడగానే పెద్ద హోర్డింగ్ పై తన ఫోటోతో పదవీ విరమణ శుభాకాంక్షలు

అమ్మకు అంటూ కొంత మంది పేర్లు.

ఆశ్చర్యంగా అలాగే చూస్తూ నిల్చుంది హిమజ.

మధు ,రాజేష్ హిమ దగ్గరగా వచ్చి అమ్మా లోపలికి రండి అంటూ స్వాగత తోరణాలతో ఇద్దరినీ ఆహ్వానించారు.

హిమజ లోపల చూడగానే నమ్మలేనట్లుగా వుంది తనకు

అమ్మా అంటూ అందరూ ఒక్కసారిగా తన చుట్టూ చేరారు

అందరూ తనకు దగ్గరైన వారే తన దగ్గర అక్షరాలు దిద్ది చదువు నేర్చుకున్నవారే.

హిమజ నోటి వెంట మాటలు రావడం లేదు

వారందరినీ అలా చూస్తూ వుంటె తన కళ్ళు ఇంకా నమ్మలేకపోతావుంది.సుదర్శన్ కు ప్రతి ఒక్కరినీ చూపిస్తూ వారి గురించి చెప్పుకుపోతోంది.

అందరినీ  పలకరించి కూర్చున్న హిమజకు ఎదురుగా రాఘవ ,రోహిణి కనపడ్డారు.

సుదర్శన్ వారిని చూపించి హిమా , ఈరోజు నీ దగ్గర చదువుకున్న పిల్లలందరూ ఇక్కడకు వచ్చారంటె దానికి కారణం వాళ్ళిద్దరే అని చెప్పాడు.

రాఘవ రోహిణి మధు ముగ్గరూ హిమజను ,సుదర్శన్ ను స్టేజిపైకి తీసుకెళ్ళారు.

వేదికపైకి జిల్లా విద్యాశాఖ అధికారులు , హిమజతో పనిచేసిన ఎంతో మంది ఉపాధ్యాయఉపాధ్యాయినిలను అందరినీ ఆహ్వానించారు.

వేదికపై మధు మాట్లాడుతూ వందల మంది పిల్లలకు ఒక ఉపాధ్యాయినిగానే కాకుండా  ప్రేమను పంచి

నైతిక విలువలతో విద్య నేర్పించిన మానవతా మూర్తి

మా జీవితాలలో వెలుగు నింపిన మహోన్నతమైన

వ్యక్తికి మేము ఏమిచ్చినా ఋణం తీర్చుకోలేము. అందుకే తన దగ్గర అక్షరాలు దిద్దించుకుని ఆమె ప్రేమకు పాత్రులైన విద్యార్థులందరినీ పదవీ విరమణ మహోత్సవానికి ఆహ్వానించి

అమ్మ ఆశీస్సులు పొందాలని భావించామన్నాడు.

రాఘవ మైక్ తీసుకుని హిమజ దగ్గరకు వచ్చి ఆమె పాదాలను మొక్కి పైకి లేచి

అందరికీ నమస్కారం చేస్తూ

ఓ వీధి రౌడి కొడుకుగా ముద్ర పడినా ,నన్ను చదివించాలనే కనీస ఇంగిత జ్ఞానం కూడా లేని  తల్లి దండ్రులున్న నేను వారిలానే పదేళ్ళు పెరిగాను.

చిన్న దొంగతనాలు చేసేవాణ్ణి . అలా దొంగగా పట్టబడ్డాను ఈ అమ్మకు.  ఎందుకూ పనికిరాని రాయిగా దొరికిన నన్ను రత్నంగా మార్చి ఈరోజు ఓ పెద్ద కంపెనీకి సీఈవోగా ఎదిగే సంస్కారాన్ని నేర్పించింది అమ్మ

అంటూ తన కళ్ళలో నీళ్ళు ఉబికి వస్తుంటే ఇక మాట్లాడలేకపోయాడు రాఘవ.

హిమజకు ఎంతో ఇష్టమైన రోహిణి మాట్లాడుతూ

ఎనిమిదేళ్ళ వయసులో ఊరి చివర పాడుపడిన ఇంట్లో ఎవరో అత్యాచారం చేసి కొన ఊపిరి తో వదిలి వెళ్ళిపోతే

అమ్మనాన్న కనీసం నా దగ్గరకు  కూడా వచ్చి చూడలేదు, ఆ ఊరి బడిలోనే పనిచేస్తున్న ఈ టీచరమ్మకు విషయం తెలిసి  ఆస్పత్రికి తీసుకెళ్ళి నన్ను బతికించి నాకు బతుకు నిచ్చింది ఈరోజు నాలా బలవుతున్న ఎంతోమంది ఆడపిల్లలకు అండగా అడ్వకేట్ గా న్యాయం కోసం పోరాడేలా చేస్తోంది అమ్మ ఇచ్చిన స్ఫూర్తి మంత్రం.

ఇక్కడున్న ప్రతి విద్యార్థికి ఇలాంటి కథలే కానీ ఆ కథలో టీచరమ్మగా పరిచయమై అమ్మగా మాకు ప్రేమను పంచి  మార్గదర్శకురాలైంది.

అలాంటి అమ్మ కు రిటైర్మెంట్ ఎక్కడుంది

అందుకే మాలాంటి పిల్లల కోసం "హిమజ ఛారిటీ హోమ్ "ను ఏర్పాటు చేస్తూ అమ్మకు కానుకగా ఇస్తున్నామని

వేదికపై అందరూ చూస్తుండగా  రాఘవ ,రోహిణి ,మంజుల ,కిరణ్ ,మధులు

హిమజ సుదర్శన్ కు ఛారిటీ హోమ్ కు  సంబంధించిన డాక్యుమెంట్సును చేతికందించారు.

హిమజకు ఇదంతా కలలా వుంది...

తను నేర్పింది నాలుగక్షరాలే కానీ నాలుగు కాలాలు గుర్తుండిపోయేలా నిత్యం  భవిష్యత్తుకు బాటలు వేసే ఉపాధ్యాయ వృత్తిలో వుంటూ వారి పురోగమనానికి నాంది వాక్యం పలికింది.నీతి నిజాయితీలే మనల్ని మన బతుకుల్ని తీర్చిదిద్దుతుందనే మాటకు కట్టుబడి ఎంతో ఉన్నత స్థానాలకు ఎదిగిన తన విద్యార్థుల్ని తన బిడ్డలుగా చూసి దేవుడిచ్చిన మాతృత్వంతో

గర్వపడుతున్నానని , తల్లిగా ఇంతకంటె ఇంకేం కావాలని

సంతోషంతో ఆనంద భాష్పాలతో ఉక్కిరిబిక్కిరై

నా వృత్తికి పదవీ విరమణ చేయగలను కానీ నాలోని అమ్మదనం నా శ్వాస చివరి వరకు వుంటుందని

తన్మయమై మాట ఇచ్చింది.

భర్త సుదర్శన్ తనకు భరోసాగా హిమజనే చూస్తున్నాడు

ప్రాగణంలోని విద్యార్థులందరి కరతాళ ధ్వనుల మధ్య  హిమజ హిమాలయ పర్వతమైంది.

************