సముద్రాల్లోంచి మండుటెండల్లో
నీళ్ళు ఆవిరై పైకి వెళ్లి
కరిమబ్బులై మళ్లీ కిందికి దిగొచ్చి
దాహంతో బీటల నోళ్లు తెరిచిన
భూమిని తడిపే
వాననీళ్ళుగా రావడం ఆర్ద్రమైన అనువాదం
అందమో అనాకారితనమో
ఏదైతేనేం అద్దంలో కనిపించే
ప్రతిబింబం అదో రకం అనువాదం
మన మనస్సుల్లో వూపిరి పోసుకుంటున్న
ఆలోచనలన్నీ ఏదో విధంగా
మాటలుగా బయటకు రావడమూ
రాతలుగా రూపుదిద్దుకోవడమూ అనువాదమే
పయనించి పయనించి అలసి సొలసి
బాటసారి శయనించి కాసేపు సేదదీరే
చెట్టుకు నీడ ఓ గొప్ప అనువాదం
రచయితలు రాసిన నవరసభరిత కథలన్నీ
వీక్షకులు మహదానందంతో చూసే
చలనచిత్రాలుగా మారడమూ అనువాదమే
కళ్ళకు కెమేరా అనువాదం
ఫోటో మనకు స్థావరమైన ఛాయానువాదం
వీడియో జంగమ సజీవ భ్రమానువాదం
పిల్లలు పెద్దల సృజనానువాదం
శిష్యులు గురువుల జ్ఞానానువాదం
చిన్నదే కావచ్చు చమురు దీపమో విద్యుత్ దీపమో
సూర్యునికి అనువాదం కదా!
గొంతుకు-
పియానో, పిల్లనగ్రోవి వంటి వాద్యపరికరాలన్నీ
అపురూప గానానువాదాలు
మూత్ర పిండాలు పూర్తిగా పాడైపోయిన రోగికి
జరుగుతున్న డయాలసిస్ అత్యంత దయానువాదం
అంతా అనువాదమయం
ఈ జగమంతా అనువాదమయం
సూర్యుని ఎండకు
చంద్రుని వెన్నెల ఎంత చల్లని అనువాదం!
అమ్మ ప్రేమకు
బిడ్డ నోట చనుబాల ధార ఎంత కమ్మని అనువాదం!!
ఘనీభవించినచోట
ధ్వనిభవిస్తున్నది
ఎముకలు కొరికే చలిలో
జైకిసానంటూ నినదిస్తూ
ఇనుప చువ్వలపై నిలబడి
రక్తాన్ని ధారపోస్తున్నాడు
ఈ దేశం
మట్టి మనుషులను
తట్టి లేపడంకోసం
నివ్వురు గప్పిన
నిప్పును రాజేస్తున్నాడు
నీ భూమిలోంచి
నిన్ను తరిమేసి
'బనిసగా'
మార్చడంకోసం
అంబానీ అదానీలు
వస్తున్నారు
కాషాపు కమలం
కార్పోరేట్లకి
కవచాలుగా
నిలబడింది
నువ్వొక్కసారి
రైతంగ పోరాటలను
నెమరు వేసుకో
జైత్రయాత్రల చరిత్రను
తిరగదోడు
ఇప్పుడు
దేశ రాజధానిలో
నాగల్లు తిరగబడ్డాయి
అవి భారికేడ్లను
బద్దల్ కొడుతూ
రణ రంగాన్ని
నడిపిస్తున్నాయి
అక్కడ రైతు
'జబ్ తక్ కానున్
వాపస్ నహీలెతే
తబ్ తక్ హమ్ లడేంగే
హమ్ మర్జయేంగే
లేకిన్ వాపస్ నహీజయేంగే'
(చట్టం ఉపసంహరిచుకునే వరకు మేము పోరాడుతాము
మేము మరణిస్తాం కాని వెనక్కి వెళ్లం)
అంటూ
గర్జీస్తున్నాడు
మేము షాహిదిలం
బనిసలం కామంటూ
తిరుగుబాటు చేస్తున్నాడు
(ఢిల్లీలో రైతు వ్యతిరేక చట్టల రద్దుకై ఉద్యమిస్తున్న రైతులకు సంఘీభావంగా)
నిట్ట నిలువుగా నీడ మెదిలితే
నా కన్నా! నువ్వొచ్చావనుకున్నా.
నిను కన్న నా బిడ్డ పేగుకే తెగులొచ్చిందో ?
కోసి,తీసేసి, కరెంట్ పెడతారంట !
మూణ్ణెల్లు పారిన ఎర్ర కాలువలో
జబ్బు ఎదురీది వచ్చింది కామోసు.
కళ్ళు బైర్లు కమ్మితే,నీ మీది బెంగనుకునేను.
కాళ్ళు పీకితే,వయసు మీరిన నిస్సత్తొనుకునేను.
నోరెండిపోతుంటే వేసంగి లెమ్మని పొద్దు పుచ్చాను.
ముప్పు ముంచి మీ అయ్య చేతులు
నన్ను మోసేదాక కానుకోలేదురా!
వెన్ను మంచానికి ఆన్చి,
చేతి ముడుతలు సవరించి,
ఏ తల్లి కన్న బిడ్డ దయనో
ఎర్రగా నరం లోకి ఎక్కించిన వేళ
చెరుపు మరుపుల సందున
నీ పిలుపు 'అమ్మా' అని సోకినట్టై,
ఆశ కనురెప్పలు దాటి పొంగి,
కాలు చెయ్యాడనీదు.
అప్పుడెపుడో దూరాభారం పోయిన కొడుకా!
ఈడ ఎటు చూసినా నాలాటి అమ్మలే.
ఇంటి ముంగిట కళ్ళాపి జల్లింది మొదలు,
రోజూ ఏటి నీరు,ఇంటి బరువు మోసినోళ్ళమే.
ఎన్ని పేనాల రాక,ఎన్ని పేనాల పోక చూస్తిమో,
ఇప్పుడిక మా బతుకు గతుకుల లెక్క తేలాలి!
ఆడోళ్ళ వార్డులో ఈ ఆఖరి చూపు
ఒంటిరెక్క తలుపు కిర్రుమన్నన్ని సార్లు,
గుండె దరువును మోగిస్తూనే ఉంటుంది .
ఎవరి బిడ్డ పలకరింపు కు ఒచ్చినా,
మా అందరి ఆశలూ ఎగదోసిన దీపంలా ఎలిగిపోతాయి.
మీ నాన్న కండువాలో ఇంకిపోయే
వెచ్చని కన్నీటి చుక్కగానైనా
ఒకసారి వచ్చి పోరా!
(గైనిక్ వార్డ్ గోడల కన్నీటి చారికలు)
నిన్నటి కాలగర్భంలో
ఈరోజు ప్రసవిస్తుంది
రేపటి సూర్యులను..
------
నీ నవ్వుల నింగిలో నేను జాబిల్లిని.
నీ కన్నుల వెన్నెలకై ఆరాటపడే చకోరాన్ని.
-----
కిటికీ పక్కన
కూర్చుంటే చాలు
క్షణాల్లో కావ్యాన్నైపోతాను.
-----
ఆకలి ఇంట్లో
చీకటి
తన నీడను వెచ్చగా పరుచుకుంది
కడుపుతో పాటు
గుండె కూడా మండిపోతుంది
నిప్పురవ్వలా...
చీకటిని జయించాలని..
గలగల పారతున్న మానేరు వాగు తలాపున..
అది ఊరి జనం గొంతు తడ్పే అమృత జలం..
రైతులకు ఆయువునిచ్చే పంట నీరు..
ఊరూరా నిర్మాణం అయ్యే ఇల్లు..
అది అక్రమార్కుల కాసుల పంట..
అడవిలో దాగిన అందమైన నయన గుళ్ళు...
ఆ దారి ఎంతో బయమైన అహల్లాధన్ని ఇచ్చు..
మరో పక్క ఉట చెలిమి కుమ్మం మాటు..
అది అందరి వేటల చేపల నిలయం...
అలానే వస్తె బొమ్మారం అవత ఇవతల వాగుల అందం..
దాని కింది పక్క ఉంటుంది కమ్మరి కుంట..
అది అనుకొని ఉంటుంది హరిజనుల ఇంట...
కుంభంపల్లి,గట్టుపల్లి,సాలపల్లి,కొయ్యూరు అలంకారాలు గా..
చుట్టూ నీటి వాగులే నా పల్లె ఎల్లలు..
భోగ్గుల వాగు, మానెరు వాగు, ఇవతల అవతల వాగులు.
నా పల్లె సింగారాలు...
కోయకుంట అడివిలో కొలువైన నాగులమ్మ తల్లి.
తొలి ఓడి బియ్యం నా పల్లె అయిత సత్తమ్మ ఇంటినుడే మొదలు జాతర..
అదోక అందమైన జాతర..
మేడారం ముందచే పండుగ...
చిన్న పెద్ద గమగూడి ప్రకృతిలో మమేకమైన జన జాతర ...
ఇతర జిల్లాలతో పాటు ఇతర రాష్ట్రాల నుండి
వచ్చి కొలిచే భక్తుల కొంగు బంగారం ..
గిరిజన దేవత నాగులమ్మ జాతర..
అలా నే కొంచం ముందుకెళ్తే తడి అరని రక్తపు మరకలు...
అవి నల్ల అధిరెడ్డి, శీలం నరేష్ ఏర్రం సంతోష్ అన్నలను యాధి జేస్తాయి..
ప్రకృతి తన ఒడిలో దాచిన అరుణ తారలు..
వేరే ఊరి వాళ్లకు స్వగతం పలికే కొయ్యూరు...
అక్కడినుండి ఉరికస్తుంటే పచ్చని పంటలు మధ్య నడిచే పైర గాలి సవ్వడులు...
అలా వస్తుంటే కుడి పక్కన చుట్టూ ప్రహరితో..
నా ఊరి చదువుల గుడి..
ఎందరినో జీవితం లో ఉత్తీర్ణులు చేసిన ..
చల్లని చెట్ల మధ్య నిలయం ..
ఇది ముఖ్యంగా పేదల దర్యం..
బ్రతుకులు మార్చే ప్రాంగణం...
అలా కొంచం ముందుకస్తే ఉంటుంది ..
ఊరి ఉమ్మడి ఆస్తి ఊరా చెరువు..
ఇది అందరి రైతుల గుండె దైర్యం..
ఇది నా పల్లె జీవన ఆధారం....
అందరి ఆహారం చేపల పంటల నిలయం ..
నా ఉరా చెరువు కట్ట మైసమ్మ రక్షణ ..
దానిని అనుకొని ఉంటుంది..
చుట్టూ నీళ్లతో
కొలను మధ్య న కోవెలాల..
బ్రాహ్మణుడు దూరం పెట్టిన బహుజనుల దేవాలయం...
ముత్యాలమ్మ గుడి..
ఊరు వాడను ఏకం చేసే బోనాల జాతర ఇక్కడ ఎంతో మధురం ..
దాన్ని దాటుకొని వస్తె ఉంటుంది..
గ్రామ అభివృద్ది అధికారాలను దశ దిశ నిర్దేశించే..
నిలయం గ్రామ సచివాలయం...
ఇది ఎంతో మంది నాయకులను తయారు చేసిన కర్మ గారం..
ఇక్కడి నుండే జిల్లా నాయకులు అయ్యి ప్రకాష్ స్తున్నారు.......
రాష్ట్ర మంత్రులు ముఖ్య మంతులు ఆశినులు అయిన ప్రాంతం నా గ్రామ సచివాలయం...
ఇక న పల్లె చరిత్ర చూస్తే ...
ఎమర్జెన్సీ లో పి. వి గారికి ఆశ్రయం ఇచ్చింది ..
నా పల్లె నుండే ఎమ్మెల్యే గా
నామినేషన్ వేశారు.
గెలిచారు సీఎం, పీఎం అయ్యారు..
చరిత్ర లికించని అక్షర సత్యం ...
పటేల్ పట్వారీ నుడి ప్రజసమ్యం లోకి..
అడుగిదిగి
మొదటి సర్పంచ్ బొమ్మ ఈరమల్లు..
ప్రజల సంక్షేమమే పని చేసే నాయకులు..
అలనాటి నక్సల్ బరి పిలుపుతో..
ఉద్యమాన్ని ఉవ్వెత్తున ఎగరేసిన వీరుల కన్నది నా పల్లె...
అక్రమాలకు అన్యాయాలకు ఎదురుగా ..
సమ సమాజ నిర్మాణమే దేయంగా..
పేదవారి పట్టెడు అన్నం పెట్టడమే లక్ష్యంగా...
ఆయుధాలు పట్టినా ముగ్గురు అమర వీరుల
తన ఒడిలో పదిలంగా దాచుకుంది..
ఒకరు తూర్పున ఒకరు దక్షణాన ఇంకొకరు పడమరణ ఎర్రని మల్లెలు అయి అస్తమిస్తే..
మోదుగు మొక్క మొదట్లో జొలడి నిద్ర పుచ్చి మోదుగ పువ్వల వికసంపి చేసింది..
పల్లె తన ఒడిలో నిద్ర పుచింది...
వారు....
కా.అయిత మొడ్డిరెడ్డి, కా. సకినాల సమ్మయ్య, కా. అడుప సమ్మన్న లను యధి మరవదు పల్లె..
అలాంటి రక్తపు మరకలతో బయటచ్చిన కవి గా రచయితగా ..
పేదలకోసం పని చేసే ఉత్తమ ఉపాధ్యాయుడు అయిత తిరుపతి రెడ్డికి జన్మ నిచ్చింది...
అంజెనాయ దేవాలయం కోసం తమ భూమిని
దానం చేసిన పుల్లయ్య పంతులు...
వినాయక చవితి వస్తె ఊరేగే కన్నుల పండుగ..
నా పల్లె గుడి జాతర..
ఉరిలోపల కొలువైన అంజేనేయ దేవాలయాలు ఊరి బయట
గ్రామ రక్షణగా చుట్టూ...
పోషమ్మ , కట్ట మైసమ్మ, మధనప్ పోసమ్మల నిలయాలు...
గ్రామ అభివృద్దే లక్ష్యంగా పని చేసే గ్రామ ..
పాలక అధికార వర్గం..
అవినీతిని ప్రశ్నించే యువత...
అన్ని చూసిన అనుభవం కలిగిన పెద్దమనుషులు...
అన్నిటికీ మించి ఆపదలో ఆధుకునే వాట్సాప్ గ్రూప్..
అందులో సహాయానికి స్పందన వర్ణనాతీతం...
విప్లవాలు పూయించిన ఎర్రని మందార వనం...
నేడు పచ్చని పైరుల నడుమ సేదతీరు నందన వనం..
ఇదే నా పల్లె ఆస్తి...
నాకు జన్మించిన నా మాతృ మూర్తి...
నా పల్లె వల్లెంకుంట....
పల్లవి:
పూటకో పువ్వు రాలినట్టుగా మట్టి బిడ్డ ఘోర మరణం
చేరదీసి బాధ బాపే వాడు లేక అన్నదాత కంట శోకం. (2)
వెళుతుండో వెళుతుం డో
పొలము కొడుకులను సెలక బిడ్డలను
కండ్ల జూసుకుంటనాదలను
జేసీ వెళుతుండో
అయ్యో.......
చరణం 1:-
వడ్డీకి దెచ్చినప్పు పంట నిలపక పాయె
పరువే ఉరి తాడై పురుగు మందు తో ప్రాణాలు తీసే
పంట చేతికి వస్తె గిట్టు బాటు ధరలు జాడ లేక
ధీర బోయిన గుండె ముక్కలయ్యి నేల కొరిగే
(పంట) సచ్చినంకనే నష్ట పరిహారము -2
ఉన్నప్పుడు జెయ్యరే సాయము
వెళుతుండో వెళుతుం డో
పొలము కొడుకులను సెలక బిడ్డలను
కండ్ల జూసుకుంటనాదలను
జేసీ వెళుతుండో
అయ్యో.......
చరణం 2:-
ఆశలే పెట్టి నాడు గెలిసి గోసలే పెట్టే
సూడు
రైతుల ప్రాణాలతోటి ఆటలే .. ఆడే నేడు
రైతిళ్లలో తిండి లేక
వాళ్ళ కళ్ళలో నీళ్ళింకి పాయే
ఒక్క పూట తిండి గూడ లేక
ఎన్ని గోసలో వాళ్ళ బతుకులో
(పంట) సచ్చినంకనే నష్ట పరిహారము
ఉన్నప్పుడు జెయ్య రే సాయమంటు
వెళుతుండో వెళుతుండో.....
పొలము కొడుకులను సెలక బిడ్డలను
కండ్ల జూసుకుంటనాదలను
జేసీ వెళుతుండో
అయ్యో.......
నిల్చున్న చోటనే నిన్ను
కూల్చివేస్తుంది
గుండె పోటులా...
జాగురుకతతో ఉండటమే మందు
క్రమ క్రమంగా నిన్ను
క్షీణింప చేస్తుంది
ఎయిడ్స్ లా...
నివారణ ఒక్కటే మందు
మనుషులకు నిన్ను
దూరం చేస్తుంది
కరోనాలా...
రాకుండా చూసుకోవడమే మందు
అప్పుడప్పుడూ
అంటురోగంలా మొదలై
మహమ్మారిగా మారి
మనస్తత్వాలను
సూక్ష్మ ధర్శినిలో చూపించి
కారణాలను కనుక్కునే క్రమంలో
రూపాలను మార్చుకుంటూ
మందేదో కనుక్కోలేకుండా
సంక్లిష్టంగా మారుతుంది
నీలోని విశాల, సహృదయతే
రోగ నిరోధక శక్తని తెలుపుతుంది
దాని పేరే "అహం".
ఆకాశం తాకే అద్దాల హంగుల మేడలు
మచ్చుకకైనా కానరాని పచ్చిక జాడలు
మట్టిని మాయంచేసె కాంక్రీటు కాడులు
జనసముద్రములలో కరువైన తోడులు!
జలాశయాన్ని జారిన ప్రవాహాల హోరా!
కూడళ్ల గీతలు దాటిన వాహనాల జోరా!
అకస్మాత్తుగా పయనం స్తంభించిన పౌరా
ఖరీదైన కాలం ఖర్చాయె! ఔరా! ఔరౌరా!
దారులలో కదిలే కృత్రిమ నక్షత్ర నదులు
పీల్చటానికి పుష్కలం కాలుష్య పొగలు
పెరిగే పాదరసంతోడు అనావృష్టి దిగులు
నేల చీల్చుకుని నింగికెగిసే నగర నగలు!
ఎండిన ఎడారిలో కుండపోతలు పోసి
మురిసె బోసిపోయిన అలనాటి మూసీ
కదలనీయక దారులు దారుణంగా మూసి
ప్రకృతి ప్రళయానికి వణికెను పట్టణవాసి
కడలిని కనులెదుట తలపింపు నదులు
కదిలించె అకట! సకల నగర పునాదులు
జలము అవనిలోనికి ఇంకుట బదులు
జనుల ఆవాసాలను మింగుట మొదలు!
విరగ నవ్వుచుండె విరిగిన మాకో మానో
క్రమక్రమంగా ఆక్రమణకు గురైన కొలనో
క్రమశిక్షణ నికరముగా లోపించుటవలనో
ముంగిట ఘంటిక మ్రోగించెనా ఎల్ నినో
ఈ చిక్కునకు బాధ్యులము నువ్వో నేనో!
సుతలంపై పెరుగుతున్న ఒత్తిడి భారమా
భూతలంపై పంచభూతాల ప్రతీకారమా
ఏతలంపై ఎగసిపడునో కార్యరూపమా
రాతల మార్పునకు కాంతిని చూపుమా!
పారాహుషార్ పలికెను పర్యావరణము
ఈ రణమునకు మనమే కదా కారణము
హద్దులలో ఒదిగుండుటొక్కటే శరణము
పద్దులు మీరిన తప్పదు సంస్కరణము!
మనోశాస్త్రాలను
యంత్రరూపంలోకి తెస్తే
మానవరక్తంలో విషం విరిగి
రంగు మార్చుకున్న రక్తం
ఒక్కక్కోరిలో ఒకోరకంగా
ఒక్కరికి ఒక్క ముఖాన్నే
బొడ్డుతాడుతో అనుసంధానం చేసి,
ప్రేమామృతాన్నిఇంధనంగా స్రవించి
మనసు మరబొమ్మలా
మనిషిని నడిపిస్తుంది.
అవిశ్రాంతంగా
మెదడులో గూడు కట్టుకున్న
ఊహాలకు రెక్కలు మొలిచి
మనసు సంకేతాలను
సాంకేతికంగా గౌరవిస్తూ,
ప్రతి అనుభవాన్ని అద్ధంగా మార్చి
మరకల్ని తుడిచే
అదృశ్య హస్తమొకటి
తప్పటడుగులు లేని దారిలో
స్వచ్ఛగా నడిపించాలని
ఓ చిరునామాతో
చిరుస్వాగతం పలుకుతుంది.
అడుగు వేస్తే అనుమానాల అడుసు.
కునుకు తీస్తే భీకరమైన కల.
కురుకుపోతున్న భావోద్రిక్త వేళలో వేలాడుతున్న భావాలకు
వాలిపడే మాటకు
రాలిపడే అర్ధాలు
గాజుపెంకుల్లా గుచ్చుకొంటే...
దూరమైన మనిషే
ఒంటరిలో దగ్గరైన నరకం.
ఎండమావిగా నమ్మకంతో
నడి రాతిరి వడగాల్పుల
సెగలు కమ్మే ఆలోచనకు
మనసు చాపలా ముడుచుకొని
చింతల్ని తలచుకొని
చీకటిని కప్పుకొని
వెలుగు గువ్వను కంటి ఇంటి దరిదాపుల్లో వాలకుండాక పారద్రోలిన
ప్రతి పలుకులోని అంతర్ధాల కింద
నలిగిన మనిషికి నిద్ర దూరమైనా
నిజాలు దగ్గరయ్యాయి.
కలలు రాకపోయినా
కపటాలు తెలిసాయి.
అంగుళం వదలకుండా
మనసును ఆక్రమించి
ఆక్రందనకు గురి చేసే కళ తెలిసిన
ఓ విద్యాలయం ఒంటరితనం.
గతాన్ని తవ్విపోసికొద్ది రాసులుగా
బయటపడే నిజాలు
గుట్టలుగా పేరుకుపోయి
మనిషిలోని అహాన్ని సమాధి చేస్తుంటే
జీవితం నల్ల కలువ.
మెల్లగా ముడుచుకొని
తెలుసుకొనే తెల్లని పొద్దులో
హృదయంలో మృదుకదలికకు
మాటలు నేర్పే తల్లిదనం సహనం.
ఆకారణ అసందర్భ వేళలో
నిరాదరణ నిప్పులా
నీడను హరించి
ఒక్క క్షణం
పిడుగులా నడినెత్తిన తాకింది.
వణికిన వర్తమానం
కాలిన ఒంటితో
ఒంటి కాలి పరుగుతో
ఒంటరిగా ఓటమి ఒడిని చేరి
రేపు ఉదయాన్ని శాసించే
ఓ కిరణమై ఎలా మెలాగాలో
ఓ పుంజమై ఎలా మెదలాలో
ఆ రాతిరి రేపటికి గురిపెట్టిన
బాణంగా మార్చి
ఓటమి ప్రేమతో కౌగిలించుకొని
నేర్పిన విలువిద్య ఆత్మస్థైర్యం.
తాకడానికి వీలుకాని జ్ఞానాన్ని,
పుస్తకలోకి నడచివెళ్లలేని సోమరితనానికి
చేరదీసుకోలేని విజ్ఞానం
ద్రావక రూపంలో
మెదడు పొరల్లో విస్తరించి
కళ్ళకు మెరుపులు పూస్తున్నాయి.
నాలుక నడక నేర్చుకుంది.
మనిషిలో మరో మనిషి విడివడి
అనుభవ భావజాలంతో
శుభ్రపడిన మనసులోని ప్రతి పొర
సూక్ష్మ ప్రశ్నలకు స్పందించే
శుభసమయంలో
మనిషి వేసి ప్రతి అడుగు శబ్దం ప్రపంచానికి ఓ శుభసంకల్పమే.
...
కాలం కఠినమైనదే...
కనికరం లేక కష్టపెడుతుంది
కాయ కష్టం చేసే కర్మశీలురని
మాటు గాసి కాటు వేస్తున్న
కాలం,కఠినమైనదే...
పచ్చటి పంటపొలాలపై
పగబట్టిన తుఫానై
కృషీవలుర ఉసురు తీస్తున్న
కాలం కఠినమైనదే...
తల్లిలాంటి పల్లెనొదలి
పొట్టకూటికై పట్నం వస్తే
కరోన కోరలతో విషం చిమ్మే
కాలం కఠినమైనదే...
పూట గడిపే పట్టణంపై
పెను తుఫానై ప్రవహించిన
కాలం,కఠిన మైనదే...
చక్కని కుటుంబానికై
చిక్కుల్ని మోస్తున్న
చిరుద్యోగుల కలల్ని,
కళల్ని కబలిస్తున్న
కాలం,కఠినమైనదే...
భావి తరానికి భరోసనిచ్చే
బాలుర పాఠాల్ని,
బాటల్ని బలిగొంటున్న
కాలం,కఠినమైనదే...
గమ్యానికి గీతలు గీసి
గురిని నేర్పే గురువుల
గుండెలని గాయపరిచే-
కాలం కఠినమైనదే...
.........................
(దినానికి వెలుగు-చీకటిలా
నాణానికి బొమ్మా-బొరుసులా
కాలం కమ్మనైనది
అందుకేనేమో
'కాలాన్ని నిద్రపోనివ్వను'
అంటూ
మా గురువు
గోపిగారి బాటలో
గమ్యాన్ని చేరేలా
ధైర్యానికి దారులు వేస్తూ
కాలాన్ని వెంటాడుదాం
కాలంతో పయనిద్దాం)
-
తను అస్తమించని సూర్యుడు
నిరంతరం జ్వలించే సూర్యుడు
కులం అర్ధం లేని పదం
అని తన కలంతో ఖండించిన వీరుడు
తను తిరుగుబాటుదారుడు
మాటే ఆయుధంగా
సమానత్వమే ధ్యేయంగా
అంటరానితనం అణిచివేత కార్యాలను
సమాధి చేసే దిశగా పయనించిన నెలబాలుడు
మతం హితం కాదని
జననం నుంచి పుట్టే ధర్మం
జన ఆరాధన పొందలేదని
జనియించిన వాడి పుట్టు పూర్వతరాలే అసమానతగా
అడ్డ గోలుగా అడ్డ గోడగా పెరిగే సమాజంలో
సామాజిక నడవడికతోనే నేల మట్టం చేయగలమని
ఎలుగెత్తి చాటి చెప్పిన గొప్ప తత్వ వేత్త
తను తిరుగుబాటు దారుడు
జననీ నుంచి పుట్టిన జన్మ
జన్మాంతం స్వేచ్ఛ కోరుతుందని అది దాన్ని హక్కు
ఆ హక్కు కోసం తన మరణాంతం వరకు పోరాడిన వీరుడు !
నీ కోసం ఈ రోజు ఒక రోజు
నవోదయాన్ని ప్రభవిస్తుంది
ఆ రోజు నిను చుట్టిన కుళ్ళు బూజు
విజయాదిత్యుని ప్రచండ ప్రకాశంలో
ముప్పై కుప్పలుగా రాలిపోతుంది
కుళ్ళును నల్లగ అల్లిన
కపట కుటిల జటిల సాలీడులే
చమత్కార చీమిడి ముక్కులతో
నీ విజయరుక్కుల స్పర్శకై
ఆరాటపోరాటాలు చేస్తాయి
అవి నీ యశః వాహినికి
స్వయం చోదకులౌతాయి
మనస్సు మానవతతో సాగనీ ఓ సోదరా!
జయోషస్సులన్ని నీలోనే జనిస్తాయి కదరా..
తుంటరి వేషాలేలరా నా రూపసీ!!
గోధూళి వేళ ఓ గోవర్థనా!! నీ జత గూడిన
సమయం రమణీయం, కాదా అది కడు కమనీయం....
భాషకందని భావమేదో అనుభూతి ఆయెను....
బరువుగా మైమరపుగా....
మాటలతో, పాటలతో, కురిసిన చిరునవ్వులతో
తడిసెను నా తనువంతా ఓ తాపసీ!!
హిమ సమీరమై చల్లగా మనసుని తాకావు....
మేనంతా మెలిపెట్టెను మలయమారుతరాగం....
అనురాగ రాగమై హృదయ వీణను మీటావు....
మది అంతా నింపేశావు మమకారపు మధువుతో....
ఈ దేశానికి
నీవెప్పుడు పరాయివే..
నీ చెమట చుక్కలతో
ఈ నేలను సస్య శ్యామలం చేసిన
నీ రెక్కల కష్టంతో
ఈ నేలను సుందరభరితంగా మలచిన
ఈ దేశానికి
నీవెప్పుడు పరాయివె
బతుకుదెరుకై వలసబోయి
అగ్ర రాజ్యపు అధికారంలో భాగమైన కమల
ఈ దేశపు కమలానికి తోటి మొగ్గే
అదే పొట్టకూటి కోసం
ఈ దేశానికి ఎవడైనా వస్తే దురాక్రమణదారుడు
ఇస్లాం ని ఆచరించే అరబ్బు రాజులు
ఈ కమలానికి మిత్ర పుష్పాలే
అదే ఈ గడ్డపై పుట్టిపెరిగి
ఇస్లాం ని ఆచరించే ప్రతి ముస్లిం
ఈ కమలానికి శత్రువే
నీవు ముస్లిం వా
అయితే శత్రువువే
నీవు దళితుడవా
అయితే పరాయివే..
ఈ దేశానికి
నీవెప్పుడూ పరాయివే..
స్వేచ్ఛగా విహరించిన పక్షులు!
స్వచ్ఛమైన గాలి పీల్చిన వృక్షాలు!
రోడ్ల నిర్మానుష్యం!
తగ్గిన కాలుష్యం!
శూన్యమైన ట్రాఫిక్ జాములు!
మూసిన సినీ 'మాలులు'!
ఆరిపోయిన సిటీ సిగ్నల్స్!
ఆగిపోయిన టీవీ సీరియల్స్!
ఇంటివద్దకే కూరగాయలు, పండ్లు!
దుమ్ముపట్టి మొరాయించిన బండ్లు!
నిత్యవసరాలకై ఇక్కట్లు!
కుదేలైన షేర్ మార్కెట్లు!
సాయంత్రం చప్పట్లు!
వెలిగించిన దీపాలు!
మూసిన దేవాలయాలు!
మూగబోయిన విద్యాలయాలు!
స్తంభించిన రవాణాలు!
నిలిచిన ప్రయాణాలు!
కరువైన మందు!
ఫంక్షన్లు బందు!
ఆగిన గడియారాలు!
పెరిగిన క్షవరాలు!
బడుగు జీవి కష్టాలు!
వ్యాపారుల నష్టాలు!
వలస కూలీల అవస్థలు!
కూలిన ఆర్ధిక వ్యవస్థలు!
తగ్గిన జీతాలు!
తలొగ్గిన జీవితాలు!
సానిటైజర్లు చల్లిన చేతులు!
మాస్కులు తొడిగిన మూతులు!
ఆన్లైన్ బోధన తరగతులు!
లక్డౌన్ "జీవన స్మృతులు"!
ఎన్నో ఏళ్లుగా
అప్పుల్ని అవినీతిని మోస్తూ
ఆకలి కోసం ఎన్నెన్నో
అంతర్యుద్ధాలు చేసి
ఈ దేశం నెత్తుర్ని
ధారబోసింది
ఈ దేశమింక
అప్పుల్ని
అవినీతిని
మోయలేక పోతుంటే
సత్తువ సచ్చిన
ఈ అస్థిపంజర దేహానికి
ఉడుకు నెత్తురు నెక్కించండి
తివాచీలా పరుచుకున్న
నీ ప్రశ్నలపై
జవాబులా నిర్భయంగా
నిలబడ్డాను.
*********
నది నా కాళ్ళల్లో ఉంది.
అలలు నా మాటల్లో ఉన్నాయి.
విచ్చుకత్తిని నెత్తికెత్తుకుని
విశ్వగీతం పాడుకొమ్మంటున్నాయి.
*********
నా వేలు వేలసార్లు
నిలబడ్డది
ఎదురుపడ్డ సమస్యలపై
ప్రశ్నలను ఎత్తి చూపుతూ...
*********
అందరూ బాగుంటే
ఎంత బాగుంటుంది.
*********
నీ పదాల వెంటే
నా 'పదాలు' సాగుతున్నాయి.
*********
కూర్చుని తింటూ కాలం గడిపితె సాధన ఏమిటి ఇంక
ఎన్నో విధాల చదువులు చదివీ లాభమదేమిటి ఇంక
రాక్షస మూకలు కత్తుల మొనలో రాజ్యం నడిపిరి ఇచట
ప్రాణం పోసిన వీరుల చావుకు అర్ధమదేమిటి ఇంక
ధనమే పాముగ మెదడునుచుట్టీ ఆడిస్తోందీ లోకం
ధర్నాలంటూ జెండాపట్టీ చేసేదేమిటి ఇంక
చిన్నాపెద్దా మత్తుకు తెలియవు ఆడబొమ్మైనా చాలు
విలువల వలువలు ఒలిచేస్తుంటే చెప్పేదేమిటి ఇంక
ఆర్ధిక ప్రగతికి మందుషాపులే మూలంఅంటూ అరచి
మద్యపానమే హానికరమని బోధనలేమిటి ఇంక
అన్యాయాలకు దారులు ఎక్కువ లోకం పోకడ ఉదయ
కళ్ళుమూసుకుని కాలంగడపక మార్గమదేమిటి ఇంక
"బాపు"- నాకు ఊహాలేని ఒక మహత్తరమైన పాత్ర....
తన గారాల బిడ్డ ఎక్కి ఎక్కి ఏడ్చినపుడు అక్కున చేర్చుకున్న ఆ కౌగిలి నాకు ఊహ లేదు....
చిన్ని పాదం తడబడినపుడు తన అరచేతిలో సుతిమెత్తని దారుల్లో నడక నేర్పింది నాకు ఊహ లేదు...
పలురకాల రంగుల ప్రపంచాన్ని తన యేదల మీద ఎత్తి చూపింది నాకు ఊహ లేదు...
దారెంటా..పోటురౌతు తాకి నొసలుకు దెబ్బతగిలితే...
నీ కంటివెంట కన్నీటిరక్తమట...
ఏది నాకు ఊహ లేదు...
అక్షరం దిద్దినపుడు గదేంత కష్టమైతదో బిడ్డకని బడి నుంచి వచ్చిరాగానే చిన్ని వేళ్ళను తడుముతూ ముద్దాడింది ఊహ లేదు....
బతుకుజీవనం బహు కష్టమైనపుడు...
నాకు ప్రతిసారీ గుర్తొచ్చిన ఒక అదృశ్య అద్భుతం మా బాపు...
కడలిలో నడి సంద్రానా మము వదిలినవ్...
కన్నీరు మిగిలిస్తూ మాకు కనుమరుగైనవ్...
తూఫాను ధాటికి చెల్లాచెదురుగా గూడు చెదిరిన పక్షుల చేసినవ్...
ఊహ తెలిసి ...
బాపు అని ఆవేదనతో పిలిచినపుడు...
అందని దూరాన ఉండి నాకు బతుకు ఇగురం చెప్పినవ్...
నువ్ లేవని వెనుతిరుగక...
ఎదురీదమన్నావ్...
హాలమును నేర్సుకోమన్నావ్..
కడలిని సాధించమన్నావ్...
అక్కలకు అన్నను అవమన్నవ్...
కన్నీళ్లను దిగమింగుతూ
చిరునవ్వుతో చిరకాలం బతకమన్నావ్...
అయినా నువు పరీక్షించినవ్ కదా..
బాపు నేను నీ బిడ్డను..
తెగిస్తా...
సాధిస్తా...
కష్టాలతో దోస్తీ చేస్తా...
నిన్నేపుడు గెలిపిస్తూనే ఉంటా...
బరువెక్కిన ఈ గుండేతో నువు అనునిత్యం మాట్లాడుతూనే ఉంటావ్...
చీకటే భయపడే
చిమ్మచీకటిలో
గాలికి ఊపిరాడని
శూన్యంలో
వేసవిని తలపించే
వేడిలో
వ్యాధిగ్రస్తమైన అవయవాల
అవస్థతో
అండాసెల్ లో
ఆమరణ దీక్షలో
ప్రో.సాయిబాబా
ప్రశ్నిస్తున్నాడు
విపత్కాలంలో
నిర్మానుష్యంలో
చదువుకొను వార్త
పత్రికడిగితే నేరమా...?
కుటుంబీకులకు మిత్రులకి
రాసిన ఉత్తరాలపై నిషేధమా...?
కనీస వైద్యం అందించరా...?
న్యాయవాదుల కలిపించరా...?
నన్ను జీవచ్చవంగా మార్చి
చిత్రవధ చేస్తున్నారు
ఇదేనా జైళ్ల సంస్కరణా...?
చెప్పు రాజ్యమా
చెప్పు సమాధానమని
ప్రశ్నిస్తున్నాడు
మిత్రులారా...మీకు తెలుసు
తనకు సానుభూతి
అస్సలు నచ్చదు
సంఘీభావంగా
నిలబడమంటున్నాడు
న్యాయమే
నినదించమంటున్నాడు
రాజ్యహింస లేని
సమాజం కోసం
ఉద్యమించమంటున్నాడు
రండి...మిత్రులారా
20.10.2020
( ప్రో.సాయిబాబా రేపు చెయబోతున్న ఆమరణ దీక్షకు సంఘీభావంగా...)
తెలంగాణ జాగల ఆంద్రోళ్ళ పెత్తనం ఎన్నాళ్ళంటూ,
నీళ్లు, నిధులు, నియామకాలు
మా భూములు మాకంటూ,
మా ఉద్యోగాలు మాకంటూ
గొంతెత్తి నినదించినోల్లం
పాణాలకు తెగించి రైలు పట్టాల మీద పన్నోల్లం
ఉడుకుడుకు పాణాలు వోతున్న జై తెలంగాణ అన్నోల్లం.
తెలంగాణ అచ్చేదాక తెగించి కొట్లాడినోల్లం
గోతికాడి నక్కలాగ నక్కి నక్కి దాగినోడు
ఒక్క రోజు దీక్ష చేసి నిమ్మరసం తాగినోడు
విద్యార్థుల ఉద్యమం ముందు
బొక్క బోర్లావడ్డోడు
పీకల్దాక తాగినంక
పిచ్చి పిచ్చి వాగెటోడు
ఫామ్ హౌజ్ ల పన్నడంటే
పగలు రాత్రి తెలువనోడు.
తెలంగాణ యాసతోటి,తెలంగాణ భాషతోటి
అందరికీ ఉచిత విద్యంటూ
దళితుడు ముఖ్యమంత్రి అంటూ
ఇంటికో ఉద్యోగమంటూ
డబుల్ బెడ్రూమ్ ఇళ్ళంటూ
మోసపూరిత వాగ్దానాలతో
పిట్టల దొర వేశాలతో అధికారంలోకి వచ్చినోడు.
అధికారం నెత్తికెక్కీ ఆరేళ్లు గడిచిపోయే
సోర సోర పోరగాళ్ళు
ఉద్యోగాలిమ్మంటే
పోలీసుల ఉసిగొలిపి
పొట్టు పొట్టు గొట్టిచ్చినోడు
నిరుద్యోగ భృతి అడుగుతే
పని జేసుక బతుకాలంటూ
ఉపాధి సూపియ్ దొర అంటే..
ఉన్న ఉద్యోగాలూ పీకేసినోడు.
అల్లుడత్తే ఏడ పండాలంటూ
డబుల్ బెడ్రూమ్ ఇల్లంటూ
ఉన్నగుడిసే పీకేసినోడు
ఉచిత విద్య అనుకుంటనే
ఉన్న బళ్ళు మూసేసి
బడికిపోయే పోరాగాండ్లకు
బర్లనిస్తా కాయుండ్రని
జీయరుసామి నోట్లెనోరు
బెట్టినోడు.
బడులు మూసి బార్లుదేరిసి
పనిచేసే సత్తువున్న యువతను
మద్యానికి బానిసల జేసి
యేజ్ బారు అయ్యేదాకా
ఉద్యోగాలియ్యకుంటా..
ఆత్మహత్యల పాల్జేస్తివి...
నీ కుటిల నీతి తెలువనోళ్ళు
మళ్లీ నీకు ఓట్లు గుద్ది
గద్దెమీద ఎక్కిస్తే...
మా గోసి గుడ్డ గుంజుకొని
పెనం నుంచి పొయ్యిల నూకి
గాయిదోళ్ల బతుకులకు
గిదే బంగారు తెలంగానంటివి.
యెనుకటి మీ తాతల
రోజులు కావుకొడుక
మీ తలపొగరు దిగేదాకా
దొరతనం కూలేదాకా...
బహుజనులం ఒక్కటయ్యి
బరిగీసి నిలవడుతాం...
నిలవడుతాం,కలబడుతాం
కలేవడుతాం,ఎగవడుతాం
నీ దొరగడీల పెత్తనాన్ని
కూకటేల్లతో పెకిలిస్తం.
జీవ పరిణామ క్రమంలో
అసంపూర్ణంగా
ఉదయించినవాడు
చక్రాల కుర్చీతో
శూన్యన్ని శాషిస్తూన్నాడు
తన మెదడెమి
మిసైల్ కాదు
అణుబాంబు
అంతకంటే కాదు
అయినా
ఎందుకంత భయమో
సూర్యుడు తాకని
'అండ'శయంలో
బంధించారు
మంచు కొండలలో
మనిషి
గడ్డకడుతున్నట్టుగా
క్రమక్రమంగా
కృషించుకపోతున్న
మెదడు పొరలలో
నిక్షిప్తమైన
దృఢసంకల్పం
అతనిది
తన తనువును
తాను కదలించని వాడు
ఆమరణ దీక్షకు
పూనుకున్నాడు
స్వేచ్ఛ గళమై
స్వేచ్ఛ కళమై
వీల్ చైర్ నుండే
విముక్తి పాఠం
నేర్పిస్తున్నాడు
(జైల్లో జి. యన్. సాయిబాబా ఆమరణ దీక్ష చేస్తున్నట్టు ప్రకటించిన సందర్భంలో)
ఈ కళలు చిగురిస్తూ చిగురిస్తూ
కన్న కనులు కనుమరుగవచ్చు
ఈ శ్వాసల సరిగమలు సాగి సాగి
శాశ్వతంగా సమాధి కావచ్చు
ఈ ఆశల హరివిల్లు విరిసి విరిసి
వీగి విరిగిపోవచ్చు
ఈ స్వచ్ఛ స్వేచ్చా అడుగుల గమనం
కదిలి కదిలి కాలంలో శున్యమవచ్చు
ఈ ప్రాణం చలించి జ్వలించి
కాటిలో కాలిపోవచ్చు
డియర్ కామ్రెడ్
నా రేపటి ఆకాంక్ష నీవే
నా రేపటి రూపం నీవే
నా రేపటి పోరాటం నీవే
నా రేపటి స్వేచ్ఛా నీవే
నీ ప్రేమకై
నువు పంచే ప్రేమకై
నీను నా చీకటి ప్రేమలు
ఎదురుచూస్తు ఎదని మలుస్తూ
చూస్తుంటాం కామ్రేడ్
ఎదురు చూస్తుంట్టాం
నిర్భయారణ్య రోదనలో
మరో దిశా నిర్దేశంబిది
తరతరాల దొంతరాలలో
సాగిన కాలమంతా సాగుతున్నదంతా
అబల అలసత్వం నిత్య సత్యం
సబల బలసత్వం ఓ అసత్య వ్రతం
కోమలి జవసత్వం నలిగిన సూక్ష్మమంతా
'నీకు కూతురు పుట్టిందనే' వగచిన స్తోత్రం
చేతి సంచిలో
పసికందును తోసి
ఊరి పొలిమేర దాటించి
కంపచెట్లలో 'ఆడ' ఉనికిని పార వేసిన
కఠిన హృదయాలెన్నో ?
సాక లేననె సాకుతో
పురిటి బిడ్డను 'అమ్మ' విలువ మరచి
పాతిక వేల మూటకు
పట్టణాల్లో బేర సారమాడిన
కంపు హృదయాలెన్నో ?
ప్రసూతి గదిలోన
'పిల్ల' పుట్టెనంటు
తల్లికీ తెలియకుండా
మురికి చెత్త కుండీలో పాల్జేసిన
కర్కశ హృదయాలెన్నో ?
పాలు త్రాగెడి గొంతులో
వడ్ల గింజలనేసి వేధించి
'ఆడ' నవజాత శిశువు
వెచ్చని ఊపిరినాపెడి
కలుషిత హృదయాలెన్నో ?
గొంతు నులిమి,
గొంగళిలో చుట్టి
గుట్టుగా పసి గొడ్డును
రోడ్డు కాల్వల్లో వేసి
కాల్జేయి కడుక్కున్న
మలినత్వపు హృదయాలెన్నో ?
'ఆడపిల్ల' వంటు
అవమాన పరుస్తూ
అమ్మకు తోడుండి
అంట్లు తోమమంటు
బండ చాకిర్లతో బానిసత్వాన్ని
నింపిన కరుణ రసార్థ హృదయాలెన్నో ?
చదువు సందెలందు
తిండి తీర్థమందు
ఆట పాటలందు
అవసరాల దృష్ట్యా
ఆడపిల్లల మీద అదుపాజ్ఞలు
చేయు అమానుష హృదయాలెన్నో ?
మానవతను వీడి
మృగాళ్లుగా కూడి
మందు మత్తు లోన
మగాళ్ళుగా మారి
మానవతిని చెరచే
మాయలమారి హృదయాలెన్నో ?
తల్లిదండ్రులు
అనుంగు బంధువర్గాలు
సహోదరులు
సహధ్యాయులూ
గురువులు - శిష్యులూ
తనూభవుల నేపథ్యంలో
అనాదిగా సాగే మూఢ విశ్వాసాల
నాటక హృదయాలెన్నో?
అమల మానవి జాతి పరిణామ 'దిశ'లో
బంధు రాబందు రెక్కల పరిష్వంగన కవనం
జగాన ఆగని మరణ మృదంగ ఘోషలు
'కానబాలిజం' విషపు కోరల ఆరని కోరికలు
అనువు గాని చోట మానవత్వపు వెతలు
క్షేత్ర స్థాయిలో ఊరేగు కామాంధుల కథలు
కఠిన కర్కశ కబంధ హస్తముల కరచాలనం
పుడమిన మగువల మాతృత్వంపై కరవాలం
(ఉత్తరప్రదేశ్-హాథ్రస్ లో మరో నిర్భయ ఉదంతం వెలుగులోకి వచ్చిన తరువాత స్పందించిన కవిత ఇది
కాలం ముగిసిపోయే వరకు
కలం ఎగిసిపోవాల్సిందే..
********
దృశ్యాల జాతరలో
నా చూపులు తప్పిపోయాయి
********
ఇవ్వాళ్టి ముళ్ళకంపలో
రేపు చిక్కుకుంది
********
ఆలోచనల నొసళ్ళపై
రాలిపడిన ఎడారి చూపులకు
వేడిని తోడిపోసే
నిశ్శబ్దం కావాలిప్పుడు.
*******
పులుపు
ఎంత తీయగా ఉంది
నీ తలపుల్లో తడిశాక..
అల్లంత దూరంలో కనిపిస్తోంది తీరం
తీరం దరిచేరే వారే లేరు
కారణం
కారణాలు వెతుక్కుంటే దారి కనిపించదు
కనిపించని గమ్యం కోసం వెతుకులాటలో
జీవితాంతం నడిచినా
తీరం దరి చేరటం లేదు
నడిచే జీవనగమనంలో
తీరం ఒకటుందని మరిచిపోయాం
తీరానికి చేరాలంటే తీరం దగ్గరే మొదలవ్వాలి
పాపాలతో చేతులు రక్తంలో మునిగి తేలుతున్నాయి
మోసాలకై ఆలోచనలు వేలం వెర్రి లా పరిగెడుతున్నాయి
తీరం గురించి ఆలోచించేది ఎవరు
నువ్వా నేనా ఎవరు
తీరం గురించి ఆలోచించేది ఎవరు
లేరు ఎవరూ లేరు
రారు ఎవరూ రారు
ఆలోచించినా తీరం దరి చేరుటకు రారు
వచ్చే సాహసం చేయరు
చేయరు గాక చేయరు
మెరుగులద్దిన జీవితపు రుచికి మరిగి
తీరం వైపు చూడరు
జీవించి ఉన్నప్పుడే జీవనానికి అర్థం తెలియదు
జీవనంలోని నీతి న్యాయం తెలియదు
ప్రకృతిలా నిశ్శబ్దం తెలియదు
పశువుల్లా విశ్వాసం తెలియదు
అయినా ఉత్తమమైన జన్మ
అర్థం తెలియని అర్థం లేని జన్మ
మానవ జన్మ
అర్థం తెలుసుకుందామని ఆలోచన లేని జన్మ
ఎదురుచూపుల తీరం కై ఎదురుచూడని జన్మ
కాలపు బంతిని ఎగరేసే చేతులకు
ఆత్మవిశ్వాసపు లేపనం రాసి
అవకాశాలను అందిపుచ్చుకుని
చేజారిన ప్రతి సారీ
చేజిక్కించుకునే విన్యాసాలను నేర్పింది
మోడైన శిశిర
కొమ్మల మధ్య కూర్చుని
రేపటి పచ్చదనం..పూలు కాయల కోసం
ఊహల ఊయల లూగడం
చూపింది తనే !
గతుకులకు అతుకులేసుకుని
మైదానంలా పరుచుకోవడం..
పల్లం లోకే కాక..
ఎత్తులకు ప్రవహించే ప్రక్రియను
నేర్పింది తను
ఎద గుమ్మాలకు
తానిచ్చిన ఉత్తేజపు పసుపు రాసి
సర్దుబాట్ల దీపాలను వెలిగించేసుకున్నాక
ఇపుడు సంబరాల మేలా
తీరికైనపుడొచ్చి..
కొన్ని నవ్వులు..గిల్లి కజ్జాలను
కలల తాయిలాలను..తెచ్చి
మనసు నట్టింట్లో..వెదజల్లి పోతుంది
కొత్తగా..నన్ను నేనే
సాదరంగా ఆహ్వానించుకున్న
హరివిల్లు అనుభవాలను..
ఎదచాలని అనుభూతుల నిచ్చింది..ఆ చెలిమి
తానిచ్చిన చిరునవ్వులను
ముస్తాబు చేసుకుని..
తనకోసమే దారి కాసి నేనిపుడు
దవ్వున వినవచ్చిన వేణుగానాన్ని విని, నీకోసం నా అడుగులు బృందావనం వైపు పరుగుదీశాయి...
నా మువ్వల సవ్వడి నీ శ్రవణాలకు చేరినంతనే
నీ వేణు గానం మరింత మధురంగా మారింది....
మోహనరాగం అత్యంత సమ్మోహనంగా వినిపించి
నన్ను వివశురాలిని చేశావు కృష్ణా...!!!
మదిని ఏదో లోకంలో విహరింపజేశావు....
అద్భుతమైన ప్రేమ మాత్రమే నిండిన
ఆ లోకంలో నా కన్నుల నిండా పారవశ్యమే....
మనసు తన్మయమై పరవశంలో ఓలలాడెను....
అది చూసిన నీ కన్నులలో ఓ ఆనందం,
అలవికాని తృప్తి....
కాలాన్నిలా ఆగిపోనివ్వు కృష్ణా కాసేపు....
నా హృదయపు తనివి తీరేదాకా....
నువు తలచుకున్న కానిదేదీ లేదు కదూ...!!!
అదిగో చూడు భాగ్య నగరం
ప్రకృతి సృష్టించిన వరద భీభత్సం
మూసీ నది పోంగిన తరుణం
రోడ్లు మురికి కాలువలా మారిన వైనం
తల నిండా మునిగే నీటి గుండం
బస్తీవాసులపై పడ్డ పెద్ద గండం
అయితేనేం ఉందిలే నష్ట పరిహారం
అని మా ప్రభుత్వం ఎప్పుడూ చెప్పే పాత గణితం
అది వొంగి వొంగి ఓట్ ఏసినందుకు మాకు ఇచ్చే బహుమానం !
మా నాయినని సూత్తే అనిపిత్తది
రాత మారాలంటే
ఎన్ని "గీత"లు గీయాలో అని!
ఒక్కొక్క కల్లు బొట్టు పడి
కుండ నిండితేనే...
ఇంటిల్లిపాది కడుపు నిండుతది
ప్రకృతి ప్రశాంతంగ ఉంటేనే
మా బతుకుబండి నడుత్తది
వానమొగులు వచ్చిందంటే సాలు
మా నాయిన కళ్లు మత్తడిపోత్తయి
ఈదురుగాలులొచ్చినా సరే...
ఉయ్యాలలూగుకుంట మరీ...
చెరువుకట్టకు మొల్శిన
"ఐఫిల్ టవర్లు" ఎక్కిదిగుతడు
నలభైయేండ్ల సంధి
నాయిన "గీత" గీత్తాండు
ఇంకెన్నడు మారుతది
మారాత..!
నుదుటి రాతను తప్పుబట్టాలో..?
నాయిన గీశే "గీత"ను తప్పుబట్టాలో..?
1
మాటలు
మొలకెత్తక మానవు
పచ్చగా
చిగురించక ఆగవు.
మానుగా అగుపించాలని
కాదు.
ప్రేమగా పలకరించాలని
మాత్రమే.
2
కొందరు కాలికి తగిలే రాళ్లు.
ఏదో ఒక చోట గాయమై బాధిస్తారు
అది మానినా మచ్చగా మిగిలుంటారు
మరికొందరు కంట్లో మెరిసే వాళ్లు.
అందంతో పాటు ఆనందానిస్తారు
విలువగా జీవితమంతా గుర్తుంటారు
3
"నా ప్రేమదేవత కోసం
కొన్ని ఊహలను
ఊసులతో
ముడుపు కట్టాను.
ఓ వరమిచ్చే రోజుకు
మొక్కు తీర్చి
నా పెదవుల పల్లకితో
ఊరేగించాలని."
4
ఎవరి కథలోనైనా
మలుపు ఓ అవకాశమే
అలుపు తీర్చుకోవడానికి
గెలుపు నేర్చుకోవడానికి
జీవితంలో
నిజం అబద్ధమైనప్పుడు
అనుభవం నిజమౌతుంది.
జీవితానికి జీవితాన్ని చూపిస్తుంది.
5
ఒత్తిడిలో
మనిషి శత్రువు
మనసు
ఒంటరిలో
మనసు మిత్రుడు
మనిషి
అల ఈశాన్య రాజ్యంలో ఊహాన్ నగరిలో
జనించెనట జీవం లేని వైరస్, క్రొవ్వుపొరలో!
చేసెనే కరోనా కణ సేన భువిపైన ఆక్రమణం!
పట్టెనే పుడమికి సూర్యచంద్రరహిత సుదీర్ఘ గ్రహణం!
గబ్బిలాలు, పాంగోలిన్ వంటలతో నిండె ప్లేట్లు,
క్రూరమైన, అడ్డగోలు ఆహారపు అలవాట్లు,
దానితోనె ఆరంభం మానవాళికి అగచాట్లు,
క్రమ్మెనంట పృథ్విపై కానరాని కారు చీకట్లు!
కాలేదు ఈ మహమ్మారి చైనాకే పరిమితం,
కలిగించెను కల్లోలం, చూడలేదె అంతక్రితం,
వ్యాపించెను వేగంగా ఆ దేశం ఈ దేశం,
విడువలేదు భూమి మీద ఏ ఒక్క ప్రదేశం!
విశృంఖలమై విజృంభించె కరోనా కణాలు,
ఘడియ ఘడియ నమోదయ్యె లెక్కలేని మరణాలు,
ఖననానికె కష్టాలు, కడతేర్చని ప్రాణాలు,
మరలెన్నడు రాకూడదు ఇటువంటి తరుణాలు!
అన్నిటినీ త్యజించి, సేవించే సిబ్బంది,
తోడుండగ దరికి రాదు ఏ ఒక్కరికి ఇబ్బంది!
'కలిసుంటె కలదు సుఖం' ఆలనాటి నినాదం,
'కలిసుండుట వలదు' అనె ఈనాటి ఈ వేదం!
పరిశుభ్రతే బ్రహ్మాస్త్రం,
మనోబలమే మన శస్త్రం,
చింతించక చితినిపెట్టు,
కరోనారక్కసిని మట్టుబెట్టు!
క్లిష్టమైన ఈ యుద్ధంలో ప్రతిఒక్కరు సైనికులే
కరోనా 'పద్మవ్యూహం' ఛేదించే అర్జునులే,
భస్మమవును త్వరలోనే వైరస్సు కణం కణం,
అదిగో అల్లదిగో మానవులు గెలిచే ఆ క్షణం!
అదిగో అల్లదిగో 'మనమంతా' గెలిచిన క్షణం!
తెలివి అంటే ఏమిటి?
యాభై ఏళ్ళ వయస్సులో
మూడేళ్ళ వయసు ప్రశ్న.
ఎక్కడ వెదికినా
ఎవరిని అడిగినా
ఏదో చెబుతూ ఎక్కడో తిప్పుతారు.
ఒకనాడు
కాలం చేసిన ఒంటరిలో
లోకం నేర్పిన పాఠం.
తెలివి
"మోసాని"కి పర్యయపదమని.
మోసానికి "రహస్యమైన అందం"
తెలివని.
ఓ నా దేశమా !
స్వేఛ్ఛా భారతమా !!
ఇక్కడ,
ధర్మం నాలుగు పాదాలా?ఏమో!
మనుధర్మం మాత్రం
నలభై నాలుగు పాదాలుగా
నల్లత్రాచులై నాలుకలు చాస్తాంది!
ఉన్నవాళ్ళకే న్యాయం
రక్షణ వ్యవస్థ అంతా ఒకేవైపు!
బాధితుడి వైపు గాకుండా
నిందితుడి వైపు నిలబడటం!
ఓ నిర్భర భారతమా!
ఆహా! ఏమి నీ న్యాయం
ఆ 'అ'సమాన వైఖరిని చూసి,
మహదానందం పొందు!
అమ్మాయి గా పుట్టటమే అపరాధం!
అంటరాని వారైతే ఇంకా ఫర్వాలేదు
భరత మాత మంత్రం జపిస్తూ
అమ్మాయిలను అమ్మ గా చూడని
దేశభక్తి ని చూసి,
ఓ నా పవిత్ర దేశమా ఎగిరి గంతేయ్!
ఖైర్లాంజీ ,ఉన్నావా,హత్రాస్---
అంటుడు ముట్టుడు అంటూ
ఊరికి ఆమడ దూరం వెలివేయబడ్డా
ఇక్కడ అంటరాని వాళ్ళందరూ
అత్యాచారానికి అర్హులే అని ధృవపరుస్తూ,
హంతకులకు శ్వేత పత్రం ఇస్తున్న
ఆ చట్టాల చుట్టరికం చూసి
ఓ నా నిర్భయ దేశమా
ఆ గొప్పదనం చూసి గర్వపడు!
నాటి శంభూకుని శిరస్సునుండి
నేటి మనీషా నాలుక దాకా
అసలు నిజం బయట పడకుండా
ఇంకా ఎన్ని అవయవాలు తెగిపడాలో!
ఆ మానభంగ చరిత్ర లు రాయటానికి
ఇంకెంత రక్తం సిర గా మారాలో!
రక్తం మడుగులు ఇంకక ముందే
అబలల బలితర్పణం చేసే ఈ ధరిత్రి లో
రక్తపింజరల వికటాట్టహాసం చూసి
ఓ కర్మదేశమా! వికృతానందం పొందు!
నిర్భయ ఉన్నా భయమేం లేదు
దిశ దశను మార్చలేదు
ఎందరో మనీషా ల ఆయువు మాత్రం
వాయువులో కలిసి పోతూనే ఉంది
ఖండిత తలలు , నాలుకలు
అబలల మర్మావయాలు అతికించబడిన
పచ్చి రక్త మరకల చరిత్రను చూసి
ఓ శాంతిని కోరే నా దేశమా!
చంకలు గుద్దుకుంటూ సంతోషపడు!
ఆవుకు ఇచ్చే గౌరవం
అమ్మకు లేని ఈ నేలలో
మతం పేర,
ఖతువా ఆయేషా అయితేనేం
కులం పేర హత్రాస్ మనీషా అయితేనేం
ఎవరైనా ఇక్కడ ఒక్కటే కదా!
కర్కశంగా తెంపి నలుపబడ్డ పూలే కదా!
మానవత్వం లేని సమాజాన్ని చూసి
మరణమే శరణం అయిన
చెరచబడ్డ నా చెళ్ళెళ్ళ చీరలను
నీ త్రివర్ణ పతాకానికి కట్టి
ఈ ప్రపంచం దశదిశలా ఎగిరేయ్!
ఓ గణతంత్ర దేశమా!
ఆ ఘనతనంతా దండోరావేయి
పంచభూతాలు దద్దరిల్లేటట్లు !
చెలీ....... !
నీ హృదయపు గుడిలో
ఓ నిత్య సేవకుడిలా
నీ చిరునవ్వు ముత్యాల సరాలలో
ఓ అపురూప ముత్యంలా
నీ కన్నుల దీపాల తోరణాలలో
ఓ అద్భుత వెలుగులా
నీ కురుల మబ్బులలో
ఓ అదృశ్య మెరుపులా
నీ కాలి అందెల సవ్వడిలో
ఓ చిరుమువ్వలా
నీ కోపపు ముచ్చెమటలో
ఓ చిన్నారి బింధువులా
నీ నిత్య జలపాతములో
ఓ అలసి పోని జలధారలా
నీలో ఒదగాలని
పరితపిస్తుంటాను....
కానీ....!
నీ కన్నీటి సిరిమల్లెలను
నా దోసిట పట్టాలనీ
నిను ఓదార్చే ప్రయత్నంలో
నా ఈ జీవితము
చిరుప్రాయమనే
వాస్తవాన్ని మరిచాను
ఓ ప్రకృతీ.....
వసంతంలోనే కాదు
శిశిరంలో కూడా సౌందర్యముంది
రాలిపోయే ప్రకృతిలో సైతం
రాగాలు విన్నపుడే
ప్రకృతి హర్షించును
కనులకు కలలను నేర్పేది
తొలివలపుల ప్రాయమే....
నీ చూపులె ఈ జగతికి సూర్యోదయం కావాలి
నీ నవ్వులె నిశి వేళన చంద్రోదయం తేవాలి
స్వార్ధమనే ఊబిలో కూరుకుపొయినది సమాజం
నువు పంచే అనురాగమె ప్రేమోదయం కావాలి
మానవత్వానికి ఇత్తడి విలువైనా లేదు నేడు
నువు చూపే కరుణే స్వర్ణోదయం కావాలి
శృంఖలాలు పడిపొయినవి నీతికీ నిజాయితీకి
నువు చేసే ప్రతిఘటనే స్వేచ్చోదయం తేవాలి
బెదిరిపోక ధైర్యంతో నువ్వు వేసే అడుగులే
ప్రజా ప్రగతి ప్రపంచానికి నవోదయం కావాలి
ఓ..! తల్లి...!!
ఈ మనుధర్మం ఆంక్షలతో
నిన్ను బంధిస్తున్నదా
అన్ని రంగాల్లో ముందుకు
వస్తున్నారని ఆనంద పడక
అప హేళన చేస్తున్నాదా
నిబంధనలు విధించిన ఆ రాతియుగపు
ఆనవాళ్లు ఇంకా నిన్ను వెంటాడుతున్నయా
మనిషిని మనిషిగా చూడలేని ఈ లోకం
నిన్ను ఆడదని చులకనగా చూస్తున్నాదా
సమానత్వాన్ని మరిచి
ఈ సమాజం మానవత్వాన్ని
మట్టి కలుపుతున్నదా
మనిషి తత్వాన్ని వదిలి
నీ వ్యక్తిత్వాన్ని చంపుతున్నాదా
తల్లులారా....! అక్కచెల్లెల రా..!!
కలత చెందకండి
కన్నీరు కార్చకండి
మనోబలంతో ముందడుగేయండి
స్వేచ్ఛకై పోరాడి
మానవధర్మాన్ని చాటి చెప్పండి
తరతరాల చరితను మార్చి
రేపటి తరానికి నాంది పలకండి
చిన్నతనం నుంచే ఆడపిల్లలని
బలహీనతను పెంచి పెద్ద చేస్తున్నారు
కన్నా అమ్మైనా పెంచే నానైనా
తోబుట్టువులైనా బంధుమిత్రులైన
అసమానతలతో
మనిషితనాన్ని గుర్తించకపోతే
ఇకపై సర్దుకోకండి..!
సహించకండి...!!
ఉరుమై ఉరిమి
ఉగ్రరూపం దాల్చండి
పిడికిలి బిగించి
పిడుగై దూకండి
మీ ఉనికిని చాటి
ఉన్నత స్థానాలకు చేరండి
నరం లేని ఈ సమాజ తత్వాన్ని
మీ స్వరంతో సమాధి చేయండి
1
తప్పటడుగులు
నడకనేర్చాయి
తల్లి ఒడి నుంచి
గురువు నీడ చేరి
2
పుస్తకాల నీతులు
నీలో చేరాలా
వారధి గురువే
కాలమెంత మారినా
3
కలుపు చేష్టలకు
కంచె వేసె ఒజ్జ
విజ్ఞాన వృక్షంగా
నీవెదగాలని
4
చదువు నదిలా
పారుతోంది
విధికంకితమైన
గురువు గొప్పతనంతో
5
ఇంటి పనంతా
చేస్తే ఎంత హాయో
బళ్ళె సారు
అభినందన పూలనవ్వుకై
6
విశాల విజ్ఞాన
వీచిక గురువు
చదువు పుప్పొడి
వెదజల్లుతూ
7
భయం గుప్పిట
గురువు బోధన
ఫైసల చదువుతో
విద్యార్థి పెత్తనం
విద్రోహమే విద్రోహమే
ముమ్మాటికీ విద్రోహమే
చారిత్రక సత్యమిది
తెలంగాణకి ద్రోహమే
నెహ్రూ పాలనలో పటేలు సైన్యాలు నరహంతక నైజాముల మారణహోమపు ఘట్టం....
భూమి భుక్తి విముక్తికై
సాగే సాయుధ పోరునణిచి
ఆపరేషన్ పోలో తో
పటేల్ సైన్యాలు నైజాం రాజకార్లు
ప్రజలపైన విరుచుకపడి
మాన ప్రాణాలనే తీసి
ఊచకోత కోసిన రోజది
మతోన్మాదుల్లారా....
మీకు విమోచన సంబరాలా?
ఎర్ర మందారాలు పంచిన
పది లక్షల ఎకరాలను
తిరిగి దొరలకు అప్పజెప్పి
జనాల వెట్టికి నెట్టి
అధికార దాహంతో
నిజాంకు భరణమిచ్చి సాగనంపి
స్వతంత్ర తెలంగాణ ఆత్మగౌరాన్ని చంపి
దురాక్రమంగా యూనియన్లో కలిపిన దినమిది
అగ్రకులోన్మాదుల్లారా...
మీకు విలీన సంబరాలా?
విద్రోహమే విద్రోహమే
ముమ్మాటికీ విద్రోహమే
చారిత్రక సత్యమిది
తెలంగాణకి ద్రోహమే
నెహ్రూ పాలనలో పటేలు సైన్యాలు నరహంతక నైజాముల మారణహోమపు ఘట్టం....
చుట్టూ..
పలుగు పారల గాయాలశబ్దం
నాగలికర్రుల ఎక్కిళ్ళ అలికిడి
మట్టిని తవ్వే చేతులు
మట్టిని దున్నే పాదాలు
వొళ్ళంతా మట్టివాసనతో పరిమళిస్తున్న సమూహాలు
కళ్ళలో మట్టికొట్టిపోతుంటే
కళ్ళుమూసుకుని ఎంతకాలముంటాయి?
మట్టి పగిలి
మట్టి పిగిలి
మట్టిపై ద్రోహపన్నాగాల్ని
మట్టిగలిపేయడమే చరిత్రపాఠం గదా!
మట్టితో పెట్టుకుంటే
మట్టిగరిచిపోవడమే!
మట్టే బువ్వై
మట్టే నవ్వై
మట్టికి సాగిలిపడి పట్టంగట్టే రోజులు
మట్టిపొరలకింద మొలకెత్తుతున్న
మట్టిమొలకల భాష
మక్కిపోయిన మురికిచెవులకు వినిపించదంతే!
మనుషులంతా
మట్టినితొడుక్కుని తిరుగాడే మట్టికువ్వలు
మట్టివేళ్ళతో చిగురించే మట్టిబొమ్మలు
శతకోటి కుట్రల
శత్రు వలయాల నడుమ
గుండెనిండా మట్టి వాసన పీల్చు
మనిషిగానైనా మిగుల్తావు!
** *** **
తెల తెల వారంగనే
కాడేడ్లను కట్టుకొని
భూమిపై వాలిపోతావు
చెట్టు పుట్టను
చదునుచేసి
నాగలితో సాల్లు పెడ్తావు
మడులు మడులుగా జేసి
గింజె గంజెను జల్లి
నారోలే జెస్తావు
మోకాళు లోతులో
నడుమంత వంచి
వరి చేనును మోలిపిస్తావు
నీ కష్టమంత కన్నీరై వర్షిస్తే
గింజ గింజలుగ మారే
వాటిని రాశులోలే పోగుజేసి
దేశానికే మెతుకునిచ్చి
నీవు అన్న దాతవైనావు
ఓ రైతన్న
70 ఎండ్ల స్వాతంత్రంలో
నీవు నిలుచున్న చోటు
నీది కాకుండా చేసే
కార్పోరేట్ డేగలు
నిన్ను తరుమబట్టే
వెళ్ళను జోప్పించి
వేర్లను పుట్టించిన వాడివి
ఎన్నో కరువు కాటకాలను
ఎదుర్కున్నోడివి
పోరు కొత్తేమి కాదు నీకు
కర్రు నాగలితో
డేగ రెక్కలను విరిచివెయ్
కాయలు కాసిన
నీ చేతులతో
కలుపు కమలాన్ని పికివెయ్
ఓ రైతన్న
పికివెయీ
(పార్లమెంట్లో రైతులకు వ్యతిరేకంగా బిల్ పాస్ చేయడాన్ని నిరసిస్తూ
ఇల్లంటే
ఇటుక గోడలూ, గదులూ తలుపులూ,
వాటి రంగులూ ...ఇవేనా?
గోడల పైనున్న రంగురంగుల బొమ్మల మొహాలపై
విరసిన నవ్వుల కిలకిలలు ,
కళ్ళల్లో మెరుస్తున్న కాంతుల చమక్కులూ కావా ?!
గదుల్లో విశ్రమిస్తున్న కనురెప్పల పైన
నిశ్చలంగా నిలచి ఉన్న ప్రశాంతత కాదా?
ఆ కనుపాప తలుపుల వెనుక
నిర్భయంగా కదలాడే తలపుల మెరుపు కలలు కావా?
ఇంటిని కోట్ల లెక్కల్లో, ఫీట్ల లెక్కల్లో, ఫ్లోర్ల లెక్కల్లో కొలుస్తారా?
కోటానుకోట్ల గుర్తుల పునాదులు పోసి
ఆకాశమంత ఎత్తుకి ఎగసి దూసుకెళ్ళే స్మృతుల స్థంభాలు వేసి,
తీపి చేదు జ్ఞాపకాల్ని గుట్టలుగుట్టలుగా పోసిన కప్పుతో
త్రికరణసుద్ధితో కట్టుకున్న ఇంటిని ఏ లెక్కన కొలుస్తారు?
ఓ ఆడపిల్ల పెళ్ళిచేసుకొని
అత్తారింటికి వెళుతూ,
తనతో ఏం తీసుకెళ్ళాలనుకుంటుంది ??
అత్తగారికిచ్చే కట్నం డబ్బులా ?
లేక అమ్మ ప్రేమగా తన చేత్తో చేసిచ్చిన కాటుక డబ్బానా ?
లక్షా యాభైవేల ఆడపడుచు లాంఛనమా ?
లేక అక్కని విసిగించి, వేదించి, సవాలక్ష ప్రశ్నలు వేసి,
దానిదగ్గర సంపాదించిన టైటాను వాచీ నా ?
మామగారికి చదివించిన మారుతీ కారా?
నాన్న “నాకు కొడుకైనా కూతురైనా నువ్వే తల్లీ”అని
తల నిమిరి తనకోసం కొనుక్కున్న స్కూటీనా ?
తీయని సారెలు మోసుకెళుతుందా?
అన్నదమ్ముల ఆత్మీయతల్నీ,
పుట్టినింట మరువపు సుగంధాల్నీ
మరువకుండా గుండెలనిండా నింపుకెళుతుందా ?
ఒక విద్యార్ధి ...పై చదువులకోసం,
అయిన వాళ్ళని వదిలి పరాయి దేశం తీరాల్ని తాకినా,
ఓ రైతన్న....అప్పులు తీర్చలేక ,గత్యంతరం లేక
బ్రతకలేక, చావలేక, కూలిపనికి పట్నం పోవాల్సొచ్చినా,
ఓ ఉద్యోగి ... బ్రతుకు తెరువు కోసం
పెళ్ళాం పిల్లల్ని విడిచి వేరే ఊరు వలస వెళ్ళాల్సివచ్చినా ,
ఒక సైనికుడు ....దేశ రక్షణకై , జన సంరక్షణకై ,
బలికావడానికి , సరిహద్దుకి యుద్థానికి దూసుకుపోయినా,
విద్యాధర్మమైతేనేం, విధి వైపరీత్యమైతేనేం...
కార్యాచరణకైతేనేం, కర్తవ్యనిర్వహణకైతేనేం...
తన ఇంటినీ, తన ప్రేమల పొదరింటినీ,
తన చిన్నతనాన్నీ , తన గతాన్నీ
తన గూటినీ, తన వారినీ ,
తన భూమినీ, తన నేల తల్లినీ ,
తన ధర్మాన్నీ , తన దేశాన్నీ ,
వదిలి వెళ్ళాల్సిందే కదా !!
అలా ఇంటిని వదిలి వెళ్ళడమంటే..
దాని భౌతిక కాయాన్ని వెదిలెళ్ళడం కాదు,
నువ్వు జీవం పోసి ప్రేమతో పెంచుకున్న,
పంచుకున్న జ్ఞ్యప్తుల పంజరాన్ని వదిలెళ్ళడం,
నువ్వక్కడ నేర్చుకున్న పాఠాలని,
తీపీ చేదు అనుభవాలని, అనుభూతులని
మూట కట్టుకొని పోవడం,
నీ ఆత్మనీ, పంచుకున్న ఆత్మీయతనీ ,కలబోసి ,
ఒక అమూల్యమైన జ్ఞ్యాపికగా మార్చి ,
దాన్ని జాగ్రత్తగా సర్దుకొని,
ప్రేమతో చుట్టి , హృదయపేటికలో ప్యాక్ చేసి..
నీ వెంటబెట్టుకొని వెళ్ళడం...
ఆ తరువాత
ఎన్ని రెక్కలొచ్చినా , ఎంత ఎత్తుకి ఎదిగినా
ఏ దేశమేగినా, ఎందుకాలిడినా,....
దాన్ని భద్రంగా నీ మనసు పొరల్లో ,
హృదయపు అంతరాంతరాల్లో , దాచుకోవడం..
నీకు ఉనికినిచ్చిన,
నువ్వు ఉరుకునందుకోడానికి దన్నునిచ్చిన
నీ వేర్లనీ, నీ మూలాన్నీ, మర్చిపోకుండా ఉండడం !!
మనిషిగా నిలిచి ఉండడం !!
పల్లవి:-
తరాల చరితలు చూసిన గానీ జరగలేదు ఏ న్యాయం
ఆడ బతుకు అన్యాయం
యుగాలు ఎన్ని గడిచిన గాని వనితకు తీరని శోకం మగ గర్వాందులదాపాపం.
పురుషులు చేసిన పుణ్యమేమిటో
మహిళలు చేసిన పాపమేమిటో
ఇరువురి కలయిక కాల గర్భాన కానరాని ఆ మర్మమేమిటొ
"తరాల చరితలో"
1):-
విద్య వైద్య సాహిత్య సేవలలో వెల్లువల్లే వెలుగొందే స్త్రీలు
భార్యగా బాధ్యత వచ్చే నాటికి
ఇంటికెందుకో అంటిల్లాయేను....(2)కో
మగని మాటకే లోబడి ఆడది
బానిసగాయెను....(2)
కష్టాల కాలానికెదురుగ తాను బతుకు బండినే లాగుతున్నది
"తరాల చరితలో"
2):-
పుట్టగానే చంపేసే తీరు
ఎదుగుతుంటే ఆ నిందలే వేరు
ఆదిపత్యుల చేతికి చిక్కగా
అతి వేదనతో అంగలార్చేను ...(2)కో
పతి మాత్రం పాపిష్టి వాడైన
దైవము కంటే మిన్ననుకున్న
భోగ దేహిగా చూస్త ఉన్నరు
చదువుల తల్లని కొలుస్తున్నరు
"తరాల చరితలో"
3):-
కన్యాశుల్కం రోజులేడా
వరకట్న సంప్రదాయమెవడు తెచ్చెను
విధవ అయితే ఏ గౌరవమొందని
వింత ఆచారమెవడు పెట్టెను
అవని వదిలి ఆకాశ పయనాలు
చేసి ఘనతలే పొందిన
అన్నిట తానై ఉంటున్నా
అబలగ ఎందుకు మారిందో
"తరాల చరితలో"
4):-
గడియారంలో సెకను ముళ్లులా
అలసటెరుగక పనులు చేసిన
గంట కోసారి కదిలే ముళ్లుకు
ఆ గర్వ మెందుకు...
కన్న తండ్రి తన సొంత అన్నలే
కామంతో కాటేస్తే ....
ఉరి తీయని నిర్భయ చట్టాలెందుకు
మగ కామాంధులు మారనప్పుడు
"తరాల చరితలో"
పిరదౌసి తన ఎద తీసి
షాయరీగా రాయగానే
పూలన్నీ పులకింతలే..
శిలలన్నీ చిగురింతలే..
********
రోజులు గడిచినా
బూజు పట్టని
నజ్రులిస్లాం నగుమా నజరానా
గాలి తరగల్లో తాజాతాజాగా..
********
జ్వాలలాగా రగిలి రగిలి
కవిత్వమై మండుతాను
*********
ఆమె కురుల సంకెళ్ళతో
గాలిని బంధించింది
అయినా
తన ప్రేమను శ్వాసగా
నాకు అందించింది.
********
లూయి ఆరగాన్ లాగా కాను నేను
నిర్భయంగా నా కవితను వినిపిస్తాను.
అద్దాల మెడలు ఒక వైపు..
ఆకలితో కూడుకున్న పిల్లల ఆర్తనాదాలు ఒక వైపు..
అందాల పోటీలు ఒక వైపు..
ఆకలి మంటలు ఒక వైపు...
ప్రపంచాన్ని గుప్పిట్లో పెట్టుకునే పెట్టుబడిదారులు ఒక వైపు...
పడుకోవడానికి 'అరుగు' కూడా లేని నిరుపేద జనం ఒక వైపు...
AC కార్లలో తిరిగే
బడా బాబులు ఒక వైపు..
చేతి నిండా పని లేని
'నిరుద్యోగం' ఒక వైపు...
మతత్వం ఒక వైపు...
మానవత్వం ఒక వైపు...
మట్టి మనుషులపై
దాడులు ఒక వైపు...
దాచేస్తే దాగని నిజాలు ఒక వైపు...
ధనం ఒక వైపు..దారిద్ర్యం ఒక వైపు...
ప్రశ్నించే ప్రజలు ఒక వైపు..
ప్రశ్నను సహించలేని పాలకులు ఒక వైపు..
ఇప్పుడు సమాజాన్ని చదువుతున్న విద్యార్థులు గా మనం ఎటు వైపు...?
ప్రపంచం అంత దోపిడీతో కూడుకున్న సమయంలో మనకు మనం వేసుకోవాల్సిన ప్రశ్న...
మా ఊరు మధ్యలో
స్వేచ్చంగా స్పటికంలా
చెరువు ఒకటి
అందర్రికి ప్రాణంలా ఉండేది!
చుట్టూ ప్రక్కల గ్రామాలకు
'హోస్ట్' లా ఉండేది.
చెరువు గట్టున
తాత ముత్తాతల నాటి
వేప చెట్టొకటి ఒక మూలాన
మరో మూలాన మర్రి చెట్టు ఒకటుండేది
నేలను ముద్దెట్టుకునే ఊడలతో!
చిన్న పిల్లలే కాదు
పెద్దమ్మాయిలు కూడా
రెండు జడలతో రెండు చేతుల్లో
మర్రి ఊడలను పట్టుకొని
లంగా లెగురేసుకుంటూ గాలిలో
ఒయ్యారాలు పోతూ ఊగుతూంటే
తెలిసి తెలియని మా వయస్సే అయినా ...
వేప చెట్టెక్కి గుబురు మండల
కొమ్మల మధ్యకండ్లప్పగించి
ఈలలు కొడుతూంటే
అమ్మాయిల కండ్ల బెదురు
మాలో ఓ విధమైన ఆనందం!
అదో పసందైన సంగీతం మాకు!
ఓ వైపు గట్టు మీద
బొంగరాలు ఆడుతూ మేము
మరో వైపు చెమ్మ చెక్కలు
తొక్కుడు బిళ్లలాడుతూ
అమ్మాయిలు మరో వైపు
వారి జడలు గాలిలో
నృత్యం చేస్తూంటే నాగు పాములా
చూడా ముచ్చటగా ఉండేది!
కాలం గడుస్తూండేది
ఏలాంటి జంకు గొంకు లేకుండా!
ఉన్నట్టుండి పెనుభూతంలా...!?
మా చెరువు గట్టుకే ఆనుకొని
ఫ్యాక్టరీ ఒకటి వెలిసింది
విష వాయువులు
విష పదార్ధాలు
మేము ప్రేమించే చెరువులో
మైల చేయ సాగాయి
సంజీవనిగా ఉన్నమా చెరువు
తన స్వచ్చమైన నీళ్లు
మాకు తాగనీయకుండా
తన కడుపులో పెరుగుతూన్న
విషం పుండు
నలు మూలలా వ్యాపిస్తూండగా...
ఎన్నో ఆర్జీలు గొడవలు
నినదాలు మేము చేసిన
పట్టించుకునే నాధుడు
కరువైపోయాడు!?
మా కనుల ముందే
మా అమ్మ-నాన్నలు
ప్రాణాలు వీడుస్తున్నట్లు
మా చెరువు కనుమరుగైంది!?
***
ఏ మనిషికైనా గుండె ఉంటే సరిపోతుందా !
ఆ గుండె నిండా ధైర్యముండాలి.
ధైర్యముంటే సరిపోతుందా !
దానికి కాస్తా దాతృత్వం ఉండాలి.
అది దాహమన్నోడికి దప్పిక తీర్చాలి,
ఆపదలున్నోడికి హస్తమందించాలి.
ఈ దేశానికి
అలాంటి గుండె ఉన్న మనుషులు కావాలి.
అదిగో...
భూమి కోసం, భుక్తి కోసం
ఈ నేలతల్లి విముక్తి కోసం
వాళ్ళు భూమిపుత్రులతో కలిసి పోరాడుతున్నారు.
అడవితల్లి గుండెల్లో గూడు
కట్టుకున్న మనుషుల మధ్య
రేయింబవళ్లు శ్రామిస్తూ
వాగులు,వంకలు,సెలయేర్లు దాటి,
రేపటి సూర్యోదయం కోసం
నేడు పోరాడుతూ హస్తమిస్తున్నారు.
ఆలాంటి మనుషుల కోసం
రాజ్యం ఇనుపబూట్లతో
ఆకు ఆకునూ గాలిస్తుంది,
మర తుపాకులతో మానవ
మృగమై వేటాడుతొంది.
వేటకుక్కల అరుపులకు,
తోడేళ్ళ బెదిరింపులకు
జడుసుకునే గుండెలా అవి,
మృత్యువును సైతం గేలిచేస్తూ
సమసమాజ స్తాపనకోసం
విప్లవ గీతం ఆలపించే
ప్రజా గుండె గొంతుకలు.
ఆకలైతే కాదు
నన్ను చంపింది
పస్తులుoడి ఆకలితో
అలమటించిన
దినములెన్నో...
పేదరికం కాదు
నన్ను వల్లకాటికి చేర్చింది
అయితే..
ఇన్నేళ్ల నుండి దానితోనే కదా
సావాసం చేస్తున్నది
కరోనాకా
నేను బలిఅయినది?
కాదు కాదు... అసలే కాదు
దేనికి నేను బలి అయిందో
తెలియదా మీకు?
ఇంటికి చేరుతానని
ఇంటికి దీపమైతానని
నన్ను నడిపించిన ఆశ
విగతజీవిగా మారి
కన్నవారికి మిగిల్చిన నిరాశ
కారకులెవరో కనుక్కోండని
ప్రశ్నగా మారి వెళుతున్న...
1
మందలో మంద
మందలో మంద
అందులో నేనొక్కడినీ నా బొంద
ఏదో బతికేస్తున్నాను మీ ముందర
ఏదేమైనా అన్యాయంపై గొంతు పెగలదు నా బొంద
నాకు కావాల్సింది బడా బాబుల అండ
రోజు మూడు పూటలా అన్నం కుండ
మందలో మంద
బురద రాజకీయాలే నా మొహం నిండా
అయినా కడిగేసుకుంటాను సిగ్గు లేకుండా
మందలో మంద
ఎవడు ఎటుపోతే ఏంటి నా బొంద
నా ఏడ్పు నేను ఏడుస్తా ముండ
మందలో మంద
పెంట కుప్పపైన నా కొంప
అయినా సరే కొడతాను అత్తరు నా దేహం నిండా
గుంజకు ఏలాడేదే నా స్వాభిమానం అంట
ఛీ సిగ్గులేకుండా
మంద వెనుక తిరగేస్తాను ఊరినిండా
మందలో మంద నా బొంద
నేను చచ్చాక పాతేస్తారు పెద్ద బండ
దానిపైన మెరిసిపోతుంది పూల దండ !
2
ఎన్నాళ్ళు
ఎన్నాళ్ళు ఏడుద్దాం ?
ఎన్నాళ్ళు బరిద్దాం ?
ఎన్నాళ్ళు సహిద్దాం ?
అలవాటై పోయింది
కన్నీళ్ళను దాచిపెట్టు
మరో మగువకోసం
మన ఆవేశాలు కోపాలు
ఫేసబుక్ పోస్ట్లకి వాట్సప్ స్టేటస్లకే పరిమితం
ఏం చేస్తాం ? ఏం చేయగలం ?
ఇంకెన్నాళ్లకు కలుగుతుందో
మానవ మృగాలకు విచక్షణం
ఇంకెన్నేళ్లకు కళ్ళు తెరుస్తుందో ప్రభుత్వం
3
పరదా లేని బ్రతుకులు
పరదా లేని బ్రతుకులు
గంజి కూడు మెతుకులు
ఎండి పోయిన గొంతులు
పాపం వరుణ దేవుడు కరుణించాడు
కష్టజీవి కుటీరాన్న వడగళ్ల వాన కురిసింది
పై కప్పు రంధ్రం కులాయిగా మారే
నీరంతా సంద్రంగా చేరే
వరద అనే బురదలో ఇళ్లనే గొడుగు కొట్టుపోయే !
4
మీనింగ్ లెస్ !
పేదోడి ఆత్మహత్య
పేపర్ వాడికి యూజ్ లెస్
గొప్పోడి ఆత్మహత్య
ప్రభుత్వానికి ప్రైజ్ లెస్
నిరుద్యోగం నిటారుగా
ఆకాశానికి నిచ్చెన వేసింది
కదిలే కాళ్ళను చచ్చుబడేలా చేసింది
కరోనా మై హూ నా అంటూ అందరిని కౌగలించింది
రూపాయి రూపాన్ని కాల్చింది
రేపటి ప్రగతిని పీల్చింది
బ్రతికే తీరుని మార్చింది
బ్రతుకులను రోడ్డుకు ఈడ్చింది
ఇలాంటివి మీడియాకి
అటెన్షన్ లెస్
అలాంటి మీడియా నా దృష్టిలో మీనింగ్ లెస్ !
5
ఆడపిల్ల
తనో ఆడపిల్ల
వీధుల్లో అంగడిబొమ్మ
తన గుండె గుప్పిట్లో
తన ఒళ్ళు వెయ్యి కళ్ళల్లో
తను నడిచే దారి ఈలలతో
తనపై చేసే దాడి మాటలతో చేతులతో కత్తులతో
నిత్యం రోజు చస్తూ బ్రతికే తాను
ఒకరికి అమ్మ
ఒకరికి భార్య
ఒకరికి అక్క
ఒకరికి చెల్లి
ఒకరికి స్నేహితురాలు
మనలాగే తనో సాటి మనిషి
నడిరాతిరి నిశీధిలో
తట్టి లేపి కలవరపరిచే
కవిత్వమా...ఆగని పోరాటమై
అక్షరాలు సంధించి ఏం శోధించి
సాధించ ఆవహించావు
జ్ఞానాన్ని అమ్మే
ఈ అజ్ఞాన లోకంలో
విజ్ఞానాన్ని పంచ మంటావా
పైసల కోసం దిగజారిన
విద్యావ్యవస్థల
తీరు వల్ల
ప్రజలు పడుతున్న
అవస్థలు
చూడ తలచితివా
ముక్కుపచ్చలారని
పసి మనసుల
స్వేచ్ఛను నాలుగు
గోడల మధ్య
పాతరేసే
ఈ విద్యా విధానాన్ని
తిలకింప తలిచావా
జ్ఞానాన్ని కొంటున్న
దౌర్భాగ్య దృశ్యాన్ని
దర్శింప చేయమంటావా
విద్య నేర్వని వాడు వింత పశువైతే
విద్య నమ్మేవాడు ఏమవుతడో
ఏ అక్షరాల కలబోతతో
ఈ వలపోత వినిపించ మంటావు
పండించే రైతుకే
కూడులేని
ఆ ఆకలికేకలు
వినగలుగుతావా
తరతరాల పంటలు
తీర్చలేని కష్టాలు
ఆత్మహత్యలకు
దారి తీస్తే
ఆ దృశ్యాలు చూడగలుగుతావా
వరదల్లో
నారు పొలం
నీటమునిగితె
రైతన్న గుండె
పగిలిన
ఆ బాధ భరించగలుగుతావా
పంట పోయి
మొడైనా
ఆ జీవితాల
ముందు నన్ను
ఎట్ల మోకరిల్ల మంటావు
అనావృష్టికి
ఎండిన బతుకులు
అతివృష్టి
ముంచిన బతుకులు
ఏ పదాల అల్లికతో
ఈ పసిడి రైతుల గోడు వినిపించమంటావు
జల్లులుగా ప్రేమపూలు..వర్షిస్తేనే కవిత్వం..!
మరణానికి శాశనమే..లిఖిస్తేనే కవిత్వం..!
మార్పునుకోరే వారే..కవులే సరెలే నిజమే..
సత్యం తెలుసుకునిత్యం..రమిస్తేనే కవిత్వం..!
అక్షరాల జలపాతం..పుట్టిల్లే మౌనము కద..
అంతరంగ వాహిని నిను..వరిస్తేనే కవిత్వం..!
బాధలుతీర్చే ముచ్చట..అనుభవాన అందేనా..
పరావైఖరీ సంగతి..ధ్వనిస్తేనే కవిత్వం..!
విప్లవశంఖం హృదయం..కావాలోయ్ ప్రియనేస్తం..
విశ్వకల్యాణ ఖడ్గం..ధరిస్తేనే కవిత్వం..!
త్యాగధనులు ఎవరోయీ..కవులుగాక మాధవుడా..
అమాయికతకు అద్దంలా..నిలిస్తేనే కవిత్వం..!
చందమామ వెలుగులో మా అవ్వ నవ్వులు
మెడలో నల్లపూసల దండ నెర్రలు వాసిన పాదాలు
అయినా చేరుగని చిరునవ్వు
నేనెప్పుడు రాయాలనుకునే అక్షరాలు ఇవి
ఇకపై రాస్తా ఈ అక్షరాలను మా అవ్వ కన్నీటి నవ్వుల్లో నుంచి రాస్తా
అది మూడు సెంట్ల జాగా కాదు అక్షరాల మూడెకరాల భూమి
సాగుచేసి నన్ను చదివిస్తున్న
అవ్వ బాపు మీ కష్టం నేను రాసే ఈ
అక్షరం
నాకు నచ్చిన నాలుగు బట్టల జతలు
జబ్బల కు నచ్చిన బడి సంచి
కాసుల వేట లో మీరు
ర్యాంకుల వేట లో నేను
అయినా చేరుగని చిరునవ్వు
మీరు ఇచ్చిన గుర్తులు ఎన్నడు మర్చిపోను ఓ అవ్వ బాపు
భగత్ సింగ్ భయానికి భగ్గుమన్న బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యం
తెల్ల దొరల ను గడ గడ వణికించిన పంజాబ్ సింహం
గెలుపు వెంటాడుతునే ఉంది
నేను ఓటమి అంచుల చెంత నిలిచిన ప్రతిసారి
తనను గెలవగల శక్తిని సమీకరించు కోమంటూ ..
సహాయం పరిహశిస్తుంది
నిస్సహాయంగా నలుగురి వైపు
నే చూసిన ప్రతిసారీ
సహాయం చేయగల వయసులో
సహాయం కోసం యాచిస్తుంటే..,
వెలుగు వెక్కిరిస్తుంది
చీకట్లో మగ్గిపోతూ జీవితంలో వెలుగులు
నిండేది ఎప్పుడో..
అనే ఆశావాదంతో ఎదురు చూస్తుంటే
కర్తవ్య ముకుడనై ముందుకు సాగలేని
నన్ను చూసి..
చీకటిని జయించి విజయం చేపట్టమంటూ .
అంతరాత్మ తట్టి వెళుతుంది
నాతోడు ఎవ్వరు లేరు అనే ఆలోచనల
భావాల నుండి.
నీకు నీవే ప్రేరణ కావలంటూ..
నాలోని ఆవేశాన్ని ఆలోచనలు గా మలచుకోమంటూ..
దూరంగా ధన దాహానికి కుల వివక్షకు
అన్నెం పున్నెం ఎరుగని ఓ అబల బలవుతుంది
చూస్తున్న నా చూపుల్లో చిన్న మార్చు..
యాచించే చేతి పిండికిలి బిగుసుకుంది..
నిస్సహాయంగా చూసే చూపులు లేవు ఇప్పుడు
చైతన్య బావుటా అందుకుని ముందుకు సాగే
తెగువ ధైర్యం తప్ప..
కొత్త ప్రపంచం స్వాగతిస్తుంది..
నాలోని మార్పును చూస్తూ..విజయం నీదేనంటూ
పుట్టినూరిడిచి పొట్టచేతవట్టుకొని
పాతగుడ్డల ముల్లె పైలంగనెత్తినెత్తుకొని
ఖాళీచేతుల బుగులుబాప
చేయిసంచి తలిగేసుకొని
కనిపించిన దారివెంట
కనిపించని తీరాలకు సాగే
గమ్యమెరుగని బాటసారులు వలసజీవులు!
అంతస్తులెరుగక నకనకలాడే ఆకలికి
కడుపులో పేగులు
ఎడతెరిపిలేకుండా
చేస్తున్న సంగీతవిభావరి నాప
పిడికెడు మెతుకులకు
వెతుకులాడే ఊరపిచుక బతుకులు
బతుకుబాటలొ దాకిన దెబ్బలకు
నొక్కులువోయిన గంజులు
కాకిబలగపు ఆకలిదీర్చలేని
అడుగంటిన గంజినీళ్లు
అలిసినతనువు నడుమాల్సుకుంటే
కునుకురాని కుక్కిమంచం
అయినా రాత్రంతా దోమలతో
మూసినకనులతో ముష్టియుద్ధంజేసి
కొనఊపిరితో సత్తువంత కూడగట్టుకొని
ఉదయాన్నే కైకిలి వెదుకుతు
చౌరస్తాల్ల ఎదురుచూస్తూ ఎండుచాపలయ్యే కూలీలు!
ఆకలిదీర్చే దారిలేక
చేద్దామంటే పనుల్లేక
రోడ్లపక్క తలదాచుకోలేక
పసికందుల వసివాడ్చలేక
సంపాదించిందేమిలేక
బాధ్యతల బరువులు మోస్తూ
కష్టాలవడగండ్లకు నెత్తిబొప్పిగట్టినా
గమ్యంజేర్చే దారిగానరాకున్నా
ఉన్నఊరుజేర పయనం సాగించే పాదచారులు!
మొలిచినరెక్కలతో దిక్కులకెగిరిపోయినా
రెక్కలుడిగి వెనుదిరిగినా
అందరినీ ఆదరించే పెద్దదిక్కు పల్లెటూరు
సంపదలు పట్నపుదారులు జూపుతే
సంబంధాలు పల్లెదారులు తెరిచి
అలసిన దేహాల బడలికబాపే
మలయమారుత వీవెనవుతుంది!
మానవత మంగళారతులు పడుతుంది!
పీడిత తాడిత ప్రజానీకానికి
ప్రాతినిధ్యం
పాలకుల నిరంకుశత్వాన్ని
ప్రశ్నించిన ధిక్కారస్వరం
ఆర్తులు దీనులు దరిద్రనారాయణులు
బాధాసర్పదష్టుల గాధల
గొడవే తన గొడవగా చెప్పుకున్న
సామాజిక సంఘర్షణాత్మక భావ విప్లవకారుడు
తెలంగాణా నిగళాలు తెగద్రొక్క
అక్షరాస్త్రాలను కురిపిస్తూ
కవితలల్లిన కమనీయ కవిశిఖామణి
మనిషిని మనిషి మన్నించుకోలేనంత పతనమైనజాతికి
మనిషితనాన్ని ప్రబోధింప చూసిన మనీషి
కలాన్ని తన బలంగా
గళాన్ని ఆయుధంగా చేసుకున్న
మహోద్యమకారుడు
నిరాడంబరంగా జీవిస్తూ
నిబద్ధతతో ప్రజాసంక్షేమానికై
పరితపించిన సాహితీకారుడు
పుట్టుక చావు తప్పితే
మిగిలిన బ్రతుకునంతా
తెలంగాణా ప్రజా సమస్యల
పోరాటానికే అర్పించిన సమరయోధుడు
త్యాగశీలతే ప్రతిరూపమైన
అరుదైన వ్యక్తిత్వ ప్రకాశకుడు
జీవనగీతను అందించి
తుది విజయం మనదిగా
నినదించిన నికార్సయిన ప్రజాకవి కాళోజీ!
నీకిదే మా నీరాజనం!
లలిత రాగమున అరుదెంచి లాలించావు
వసంత కాలములా ఏతెంచి బంధించావు
హిందోళమున ఆందోళనలను పోషించావు
శిశిరములా జీవన గమనాన్ని శాసించావు!
నడకకు నర్తించెనే పురివిప్పి ఒళ్ళు నెమలి
నడవడిక శోధించెనే ఆ వందల కళ్ళు వొదిలి
అతిశయాన నిర్ఘాంతపోయానే నీళ్లు నమిలి
బిగుసుకునిపోయి రానన్నవి కాళ్ళు కదిలి!
వడివడిగా వాడితివి వడిసెలతో కొడితివి
ఎదసడినే మార్చితివి తపనలనే రేపితివి
పెళపెళమనే ఉరుములని ఉరిగా విసిరితివి
తళతళమనే మెరుపులని దూరం చేసితివి!
అంగరాజునంతమొందించె అంజలికాస్త్రము
అంగాంగముల అంతు చూసె అబలాస్త్రము!
నువు తోడుండ కదిలె జగన్నాథ రథచక్రాలు
నను ఒంటరి చేయ ఆగుతున్న కాలచక్రాలు!
మధురమైన భావనలు నాలో నింపుకున్నా
మధుమేహము బహుమతిగా తెచ్చుకున్నా
కూటి ముందు సూది మందు కుచ్చుతున్నా
పూట పూట నీ జ్ఞాపకాలనే నే భుజిస్తున్నా!
మరలిరావనే సత్యముతో వేసావు శిక్షలు
తిరిగొస్తావనే స్వప్నాన్ని కంటున్న అక్షువులు
సత్యాలు స్వప్నాలు కావాలనే నా ఆకాంక్షలు
స్వప్నాలు సత్యాలు కావని చూపె నీ ఆంక్షలు
కన్నీళ్ళతో చెప్పనా వేరే కళ్లు చూసుకోమని
నా కలలను వేరే కనుపాపలని కనమని
నా బరువులు మరో భుజాలని మోయమని
నా బాధలు నా బదులుగా భరించమని!
కనులు మూసిన కలలొస్తాయని
నీ తలపులు కలవరిస్తాయని
కంటి సుడులు నిను ముంచేస్తాయని
కలల అలలు నిను మింగేస్తాయని!
కిటకిట తలుపులు మూసేస్తున్నా
తడిబారిన ఎద మోసేస్తున్నా
కనుపాపలకిక సెలవిస్తున్నా
చెలియ చెలిమికై విలపిస్తున్నా!
నీవు
గుర్తొచ్చిన నిశిరాత్రి
తోపులాట..
తొక్కిసలాట
చీకటి తోడుకోక....
నిద్ర తోడు రాక.....
పూత వేయని కలతో
గొడ్రాలైంది రాత్రి.
ఉదయానే కన్నీటిబొట్లను
ఒడిసిపట్టిన కాగితం
కవితను ప్రసవించి
నీకే
బహుమతి చేసింది.
స్వాగతాంజలి
మేఘమావరించెను
ఆర్ధ్రతా స్పర్శ
గొడుగు మీద
వర్షపు చినుకులు
దరువులెన్నో
టపటపలు
చినుకుల నర్తనం
సూరుసుక్కలు
వాన జల్లులు
తుంపర తుంపరగా
అల్లరి చేష్ట
చెట్టూ పుట్టతో
వర్షం మాట్లాడుతోంది
విను మౌనంగా
నీటి కుండలు
అలుగెళ్ళి పోయాయి
జలధరించి
మంచీ మర్యాద
వరుణ దేవోభవ
వన సమూహం
ఏ గాలి మోసుకొచ్చిన గానానివో
నీవు..నన్నిలా చేరావు....
ఏ పూల తోటలోని పరిమళానివో మరి....
వర్ణించనలవి కాని అనుభూతినందించావు....
ఏ కొమ్మ మీది కోయిలవో మరి నీవు
నా పెరటిలోన కమ్మగా కూశావు ....
నా మానసమందేదో మౌన వీణను మీటి
అనురాగ రాగాలు పలికించావు....
వెన్నెల బొమ్మవో....
వన్నెల కొమ్మవో....
కన్నుల చెమ్మవో....
మరి...ఎవరివో..నీవెవరివో....
సీ. ఈశ్వరుడే సెలవిచ్చెను ఏనాడొ
నరులు సర్వము సమమని నీతి
ఐననూ నీచమమైన వర్ణపరపు
కలహములెందుకు మనల మనకు
సూతులుయను నెపమును మోపి జనులందు
చెడుగ వివక్షతను చూపుటేల
గ్రామమునడుగుబెట్టర్హులు గాదంటు
ఎల్లకవతలకు ఏల నరుల
ఆ. కాలవలెను యీ సకల కులాచారముల్
యన్ని అగ్నిలోన సమిధ రీతి
ఆ తరుణమునే నిజప్రగతి కలుగున్
యీ జగత్తుకు ఘన కీర్తి తోడ !!
తే. సాటివారిలోన మనము గాంచవలసి
నది సుగుణములే గాని వర్ణాన్ని కాదు
తనువు సితముగుండుట గాదు అందమంటె
మనసు యుండవలెను సితవన్నెలోన !!
తే. తనువుకక్కర్లేదే పరిమళము గూడ
కాని మనసుకుండవలెను మంచితనము
మరియు మానవత్వము యను పరిమళాలు
హృదయ సంస్కారమె నిజమకుటము మనకు
తే. గేళి చేయుట సరిగాదు ఎదుటివారి
మేనినందునేదో లోపమున్న కార
ణముగ యెవరి తనువు గూడ వారి స్వంత
నిర్ణయము కాదుగా అది ఈశ్వరేచ్ఛ ..!!
చల్లని కుటుంబం మాది
అల్లారు ముద్దుగా తిరుగాడే కన్నబిడ్డలు
ఆప్యాయంగా చూచుకొనే అత్తమామలు
మంచి భర్త, మంచి వుద్యోగం, మంచి సంపాదన
సవ్యంగా సాగుతోంది సంసారం
చల్లగా సాగే సెలయేరులో కల కలం
వ్యసనాలకు బానిసయ్యారు వారు
ప్రశాంతత కరువైంది
వయసుడిగిన అత్తమామల కొరకు
పసి పిల్లల కొరకు
ఉన్న వుద్యోగం వద్దనుకున్నాను
ఇపుడు నా రాబడి పోయింది
వారి రాబడీ తగ్గింది
ఆర్ధికంగానూ కష్టాలు మొదలయ్యాయి
వినడం లేదు తల్లిదండ్రులు చెప్పినా
మారడం లేదు బిడ్డల కొరకైనా
తన ఎదుటే అత్త మామలు
కన్న బిడ్డలు కష్టపడుతుంటే
చలనం లేని బొమ్మలా ఎలా చూస్తుండగలను
చక్కటి సంసారాన్ని నాశనం చేస్తున్న వారికి
ఇంకెవరు చెప్పాలి, ఎలా చెప్పాలి
మా కష్టాలకు అంతం లేదా
వారు మారేందుకు మార్గమే లేదా.
****
పొద్దున్నే
కళ్ళు సూర్యచంద్రులై
కేలండర్ చుట్టూ పరిభ్రమిస్తాయ్
ఈ రోజు ఏ శుభ దినమా అని
మతపరమైనవో
జాతీయమైనవే కాక
మన మేథావుల్ని
కుదవ బెట్టిన దేశాల్నుండీ
ఎరువు తెచ్చుకున్న దినాల్నన్నింటినీ
కేలండర్ల నిండా ప్రేమతో అతికించుకున్నాం కదా
ఇక ఇప్పుడు
ఎన్నెన్ని ప్రత్యేక దినాలలో
నట్టింట్లో ఆత్మీయంగా
ఒక ముద్ద పెట్టని వాళ్ళు సైతం
పోయాక మాత్రం అట్టహాసంగా
నలుగురికీ చాటేందుకు పిండాలు పెట్టినట్లు
ఏడాదికోమాటు
సామాజిక ప్రసారమాధ్యమాలన్నీ
అక్షరప్రేమల్ని వర్షిస్తాయ్
ప్రేమంటే తెలియని పసిమొగ్గలు సైతం
హృదయాల్ని అమ్మానాన్నల పిడికిట్లో దాచేసి
ఎర్రగులాబీల్నీ,ఆఠీను గుర్తుల్నీ
పంచుకుంటూ మురిసి పోతాయ్
ఒకటి కాదు
రోజుకో రకం ప్రత్యేక దినాలు!
తెల్లారుతూనే
వార్తా మాధ్యమాలన్నింటినీ
కళ్ళను ఇంతింతచేసి వెతుకుతుంటాను
ఏ రోజైనా ఏ మూలైనా
నో క్రైమ్ డే,నో రేప్ డే,నో సువిసైడ్ డే
అన్న మాటలేమైనా ఉంటాయేమోనని
నాకు తెలియక అడుగుతున్నాను
ఏ రోజైనా మనిషి దినమో, మానవత్వదినమో
ఉందేమో కాస్తా చూసి చెప్తారా
ఆ రోజైనా మనుషులుగా మారి
ఒకరినొకరం
ఆర్తిగా ఆత్మీయంగా అభినందించుకుందాం.
ప్రజాస్వామ్యం అంటేనే
ప్రశ్నించడం
నేనేసుకున్న నల్లకోటు
ప్రశ్నించమనే చెప్పింది
నేను చదువుకున్న
రాజ్యాంగం
ప్రశ్నించడం నీ హక్కంది
నా ప్రశ్న
'కంటెంట్ అప్ ది కోర్ట్' అయితే
నేను మై లార్డ్ అంటూ
మోకరిళ్లను
అది నా భవాప్రకటన స్వేచ్ఛ అంటూ
యువరోనార్ అని
గర్జిస్తాను
మళ్లీ...మళ్లీ
నా ధిక్కార స్వరాన్ని
వినిపిస్తాను
ప్రజాస్వామ్యంలో
ప్రశ్న వోక్కటే
పురోగమనం అంటాను
(సుప్రీంకోర్టు న్యాయవాది ప్రశాంత్ భుషన్ పై కోర్టు ధిక్కారం కేసు మోపిన సందర్భంలో రాసిన కవిత్వం)
అమ్మలారా...అయ్యలారా...
మీ ఇంట్లో బురదెయ్యాలని
మిమ్ము ముంచెయ్యాలని
రోగాలు అంటియ్యాలని
నాకేమాత్రం లేదు
నా మీద ఉమ్మకండి
నాకు వేరే దారిలేదు
నా బాటలో సాఫీగా
సవ్వళ్లతో సాగేదాన్ని
పంట చేల దాహం తీర్చి
ప్రజల పాదాలను తాకి
పసి మనస్సు పరవళ్లతో
తల్లి సంద్రపు ఒడికి
నిరాటంకంగా చేరేదాన్ని
నా దారులు మూశారు
అడ్డుకట్ట లేశారు
అక్రమంగా నా జాగన
అద్దాల మేడలు నిర్మించినారు
వంపులున్న గరీభోని
మీదికి ఎగదోసినారు
మీ ఇల్లు కూలిపోతే
మీ పంట మురిగిపోతే
మీ రోడ్డు గండి కొడితే
మీ రోగం ముదిరిపోతే
నా మీద ఉమ్మకండి...
నాకేమాత్రం అర్హతలేదు
అర్హులు వస్తున్నారదిగో...
పర్మిషనిచ్చినోడు...
పైసలు తిన్నోడు...
అబ్బో...
నటనలో ఆస్కార్లు
మీరు ఓటేసినొళ్లు
మిమ్ము కాటేసేటోళ్లు
మీకికనైనా చాతనైతే
కసిగా గురిజూసి ఉమ్మండి
వరంగల్లో
వరదెందుకాగిందని....
ఏదో వెలితిగా ఉంది
కాలుబయటపెట్టి అలా తిరిగిరాకుంటే
కబుర్లుచెప్పే మిత్రుని ముఖంచూసి రాకుంటే
ఎంత కాలమైంది?
ఒక వెచ్చటి కరచాలనం చేసి
నాలుగు మాటల పూలు
చెలిమి దోసిట్లో నవ్వుతూ పోసి
యాంత్రికంగా సెల్పోన్లో పలకరింపులే గానీ
ఎదురెదురుగా కూర్చొని
ఏ నాలుగు రోడ్ల కూడలిలో అన్ని టినీళ్లు తాగి
ఎన్నిదినాలయింది.
దూరం దూరంగా ఉండటమే
బతుక్కిరక్ష అయ్యాక
దగ్గరతనమేదో లోపల ఒంటరి గువ్వయ్యి
గొంతు కూకోనుంది
ఎన్నాళ్ళయిందస్సలు
ఎండలోనో వానలోనో
యకాయకా వచ్చిన చెలిమిగాలి
గ్లాసుడు మంచినీళ్లుతాగి భుజంపై చేతులేసి
ఏమిటో అన్నీ ఇంట్లోనే అయినా
ఎందుకో అందరం ఇంట్లోనే వున్నా
మనసులో ఏదో ఇరుకుగా ఉంది
ఇన్నాళ్లు
ఇళ్లంటే ఇల్లు మాత్రమే అనుకున్నాను
కుటుంబమంటే కుటుంబం మాత్రమే అనుకున్నాను
దినమంతా యాడాడో తిరిగినా
సాయంత్రంగూడు చేరుకోవడమే పిచ్చిగా బతికేసాను
ఇపుడు ప్రతిపూటా
ఇంటితొర్రలోంచి విశాల ప్రపంచంలోకి తొంగిచూస్తూ
ఎటూ ఎగరలేని మనిషిపక్షినయ్యాను.
ఔరా...!
కంటికి కనిపించని నిజం
కంటిరెప్పలకింద ఎన్ని దిగులు సముద్రాల్ని తవ్వుతావుంది..!
అయినా
ఏ దిగులైనా ఎంతకాలముంటాదిలే
రేపో మాపో
మహా అయితే ఎల్లుండి.!
*** ** ***
చిత్రగుప్తా, మానవులంతా కుప్పలు కుప్పలుగా వచ్చుచున్నారేమిటి?
వీరికి కొత్త సమస్యొకటి వచ్చినది, ప్రభూ!
అందుకే ఇలా వచ్చుచుంటిరి!
ఏమైనా ప్రళయం సంభవించినదా?
వీరి బాధను మాటల్లో వర్ణించలేకున్నా ప్రభూ!
శాస్త్ర సాంకేతిక రంగాల్లో అబ్బో, వీరి ప్రతిభ మేటిదన్నావు కదా!
హిమ శిఖరము కరిగినదా?
లేదు ప్రభూ!
సూర్యుడేమైనా కోపంతో రగిలిపోయాడా?
కాదు ప్రభూ!
మరి యెలా మరణించితిరి, సునామీ సంభవించినదా?
అటువంటి ఉపద్రవాలు కాదు ప్రభూ!
మరి..!
కంటికి కనిపించని క్రిమి ఒకటి
వీరికి కంటి మీద కునుకులేకుండా చేస్తున్నది!
కంటికి కనిపించని క్రిమియా!
అవును ప్రభూ, కాలు కదపరాదట, కరచాలనం చేయరాదట!
సిగ్గుచేటు...
ఇంత బతుకు బతికి
ఇంత మేధస్సు కలిగి ఉండి
క్రిమి చేతిలో మరణించుటయా!
కరోనా అనే క్రిమి వీరిని పగబట్టినది ప్రభూ!
ప్రాణాలను హరించివేస్తున్నది!
స్వార్థపరుడైన మనిషి చివరికి కరోనా... కరోనా... అని రోదించవలసి వచ్చినదా!
ప్రభూ, వీరికి బతికే మార్గం లేదా?
తప్పులకు చింతించవలె
ప్రకృతిని ప్రేమించవలె
భూమి అన్ని జీవులది!
ఇకనైనా అర్థం చేసుకున్నయెడల బతుకుదురు,
మారనిచో మానవజాతే సమసిపోవును!
చిత్రగుప్తా, ఎందుకైనా మంచిది డిస్టెన్స్ మెయింటైన్ చేయండి!
వీరినసలే నమ్మరాదు
మనకు కరోనా సోకినచో పోవుటకు వేరే లోకం లేదు!!
ప్రపంచ వ్యాప్తంగా కరోనా వైరస్ పెనుమార్పులు తీసుకువచ్చింది.మానవాళిని అతలాకుతలం చేసింది.
దాని వల్ల మనం ఊహించని ఎన్నో పరిణామాలు మన మధ్య చోటు చేసుకున్నాయి.మానవ సంబంధాలు సరికొత్తగా నిర్వచించబడినవి.ఆర్థిక వ్యవస్థలు తలకిందులు అయినాయి.
మానవ జీవితాల్లో సరికొత్త విషయాలు వచ్చిచేరి అందరి జీవన శైలిని ప్రభావితం చేసాయి.కొండొకచో కొన్ని విషయాలు మాయమయాయి..కొన్ని విషయాలు రూపాలు మార్చుకున్నాయి..
లోకాన ఇన్ని మార్పులు సంభవిస్తున్న సమయంలో .. హైకు కవులు ఎలా స్పందించారు..ఎలా మారిన మానవ సంవేదనలు పట్టుకున్నారు..ఎలా ఈ కల్లోల కాలాన్ని
ఈ చిన్న చిన్న పద్యాల్లోకి కూర్చారో చూడండి.
కరోనా వైరస్-
కొన్ని పనులు కొట్టేసాను
నా దినచర్య నుంచి
* -- మైఖేల్ డిలాన్ వెల్చ్/గ్యారీ హాథమ్
భౌతిక దూరం-
ద్వారం దగ్గర ఆహారం వదిలెళ్తూ
ఓ మిత్రుడు
* -- సి.జె.ప్రిన్స్
భౌతిక దూరం-
కేఫ్ లో ఎవరికి వారు
ఫోనుల్లో మునిగి
* -- డేవిడ్ జె.కెల్లీ
భౌతిక దూరం-
అందరితో కలిసి
పార్కులో ఒంటరిగా
* -- మైఖెలె రూట్- బెర్న్ స్టైన్
భౌతిక దూరం-
నవ్వులు మార్చుకున్నాం
మాస్క్ ల లోంచే
* -- రష్మి వెస
భౌతిక దూరం-
రోజూ శ్మశానం పక్క నుంచే
నా షికారు.
* -- ఒలివర్ స్కూఫర్
ఓ రిపబ్లికన్..
ఓ డెమోక్రాట్..
ఒకటే వైరస్-
* -- బ్రూస్ హెచ్.ఫెయిన్ గోల్డ్
క్షీణిస్తూ చంద్రుడు-
ఇప్పుడు అందరం
మూసుకొని లోన వున్నాం
* -- మ్యాథ్యూ కెరెట్టి
కరోనా వైరస్-
బంధించి వుంచాను
నా భయాలని
* -- రోజర్ వాట్సన్
క్వారంటైన్-
జనమున్నట్టు ఊహించుకొని
అతను బాస్కెట్ వేసాడు.
* -- డేవిడ్ గ్యారిసన్
క్వారంటైన్-
ఎక్కడున్నామా అని
పక్షులు ఆశ్చర్యపోతాయా..
* -- టిమ్ మర్ఫీ
******* ********
ఆమె మౌనిక
కాని మాట్లాడుతుంది
ఆమె దీపిక
కాని చీకట్లో బతుకుతుంది
ఆమె గీతిక
కాని స్వరమే లేదు..
మరి వీళ్ళు
పేర్లున్న అనామికలు...
********
నా కలం కంటిలో నుంచి
ఖయ్యాం కదిలిపోతున్నాడు
నా గళం ఇంటిలో నుంచి
నజ్రులిస్లాం తొంగి చూస్తున్నాడు
*********
నేను నీలో లీనమౌతాను
నువు
నాలో ప్రాణమైపో...
*********
గుల్ మొహర్ కు నాకు
ఒకటే తేడా
అది ఎర్రగా పూస్తుంది
నేను ఎదలో పూస్తాను..
********
థామస్ ఆల్వా ఎడిసన్
సినిమాకు ప్రాణం పోసి
దృశ్యాన్ని కదిలించాడు
నువ్వు నా కవితకు ప్రాణం పోసి
నేనై కనిపించావు.
ఎవడురా నా గుండెను తోలుతిత్తిని జేశింది? అనంత దుక్కపుటిత్తుల్ని నాటిన బాటసారీ..నువ్వు నడిచిన తొవ్వనెందుకు మలిపేసుకుంట పోతానవు? గీ వశీకరణమేదో నీ ప్రియసఖిపై పారలేదంటే నేను నమ్మను. వివశుడవై కొండకోనల బిగి కౌగిట్లో నిశ్చింతగా సేదతీరుతున్నావా? విస్ఫోటనమైన అగ్నిపర్వతం శాంతంగా ఎలా వుండగలదన్నదే సిసలు ప్రశ్న?
మొఖంమాడ్సుకున్న మబ్బులనేమని ప్రశ్నించదలిచావు నాయినా? వొట్టిపోయిన మొగులు గుండెల్లోంచి వుబికే ఊట కోసమా నీ ప్రయాస? మూడంకేసి మూలుగుతున్న రాత్రికి సపర్యలు చేస్తున్న నిన్నుజూత్తె ఓ జాలిచూపు బహుమతిగా విసిరేస్తుందనేగా మనసంతగా బెంగటిల్లింది!
పారుతున్న నది నీ దోసిళ్లనిండా చేరి దూప ఆర్పుతదనుకోవడం యిప్పుడో వెర్రిభ్రమ. నీదన్క చేరేలోపే గమ్యం మార్సుకున్నతనాన్ని తల్సుకుని ఎన్ని యుగాలు పొగిలి పొగిలి ఏడ్శినా తడి జాడ కంటపడదు. నిజంలాంటి కలలో.. కలసొంటి వాస్తవంలో పారదర్శకపు ఉల్లిపొర మనసు సంఘర్షణను వేరెవరూ తర్జుమా చేయలేరు.
విరహానికీ లిపిని సిద్ధం చేస్తున్నవాడా.. పేటెంట్ కోసం అర్జీ పెట్టుకోకే! నీ ముందూ వెనకాల చెల్లాచెదురుగా పడివున్న నీఅసొంటి ప్రతిబింబాలకి ఏమని సమాధానం జెప్పుతవ్ ? కాళిదాసా.. నీ ప్రేయసి ఎలా దుక్కిస్తుందోనని విలవిలలాడుతూ మేఘసందేశం పంపుతావా? హతవిధీ.. నువ్వు నమ్మవుగానీ మేకప్పుల వెనుక మొఖాల్నే పురాగ సూడలేనోళ్లం, మనసుపొరల్లోని రాతి దుక్కాన్నెలా కరిగిస్తావని కలగంటున్నావో బోధపడలేదు. పోనీలే.. ఆ దుక్కపు వాసనను నీ మనసు ఆఘ్రానించిందంటే చాలు చాలు ఇకచాలు!
ఎహే.. జరసైసు! నువ్వేమన్నా...? చాల్లే నీ బడాయి. నీ వీరకటింగ్ లకి ఎవడి చెంపల మీదుగా అలుగు పారట్లేదు పోపోవోయ్ . ప్రపంచమేమన్నా...? గడ్డీగాసం మొలవట్లేదా? ఎన్ని గ్యాలన్ల ప్రేమను వొలకబోసినవ్ ఆమెలోకి! ఎన్ని మెట్రిక్ టన్నుల భారాన్ని మోస్తున్నవ్ నీ గుండెలమీద ? నీ నాటకానికి తెరదించవోయ్ . ఇదేంటి తడితడిగా...ఉప్పగా.. సైజూశి చెప్పడం లేదులే!
ఓరి పిచ్చోడా! ఎన్ని ప్రేమలేఖలు రాశినవు ? ఇంక రాత్తనే వున్నవా? సరే.. ఎంత రాయగలవో అంత రాయి. రాయిని రాయని నిర్ధారించుకునే వరకూ రాయి. రాయితో నీకింకేం పనిలేదని నీ మనసును బుజ్జగించే వరకూ రాయి. మళ్లీ మళ్లీ నిద్రలేపకు. రాయితో తలపగులగొట్టకు. రాయి. ఇదే ఆఖరిది అనేంత దీర్ఘకవితనొకటి రాసి ఆ సమాధిలోంచి బైటికిరా!
యుద్ధ వీరుడి శవాన్ని ఇంటికి తీసుకువచ్చారు
దేశం ఆమె ముందు దుఃఖ దృశ్యాల్ని నెలకొల్పింది
బాధాతప్త హృదయంతో స్పృహ తప్పలేదు
ఆమె కనీసం ఒక్క కన్నీటిచుక్కా రాల్చలేదు
స్థాణువులా ఉండి పోయింది
కొనియాడబడిన ఆ వీరుని గుణగణాలు
ఆమెను కదిలించలేక పోయాయి
ముఖం కనిపించేట్లుగా శవం మీది వస్త్రాన్ని
కొంత తొలగించినా ఏ మార్పు లేదు
పరామర్శల మేఘాల స్పర్శ,
పరిసరాల ఓదార్పు ఆర్ధ్రత
ఆమెను ఏమీ చేయలేక పోయాయి
అందరూ శోక సాగరంలో మునిగారు
ఇదే స్థితి కొనసాగితే
ఆమెకు ప్రాణాపాయమని కలవరపడి
ఒక పెద్దావిడ ఆమె పసిపాపను
ఒళ్ళో పడుకోబెట్టింది
సముద్ర తుఫాను వేగంతో
కురుస్తున్న కన్నీటి జలపాతంలో
చలించి పోతున్న బిడ్డను హత్తుకుంటూ,
భోరున ఏడుస్తూ
“నిన్ను దిక్కులేని పక్షిని చేస్తానా,
నేను చనిపోను,
నీ కోసం బతుకుత బిడ్డా”
నా ఆనందం వర్ణించలేనిది
రూపాయి ఇంకమ్ లేకపోయినా
రోజుకి ఒక్కసారైనా కాగితం పైన
ఇంక్ పెట్టనిదే కంచంలోని ముద్ద
గొంతు దిగదు !
నిలువెత్తు మానవునిలో
ఎర్రని రక్తపుకాల్వల తవ్విందెవరు..
అల్లుకున్న నరాలతీగలను నాటిందెవరు..
శిలలాంటి పుర్రెల చెక్కిందెవరు..
జిగురుతో కీలు బొక్కలను అతికించిందెవరు..
నరుని శిరోసీమపై కురులవిత్తులు జల్లిందెవరు..
నాల్కలనాగుకు నోళ్ళపుట్టను కట్టిందెవరు..
స్థిరమైన మెదళ్ళకు చంచలత్వపు చక్రాలు అమరిందెవరు..
అస్థి‘పంజరాన' అవయవ చిలకల దాచుంచిందెవరు..
కంటికి చూపునూ..
కడుపుకు మేపునూ..
నోటికి మాటనూ..
కాలికి బాటనూ..
తనువుకు నీడనూ..
తలపుకు గోడునూ..
సరిగూర్చిందెవరు..??
తరతరాల నుంచి చెబుతున్న తీరని వ్యధలే
ఎన్నటికీ కడతేరని కథలే
సామాన్యుల జీవన విధానాలు
నిరుపేదల నిత్య గాధలు
పరాయి రాజ్యాన్ని పారద్రోలి
సాధించిన సంపదేమున్నది
దశాబ్దాల స్వరాజ్యం దరిద్రాన్ని
పోగొట్టిన దాఖలాలెక్కడున్నవి
స్వరాజ్యం అన్నమాట చెప్పుకోవడానికి తప్ప
అనుభవించడానికి ఏమున్నది
ఆనాడు పరాయి పాలనలో
ప్రాణం తీసినారు మానం దోషి నారు
బతుకు దోచుకున్నారు మెతుకు దోచుకున్నారు
అభివృద్ధి దేశమని అందంగా అప్ప జెప్పినారు
కానీ ఈనాడు కూడా..
స్వరాజ్య పాలనలో మన రాజులు
అదే మాట మళ్లీ మళ్లీ
చెప్పి చెప్పి మభ్యపెడుతున్నారు
మార్పు జరుగుతుందని మతలబు చేస్తున్నారు
ఇంకెన్నాళ్లు ఇంకెన్నేళ్లు
ఈ దేశం అభివృద్ధి చెందుతూనే ఉంటుంది
ప్రజలారా..!
మన కష్టాలు తీర్చేవి కావాలి
కానీ మన కష్టాలు చెప్పుకునేవి ఎందుకు
జీవన విధానాన్ని మార్చేవి కావాలి
గాని జీవనవిధానాన్ని మురిపించేవి ఎందుకు
జ్ఞానంతో ఎదిగేవి కావాలి
గాని అజ్ఞానంలో మునిగెవెందుకు
ఓ మనిషి బతకడానికి నిత్యావసరాలు కావాలి
కాని అనవసరమైనవి ఎందుకు
జనులారా..!!
ప్రశ్నించే తత్వం లేనిదే మార్పు లేదు
మార్పు లేనిదే మనుగడ లేదు
మనుగడ లేకపోతే మనిషి లేడు
ప్రజలారా..!!!
మీ వంతు ప్రయత్నం లేకపోతే
ఈ ప్రజాస్వామ్యంలో మీ పాత్ర పోషించకపోతే
తరతరాల కైన ఈ తంతు మారదు
ఈ క్షణం ఇలాగే
ఊపిరాగిపోతే బాగుండని
తపన పడుతున్న
మనసు అర క్షణమైన
ఆలోచించట్లేదు
నువ్వు లేని మరుక్షణం
నిన్ను తలిచే వారుండరని,
కన్నీటి బొట్టైన కార్చరని ,
ఊహల్లో కూడా ఉండవని,
ఈ జన్మకేదో అర్దం ఉంది
కానీ, అర్ధరహితంగా,
అర్ధాంతరంగా,
ఆశ్చర్యంగా,
అవనిని చేరుతానంటున్న
అలోచన మాత్రం
అర్ధం అవ్వడంలేదు.
నలుగురికి నవ్వు పంచి,
పలువురికి ప్రేమను పంచి,
మంచి నడవడిక నేర్పి,
నాలుగు గోడల మధ్య నుండి
దారి తెలియని లోకంలోకి
వెళ్తానంటున్న
ఆ ధర్మాత్మురాలి బాధ
నీకెలా తెలుస్తుంది
నీవెప్పుడు తన సంతోషాన్ని
మాత్రమే కదా పంచుకుంది
గుండెల్లో ఉన్న గాయాన్ని
నీవెప్పుడు చూసావని
అయినా నీకెలా తెలుస్తుంది
ఆ గాయానికి కారణం నీవేనని
తను ప్రేమను మాత్రమే
పంచగలిగింది
కానీ, ఆ ప్రేమకు నీవు
అర్హుడివి కాదని
తెలుసుకోలేకపోయింది
అందుకే.., ఇప్పుడు
తన దేహం మాత్రమే జీవిస్తుంది
మనసేనాడో మట్టిలో కలిసింది....!
చర్చించుట కోరువాన్ని భేదించుట ఎవరితరం
గొడవలన్న ఇష్టముంటె వాదించుట ఎవరితరం
ప్రతిఒక్కడు సంపదకే దాసోహం అంటుంటే
మానవతా రాజ్యమునే స్థాపించుట ఎవరితరం
బొనుకువాని వణుకుతున్న ప్రతిమాటకు వాస్తవాలు
తూటాలుగ తాకుతుంటె తప్పించుట ఎవరితరం
విద్యార్థులు గెలవాలని నిరంతరం పాటుపడే
కోటిగారి ధీరత్వము ఛేదించుట ఎవరితరం
లక్ష్మణుడే అందరికీ అనురాగం విలువలతో
పంచుతుంటె తననింకా ద్వేషించుట ఎవరితరం
వంకా వంక దారుల్లో వంపుగున్న తోవల్లో
వయ్యారంగా వచ్చేటి ఓ నాగమల్లి ఓ నాగమల్లి
నా వంక జూసుకుంట నన్నాగం జెయ్యకే ఓ నాగమల్లి
నా కన్నె జాబిల్లి
మక్కాజొన్న సేలల్లో ముచ్చట నాది దెస్తుంటే
మందిలో నేను బోతుంటే నీ సూపులు నా వీపు గుచ్చుతుంటే
నువ్వు నన్నే బిలిసినట్టాయే ఓ నాగమల్లి
ఓనాగమళ్ళి
నా వెన్నే దట్టి నట్టాయే.. ఓ నాగమల్లి నా కన్నె జాబిల్లి
కట్టా కింద పొలంలో నువ్ వంగి కలుపు దీస్తుంటే
కట్టా మీద నేనేమో కాలి నడక బోతుంటె
నీ సన్నా సన్నని నవ్వుకేమో ఓ నాగమల్లి ఓ నాగమల్లి
నా గుండె గిల్లి నట్టాయె.. ఓ నాగమల్లి నా కన్నె జాబిల్లి
పొద్దుగూకే ఏలల్లో ఇద్దరొద్ది కయ్యే తావుల్లో
నువు నేను ఎదురు బడుతుంటే ఎద కిందికి జారినట్టుందే
మనసైన దానివే పిల్లా.. ఓ నాగమల్లి ఓ నాగమల్లి
మనువాడుకుందం రాయే ఓ నాగమల్లి నా కన్నె జాబిల్లి
కురుల కౌగిలింత
కన్నుల కూర్పు
నువ్వు అందమా
అందమే నువ్వా
అర్థంకాని
ఆలోచనలలో
మృదువైన పెదవుల
మురిపాలలో
వెచ్చని
హృదయ కౌగిలింతలలో
యద సొగసుల
సోయగాలలో
పొంగిన హృదయాల
తాకిడిలో
ఒంపుసొంపు
సెలయేరులలో
సెలయేరుల సవ్వడుల్లో
అందాల
పులకరింపులో
చిగురించే
చిరునవ్వుల
ఆనందంలో
సాగిపోయే
నీ జీవిత తీరం
ఎవరి హృదయాన్ని తాకుతుందో
నా తనువు తపన...
ఎవ్వరిది స్వాతంత్రం
ఎవ్వడికి స్వాతంత్రం
దేశాన్ని దోచి
దేశాన్ని దాటి
దర్జాగా దావత్ లో
దండిగా మందితో
విందుగా కన్యలతో
విలాసంగా గడిపే
కరుణలేని కామాంధులు
కేసుల మాఫీ తో
అప్పుల కుప్పలతొ
అష్టైశ్వర్యాలతో
అందలమెక్కి ఊరేగుతూ ఉంటే
ఆపే వారు లేక
అంతా లూటీ చేసే
దొంగల దే రాజ్యం
దొంగల దే భోజ్యం
పదవి ముందు వాగ్దానాలు
పదవి తర్వాత ప్రసంగాలు
ప్రజల బారిన విహంగాలు
ఇంకెన్నాళ్లీ దౌర్భాగ్యపు అహంకారాలు
విజ్ఞానానికి పుట్టినిల్లు
విదేశాలకు మెట్టినిల్లు
నేర్చింది ఇక్కడ
సంపాదించేది అక్కడ
బలవంతుల మనే బడాయి
బలహీనుల మనే జులాయి
అవినీతికి అందలం
అధికారులకు విందులు
ప్రసంగాన్ని కే పరిమితం
పనితీరులో మితం
విజ్ఞాన పునాదులo
యాచించే యోధులo
విజయ్ మాల్యా ఎవడు
నీరవ్ మోదీ ఎవడు
చట్టానికి చుట్టాల
లేక పాలకుల చుట్టాల
అవినీతి అంతం ఎప్పుడు
భారతదేశానికి అభివృద్ధి ఎప్పుడు
అవినీతి సంకెళ్ళలో భారతం
ఇంకెన్నళ్ళ బాదరబందీల భారతం
గూగుల్ సీఈఓ మనవాడే
మైక్రోసాఫ్ట్ సీఈఓ మనవాడే
హెచ్ సి ఎల్ సీఈవో కూడా మనవాడే
అని జబ్బలు చర్చి చెప్పుకుందామా!
రొమ్ము విరిచి రాజ్యమేలు దామా!!
గొప్ప లకే మేధావులం
తిప్పలు తప్పని భారతీయులం
ఎన్నాళ్ళీ మేధావుల వలస జ్ఞానభూమి లో
ఎన్నాళ్ళీ జ్ఞానపు కొరత కర్మభూమిలో
పిడికెడు ప్రజల విజ్ఞాన బానిసలం
గంపెడు ప్రజల ఆవిజ్ఞాన గులాంగిరిలం
విజ్ఞులు పంపెను రాఫెల్
మొద్దుబారిన ఆవిజ్ఞాన మెదళ్లు
దోచేది భారతీయుల రక్తపు చెమటలు
దాచేది విదేశీ బ్యాంకుల్లో మూలధనాలు
బంధుప్రీతిల బందీ లో రాజకీయ రాజ్యమా!
బలిపశువు అయిన భారతీయులకు రాజరిక మా
ఊసరవెల్లి రాజకీయాల రంకులో రాజకీయ రాజులు
గురివింద ఆర్భాటాలతో అధికార బోజులు
మంచు కొండలా భారతీయుల కీర్తి
మంచి ని మించిన అవినీతి తిమింగలాల భారతీయుల అపకీర్తి
కుల్లంత కడిగేస్తూ
కాటికి కట్టెలేరుకుంటూ
దేశానికి సేవచేస్తూ
దేహాన్ని సుస్తిచేసుకుంటూ
కాకి కూసింది మొదలు
పురుగు పూసే కోసకు
పూటపూటకు పస్తులుండి
ఆరుగాలమంత పనిజేస్తే
అంటరానితనంతో
ఆరడుగులు దూరముంచి
అక్షరాలకి దూరం జేస్తే
చెదిరిన మా బతుకులను
చక్కబెట్టడానికి చీపురుపట్టిన
సపాయి సైనికుణ్ణి
యుద్ధమైన
అంతర్యుద్ధమైన
ప్రజలకి.....కాక
ప్రభుత్వానికే సైనికులయ్యే
సిపాయిలు
అందెలమెక్కే అవార్డులు
అందుకుంటూంటే
పొద్దునైతే చాలు
ప్రజలకి సైనికుణ్ణి ఐనా...
అంటరానోడినై
అన్నం దొరకక
ఆకలి కేకల
పేగుల మోతల రివార్డులు..
అవమానాల అవార్డులు
అందుకుంటూ
తనువు చాలిస్తే
తొవ్వలోనే మమ్ము
తన్ని పారేస్తుంటే
ఆరడుగుల మట్టినైనా
ముద్దడని
ప్రకృతి ప్రేమికుణ్ణి
సపాయి సైనికుణ్ణి...
తెల్లొడి నుండి నా దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చింది
తెల్లొడు మారిండు నల్లొడి చేతికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చింది
దేశంలొ అగ్రవార్ణాల పై మూడింటికి తెలంగాణలొ దొరలు దేశ్ముఖ్ లకు స్వాతంత్ర్యం వచ్చింది
ఆధిపత్య కులాలకు సామాజిక దూరానికి,అసమానతల పెంపుకు,ఆర్థిక దోపిడీకి స్వాతంత్ర్యం వచ్చింది
బహుజన స్వాతంత్ర్యం వచ్చేదెప్పుడో జెండాలు మోసినోడు జెండాలు కట్టినోడు జెండాలను ఎగిరేసే దెప్పుడో
నాకు ఇంకా ఎప్పుడొచ్చునో స్వాతంత్ర్యం ఆమోదించిన రాజ్యాంగానికి 70ఏన్లు నిండినా
మాట్లాడే స్వేచ్ఛను హరించే రాజ్యం నుండి ఎప్పుడొచ్చునో స్వేచ్ఛ స్వాతంత్ర్యం
ఇష్టదైవానికి నిష్టగా మధ్యవర్తి లేకుండా గర్భగుడిలో భగవంతుని ప్రతిమకు
ఎదురెదురు కూర్చొని కనులార్చి మనసిప్పి విన్నపాలు విన్నవించే స్వాతంత్ర్యం ఎప్పుడొచ్చు నో
నచ్చిన మతాన్ని స్వీకరించి నిర్భీతితో అవలంభించే స్వేచ్ఛ స్వాతంత్ర్యం ఎప్పుడొచ్చు నో
నచ్చిన వ్యక్తిని జీవిత భాగస్వామి గా ఎంచుకునే స్వేచ్ఛ స్వాతంత్ర్యం ఎప్పుడొచ్చు నో
స్త్రీ స్వేచ్చ స్త్రీ పురుష సమానత్వం ఎప్పుడొచ్చు నో
స్త్రీ పట్ల అసభ్య ఆలోచన అపహరణ, అత్యాచార, హత్యలు స్త్రీ శృంగార ఆటవస్తువుల ధోరణి
ఎప్పుడు మాసిపోతాయో
మానసిక, సామాజిక, ఆర్థిక,మత ,ప్రాంత, రాజకీయ, రాజ్యాధికార స్వేచ్చా సమానత్వం ఎప్పుడు సిద్దిస్తుందో
నిర్భయంగా నా ఆలోచనలను నలుదిక్కులకు చేరేలా గర్జించే స్వేచ్ఛ ఎప్పుడొస్తుందో
బహుశా నీవు
గమనించలేదేమో
ఎప్పుడూ ఏది అలాగే ఉండదు
కాలం మారుతోంది
విధానం మారుతోంది
ఈ మట్టి వాసనతో మమేకమైన
మన జీవితంలో ఆ చిరునవ్వు
మళ్ళీ నేను చూస్తాను
నిక్కచ్చిగా చూస్తాను
అప్పటివరకూ నాకు ఓటమి లేదు
అంతవరకు నాకు మరణం లేదు
ఎప్పుడూ ఓ స్ఫూర్తి చరిత్రనై
నీ వెనువెంటే ఉంటాను
నీ వెంటే ఉంటాను
నీ ప్రేమకై వేచి ఉంటాను
నేస్తమా...నేను స్నేహానికి వయస్సుతో సంభందం లేదనుకున్నా
కాని నువ్వు చెలిమిగా వుండాలంటే
చెరిసమాన వయస్సు కావాలన్నావు
నేస్తమా...నీ స్నేహ బంధం ముందు రక్తసంబంధాలు బంధుప్రీతి దిగధూడ్పు అనుకున్నా...
కాని నువ్వు స్నేహానికే నిరాకరించావు
స్నేహమంటె అద్దంలో
ప్రతిబింబం అనుకున్నా
కాని నువ్వు నీ అంతర్మథనాన్ని నాతో పంచుకోలేక పొయావు
నాకంటూ ఒక స్నేహం కావాలనుకున్న
స్నేహం కోసం బ్రతకాలనుకున్నా
ప్రాణం ఇవ్వాలనుకున్నా
నువ్వు ఏమనుకొన్నావో
నాకు తెల్వదు
ఈ ప్రపంచమే నిన్ను వెలివేసిన నా చెంతకు తీసుకోవాలనుకున్నా
కాని నీ నిరాకరణ ఈ ప్రపంచమే నన్ను వెలేసినట్టు వుంది
ఈ విశ్వమే అగిపోయి...
నా హృది శబ్దము మాత్రమే
గుడిలో గంట మాదిరి
వినబడు క్షణం అది.
మన మధ్య అడుగు దూరం
నీ నయనములు మూసి
తెరచు లోగ, నా పానం
పోయి తిరిగొచ్చేలా...,
నా అయివు నీ ఊపిరిలో
కలిసిపోయి కొత్తగా
వికసించిన శ్వాసేనేమో
ఈ భావాలకు కారణ.
ఆ రెండు క్షణాల్లో
నా జీవిత పయనం
కనపడే నీతో,
అది ఊహగావచ్చు.
కానీ,
ఆ ఊహకు కారణం మాత్రం
సముద్రం అట్టి నీళ్లలో
నల్ల చందమామని నాకు పరిచయం చేసిన నీ కనులు.
మృత్యువు నన్ను వెంటాడుతుంటే ఎక్కడికి పారిపోను నేను
రక్కసి కోరలతో ఉక్కిరిబిక్కిరి చేస్తుంటే ఏం చేయగలను నేను
మృతుల శవాలు గుట్టలుగా పెరిగిపోతుంటే
ఏ వైద్యం చేసి వారిని కాపాడగలను నేను
దివ్వెళ్ల నవ్వుతున్న పసిహృదయాల ప్రాణాలు
గాలిలో కలిసిపోతుంటే ఏం చేయగలను నేను
నా వాళ్ళందరు ఒక్కొక్కరుగా స్మశానవాటికలో
కాలిపోతుంటే చూస్తూ ఎలా భరించగలను నేను
కల్మషంలేని మనుషుల పంచప్రాణాలను తీస్తుంటే
అది చూసుకుంటు ఎలా తట్టుకోగలను నేను
సుఖసంతోషాలలో గుర్తు రాని భగవంతుడిని
నేడు కష్టాలలో ఏమని వేడుకోగలను నేను
కరోనాను చంపే మందేలేదు ఓ కార్తిక్
గుండెధైర్యంతో ఎలా ఎదురు వెళ్ళగలను నేను
రైతు నన్ను తొక్కితే.. నేనో పంటనై సమస్థానికి ఆకలి తీర్చి దైవాన్నైన...
బీదవాడు నన్ను తొక్కితే వాడికి నీడనిచ్చే గూడునైన....
కుమ్మరివాడు నన్ను తొక్కితే నేనో కుండనై, దాహం తీర్చే పాత్రనైన....
కని.... ఓ వ్యాపారస్థుడు నన్ను తొక్కితే...నేనో విగ్రహమై
నవరాత్రులు మతోన్మాదులకు వేదికైనా...
పాపాత్ముల క్షమాభిక్షను వినలేని చెవిటినైన... బలహీనుల కోరిక నెరవేర్చని అవిటినైన...
నా ముందు తాగి చిందులేసే వాడికి మద్యాన్ని అందించే సజీవాన్నైనా... నా వెనక ఆకలితో ఉన్న బిచ్చగాడికి పులిహోర ఇవ్వలేని జీవోచ్ఛవమైనా...
అణువణువు రంగులతో చెరువులలో, నదులలో కాలుష్యానైనా....ఆ కాలుష్యాన్ని తాగిన నీటి జీవులకు, పక్షులకు నేనో దయ్యాన్నైనా...... భూతన్నైనా........
ఇదే నా మట్టివేదన...
నీలిమేఘంలో నిర్మలమైన నక్షత్రం నేను
కారు చీకట్లో వెలుగు చూపె దారి నేను
వెలగలేక కరుగుతున్న మైనం నేను
సంతోషసాగరాలు దాటే నావ నేను
కష్టాల కడలిని ఈదే ఈతగాన్ని నేను
బంధాల బరువులు మోసేది నేను
బ్రతుకు తెరువు కొరకు నడిచేది నేను
అవతారాలు దాటి రూపుదిద్దుకుంది నేను
ఆవిష్కరణలకోసం రూపాలు మార్చేది నేను
హానిచేసేది నేను
ఆపై అనుభవించేది నేను
మోసాగించేది నేను
మోసపోయేది నేను
పుట్టుక చావుల మధ్య కొట్టుమిట్టాడే ప్రాణి నేను
పుట్టెడు కుళ్ళుతో కాలిపోయే, ప్రాణం లేని కట్టె నేను
కాటికి చేరే కాయం నేను
కన్నీటి దారిని నేను
కన్నీటి దారిలో నేను
మమకారం నేను
మండే స్వార్థపు గోళం నేను
సర్వం ఎరిగింది నేను
సర్వనాశనం చేసేది నేను
మనిషిని నేను...
వారు మరిచిన మానవత్వం నేను..
గుండెల బాధ
ఎదల మోత
ఏమని చెప్పను
ఎట్లా అని చెప్పను
ఎర్ర దారం బంగారు పూసల మెరుపుల రాఖీలు
అత్త వారి వాకిట్లో నా చెల్లి ఎదురుచూపులు
ఏమని చెప్పను
ఎట్లా అని చెప్పను
రానే వచ్చే రాకెట్ల పున్నమి
ఏడాది ఎదురుచూసిన నా చెల్లి కి
ఏమని చెప్పను
ఎట్లా అని చెప్పను
రాబందుల రాజ్యం అని చెప్పనా
కామాంధుల క్రోధం అని చెప్పనా (కామాంధుల రాజ్యమని చెప్పనా)
ఆ నాటి ఆసిఫా అని చెప్పనా
నేటి దేవిక అని చెప్పనా
మరెందరో అని చెప్పనా
ఏమని చెప్పను
ఎట్లా అని చెప్పను
నువ్వు అనుకున్న సమాజం కాదు అని చెప్పనా
బాధ అయితుంది తోబుట్టు బంధమా
నీ బానిసత్వం చూస్తే
నాకు నిలకడ ఉండదు నీ స్వతంత్రం ఆపుదాం అంటే ఓ నా తోబుట్టు బంధమా
బద్దలు కొట్టు బానిసత్వాన్ని ఓ నా తోబుట్టు బంధమా
అనుగ తొక్కు నీపై అరాచకాన్ని ఓ నా తోబుట్టు బంధమా
నాకెందుకు అనుకునే సమాజంలో
నీకు నేను రక్ష నాకు నువ్వు రక్ష అని నేను ఎట్లా చెప్పుదు
బంధించ కమ్మ నీ రాఖీ బంధం తో ఓ నా తోబొట్టు బంధమా
ఆపకు అమ్మ నీపై అరాచకానికి ఎదురు వెళుతున్న నన్ను నీ రాఖీ బంధం తో ఓ నా తోబొట్టు బంధమా
దళిత బతుకులండి మావి...
చావుకి సిధ్ధంగా బతుకుకి దూరంగా ఉన్న బతుకులలో
కూడు కోసం కొట్లాట...నీరు కోసం నిరీక౫ణ...
హీనమైన బతుకే కాని హీనమైన మనుషులం కాదే??
ప్రభుత్వాలు మారినా ..పదవులు మారినా...
గూడు కోసం గుడ్డ కోసం....కూడు కోసం కూలి కోసం మా ఎదురుచూపులుకు కన్నీలకు ఆనకట్టే లేదా ???
దేనిలో ప్రవేశం లేదు .. ప్రశ్నించే హక్కు లేదా ??
దళిత వాడు పేదవాడు.. పనివాడా ?? తేడా లేదా ??
దళితవాడు ఒక పేదవాడు గా నే ఒదిగి ఉండాలా??
సింగారాల కురులన తురిమిన
విరజాజులు విచ్చిన వేళ......
నీ తలపులతో మోమున
నును సిగ్గుల మొగ్గలు తొడిగిన వేళ......
తెల్లని వెన్నెలధార చల్లగా జాలువారే వేళ......
తలలోని పూదండ సైతం తియ్యగ తడమగా..,,
నీతో ఊసులాడాలని మనసు మారాము చేయగా..,,
నీకై ఆశగ వేచేనయ్యా ఈ రాధ..
నిరీక్షించెనే కృష్ణయ్యా బృందావని కూడా నీకై...
నేడు మీరు కష్టపడి కార్చే
ప్రతి స్వేదబిందువు చెబుతుంది
రేపు మీ శ్రమకు తగ్గ ప్రతిఫలం
ఎంత తియ్యగా వుంటుందో...................
భార్యాభర్తల్లో
ఒకరిమీద మరొకరికున్న గౌరవం
ఒకరిమీద మరొకరు చూపే ప్రేమ
ఒకరి శ్రేయస్సు కోసం మరొకరు పడే
తపనే తెలియజేస్తుంది
భవిష్యత్తులో ఇద్దరి మధ్య బంధం
ఇంకెంత బలంగా వుంటుందో.................
ఏ బీరువాలోనో ఏ బ్యాంకులోనో
మీరు భద్రంగా దాచుకొని
రోజూ చూసుకునే డబ్బుకన్న
నమ్మకంతో, ధైర్యంతో,వ్యాపారంలో
పెట్టిన మీ పెట్టుబడే చెబుతుంది
మీరెంత తెలివిగలవారో
మీరెంత ముందు చూపుగలవారో..........
నేడు మీరు కొనే విల్లానే చెబుతుంది
రేపు మీరున్నా లేకున్నా
మీ పిల్లలకు ఏలోటు రాకూడదని
వారి భవిష్యత్తు బంగారుమయం
వారి జీవితం సుఖమయం
కావాలని, మీరెంత ఆస్తిని
ప్రేమతో ఆర్జించి పెడుతున్నారో............
నీతో
రాజీ ఒక్కటే శరణ్యం
అంటున్న రాజ్యమా..
నేను నీతో రాజీ పడను
నేను స్వేచ్ఛ కోసం
మాట్లాడుతునప్పుడు
నా నోటికి నీవు లాటి
అడ్డం పెట్టిన సరే నేను
నీతో రాజీ పడను..
నేను జనం కోసం
రాసే సమయంలో
నా కాగితం పై
ని తూటాలు అడ్డుగోడగా
పరిచిన నేను
నీతో రాజీ పడను..
నన్ను చెరసాలలో
బందీగా చేసి నా చుట్టూ
నిర్బంధపు విషవాయువు ను
వదిలిన
నేను నీతో రాజీ పడను..
నన్ను మరణం
అంచున పడుకోపెట్టిన
నా చిరునవ్వుతో మరణాన్ని చితిమంట
పేరుస్తానే తప్ప నీతో
రాజీ పడను..
నేను కవిని
నా గుండెల్లో స్వేచ్ఛగా విహరిస్తున్న
ఆశయాల పోరాట స్పూర్తికి
ని లాఠీలు,తూటాలు,
నిర్బంధ విష వాయువులు,
చేదిరిపోక తప్పదు..
(రెండు సంవత్సరాల క్రితం భీమా కోరేగావ్ కుట్ర కేసులో అరెస్ట్ అయిన వరవరరావుకి సంఘీభావంగా)
గొంతు వొకటే
కాని
అది కోట్లాది
ప్రజల సంఘర్షణ
తానే
అనంతం కాదు
కాని
తానే
అంత అంతటా
యవ్వనపు జ్వాలలను
కౌగిలించుకున్నవాడు
కాగడాగ మారి
ప్రజ్వాలించినాడు
విశాల హృదయుడు
'సముద్రుడు'
నిరంతరపు నిర్భంధంలో
నిటారుగా నిలిచిన వాడు
విశ్వ జననీయ మానవుడు
ఎనిమిది పదులను
హేలన చేస్తున్నాడు
తాను కలగన్న
మనిషి కోసం
మరణంతో పోరాడుతున్నాడు
తన రూపాన్ని చూపకపోవచ్చు
కడసారి నవ్వుల సూర్యుడికి
కరోనా ముసుగేయచ్చు
బింబ ప్రతి బింబాల
సహజీవనంలో
తాను
ప్రజల ప్రతిబింబమని
మరవకు
రాజ్యమా మరవకు
(వివి సార్ కి కరోనా సోకడంపై అందోళనతో రాసిన సందర్భం)
ఓయ్ కూలి
ఏం పని చేస్తావ్ ?
బరువులు మొస్తా
ఇప్పుడు ఏం చేస్తున్నావ్ ?
ఖాళీ ....!
ఎక్కడి నుంచి వస్తున్నావ్ ?
ఇంటి దగ్గర నుంచి
ఎక్కడికి వెళ్తున్నావ్ ?
ఇంటికి...!
ఎక్కడ ఉంటావ్
ఇంట్లో.....!
ఇల్లెక్కడా ?
నేన్ ఎక్కడ బ్రతికితే అక్కడ.
తల పైన ఏముంది ?
బరువు...!
ఆ బరువేంటి ?
నా కుటుంబం...!
మనసు తెర మీద
ఒక బొమ్మ రవివర్మ ఊహలాగా
మెరిసింది
అందుకున్నాను ఆ అందాన్ని
రుడాల్ఫ్ వాలంటినో లాగా..
*********
ఆమె జడలల్లుతుంది
నేను కవితలల్లుతున్నా
నా కవితలు ఆమె జడలో
గుబాళిస్తే చాలు సిరిమల్లెలుగా..
*********
జెబున్నిసా గుబులుపడే
మిస్రాలు నా కలం జేబులో
భద్రపరుచుకున్నా.
*********
ఆమెకు ఎదురుగా వెళ్ళాను
అంతే
ఎదలో నందనం పూసింది.
********
ఇలాగే ఉంటాను
ఎలాగైనా
కలలోన మెరిసిన కళలాగా...
నాకు తెలివి రాగానే
నేను చూసిన మొదటిదది
ఆ తొలిచూపులోనే నన్ను కట్టిపడేసింది
ఆ వెన్నెల చల్లదనాన్ని అరువు తెచ్చుకున్నట్లు
ఆ పువ్వులకే తన సుకుమారాన్ని అప్పుగా ఇచ్చినట్టుగా
అంత అందంగా ఉందది
తెల్లని మబ్బులను ఆక్రమించిన
నల్లని మేఘాలుగా పరుచుకుంది
మొగలి పూల పరిమళాల అన్నట్లు
సువాసనలు వెదజల్లుతుంది
ఇంద్రధనస్సు నుంచి రంగులను తెచ్చుకుందేమో అందుకే అంత అందం
ఆ అందం ఆ రూపం ఆ తేజస్సు
నన్ను గుక్కతిప్పుకోనివ్వట్లేదు
పడుకున్నా మెలకువగా వున్నా
తన ఆలోచనే
ఆలోచన కాదు
తానే నేనైనానేమో అనేట్టుగా మారింది
ఎంత చూసినా తనివి తీరట్లే
తనని తడుముతుంటే
అప్పుడే విచ్చిన పువ్వులను తాకినట్టుగా
తన బుగ్గలపై నిమురుతుంటే
తన వైపే లాగుతున్నట్లుగా
నన్ను విడువకు అన్నట్టుగా ఉంది
తనతో ఎంత గడిపినా
తనివి తీరట్లే...
రాత్రంతా తనతో వున్నా
అప్పుడే తెల్లారిందా అన్నట్లు
పగలంతా తనతో గడిపినా
అప్పుడే చీకటి పడిందా అన్నట్లు
కాలమే తెలియకుండా
తన చుట్టే తిరుగుతున్నా
అంతా నన్ను చూసి నవ్వుకున్నా
నవ్వుకుందురుపో...
నాకేమి సిగ్గు? అన్నట్లు
తెగించి జతకట్టా
మిత్రులంతా
ఒరేయ్...వాడు పిచ్చోడురా అంటే
ఓహో... ఇంత అమితంగా ఇష్టపడ టాన్ని
పిచ్చి అంటారా? అని నవ్వుకున్నా
ఇంతకాలం తనతో సహజీవనం చేసినా
ఎంతసేపు తనని అనుభవించినా
ఇంకా కొత్తగానే ఉంటుంది
ఇంకా ఇంకా కలిసి జీవించాలని ఉంటుంది
కానీ...
ఇది దాహమా...?
అయితే... ఎప్పటికీ ఆగునో ఈ దప్పిక
ఇది మోహమా...?
అయితే... ఎప్పటికి తీరునో నా మోహము
ఇంతగా నన్ను ఆకర్షించి కట్టిపడేసింది
ఎవరనే కదా మీ ప్రశ్న
అది... అదీ...
'పుస్తకము'
పుస్తకము నా మస్తిష్కము
"నేను పుస్తకాన్ని వీడడం అంటే
నా ప్రాణాన్ని వదలడం"అని
అర్థం చెప్పాలేమో....
కాలం గడిచినా కన్నీళ్లు ఆగట్లేవు...
జారుతున్న కన్నీరైనా నా కలాన్ని కదింలించట్లేవు...
మారుతున్న మనుషులే కారణమేమో...
గాయపడిన మనసుకి మసిపూసి మంత్రం వేసారేమో...
అందుకే
బయటకు తెలియకుండా భరించలేని బాధతో...
బతకాలో...చావాలో తెలియని స్థితిలో
మతిమరిచిన మది చితిమంటలో
చిముకు చిముకు మంటూ బూడిదవ్వమంటుంది...
కానీ,
నా చావు పలువురి పెదవులపై చిరునవ్వును సమకూర్చినా సరే...
దాంతో వారిలో
అణువణువున తనువంతా ఉదయించిన
అహం,అన్యాయం ,ఆవేశం,అత్యాషలన్నీ
అస్తమిస్తే చాలు...
మరలా రేపటి ఉదయంలో నేనే
రగిలే రవిలా ఉదయించి
ఈ ధరణి అంతటా
ధర్మపు తావినై విరబూస్తా...!!
సిరా లేని కలాన్నైతి
కలం లేని కీసనైతి
కీసలేని అంగినైతి
అంగినైతి దోతినైతి
దోతినేతినా నేతన్ననైతిరా!
నేతన్ననైతినిరా మరచితివారా! నా ఈ ఘనత !!
సారం లేని పుడమినైతి
పువ్వులేని పంటనైతి
పంటనైతి, వంటనైతి
తింటే తిండినైతినిరైతునైతి!
రైతన్ననైతినిరా మరచితివారా! నా ఈ ఘనత !!
దారి లేని జాగనైతి
జాగలేని సదువురానీ మోద్దునైతి
దాటలేని అంద్దున్నైతి
అంద్దున్నైతి లిపినిగోల్పీన పంతులునైతి!
మరచితివారా! నా ఈ ఘనత !!
నేలనైతి నిప్పునైతి
నిండు కుండలో నీటినైతి
దాహం దీర్చిన దాతః నైతి
కుండనేర్చినా కుమ్మరినైతి! మరచితివారా! నా ఈ ఘనత !!
యెన్నో ఇంకెన్నెన్నో ఆవిష్కరించితి మరచితివారా! నా ఈ ఘనత !!
మానవత్వం నేర్చిన మన్నుమైతిమి
"మందునేర్సీ తాగనేర్సీ మంటలకాలవడితిమి"
(మద్యం మత్తులో మునిగి తేలుతున్నా మన సంపదను(సాటి మనిషులను) కాపాడుకుందాం!
ఒళ్లు మండినా గొంతు ఎండిన
కాళ్ళు కాలిన కడుపు కాలిన
కూటి కోసం కోటి తిప్పలు
రెక్కగుంజిన బక్కచిక్కిన
దుమ్ము ధూళి నోట పేరుకుపోయిన
బాధ్యత కోసం భారమైన పనులు
పొద్దంతా పని జేసీ ఒళ్ళు పుండైన
ఇంటికిబోంగనే పొల్లగాండ్ల(ఇంటిదానీ) ముఖం జూస్తే
పడ్డ కష్టం యాదికే రాదు
ఆశ బారెడు సంపాదన మూరెడు
వారం కాంగనే పైసలు ఇట్ల వచ్చి అట్ల పోతుంటే
మళ్ళ పడ్డ కష్టం ఆదికొచ్చే
చుట్టురా ప్రశాంతవాతావరణం
విన్పించని రణగొణధ్వనుల సవ్వడి
చీకటి నిశ్శబ్ద రాజ్యాన్నేలుతుంది
పల్లె ప్రకృతి ఒడిలో సేదదీరుతుంది
పట్నంలో అక్కడక్కడ నాగరికత ఆనవాళ్లు
నిశీధిసంస్కృతికి తూట్లు పొడుస్తున్నాయి
తరువు కొమ్మలు పుడమి తల్లి జోలపాటకు
లయబద్దంగా ఊగుతుంటే
సాగరకెరటాలు అలజడి అలలపై ఊరేగుతుంటే
ఆదమర్చి నిద్రపోతున్న అలసిన దేహాలు
పొద్దున్నుండి చేసిన శ్రమను మరిచి నిద్రాదేవి
విశ్రాంతి వనంలో పవళింపు
పొద్దున్న బంగాళఖాతం తన తరగలతో
ఆ నగరి పాదాల్ని ప్రేమతో స్పృశిస్తుంటే
రేయి చల్లని వెన్నెల జలతారు పరదాల్ని
కప్పి ఆ సోయగాల్ని ద్విగుణీకృతం చేస్తుంటే..
అది చూడలేని కాలం అకారణంగా అభివృద్ధి కాళరాత్రి అవతారమెత్తి నెమ్మదినెమ్మదిగా ఆ చీకటి రాత్రిని కమ్ముకుని నగరంతో పాట
చుట్టున్న గ్రామాల్ని ఆవరించింది
ఉదయం సాగరఘోష నగరం శ్వాసయితే
రాత్రికి మృత్యుభూషిత విషవాయువు
విపత్తు మిషతో నగర సుషమ శోభను శోషించి శ్వాసకోశాన్ని ఆక్రమించి
ఊపిరి తీగల్ని కోసేసి, జీవిత తిత్తుల్ని కాల్చేసి, భవిష్యత్తు ఆశల ఆకుల్ని రాల్చేసి
ఆయువు గుండెకు రంధ్రం చేసి ప్రాణాన్ని తనతోపాటే మూటగట్టుకుపోయింది
ఒక మొరటు కెరటం వచ్చి స్వప్నాన్ని ధ్వంసం చేసి
ఏమి తెలీని పసిదానిలా తిరిగి కడలిగర్భంలో దాక్కుంది
ఒక సుడిగాలి వచ్చి మృత్యు కౌగిలితో
అలజడి లేపి తిరిగి ప్రకృతి ఒడిలో మెల్లిగా కలిసిపోయింది
ఎన్నో అలజడి కెరటాల్ని ముళ్ళకిరీటంగా
ధరించిన ఆ విశాఖ నగరి వైశాఖ మాసంలో
కాలం చేసిన పచ్చి గాయాన్ని మాన్పలేక,
మర్చిపోలేక తల్లడిల్లి అశోకవనంలో
సీతలా కన్నీరుకారుస్తుంది
బతుకు చెట్టుపై తనతోపాటు ఉండి
రాలిన ఆ ఆకుల్ని తలుచుకుంటూ
బిక్కుబిక్కుమంటూ గుండెల్ని బిగవట్టి
రేపటిపై ఆశతో ఆత్మవిశ్వాసాన్ని కూడగట్టుకుని జీవిస్తుంది..
ఇంకా జీవించే ఉన్నాను.
నేనింకా జీవించే ఉన్నాను..
పేదలరక్తాలు త్రాగే
దానవమానవ జలగల
గలగలలు వింటూ..
చెవిటినై నే అవిటినై
ఇంకా జీవించే ఉన్నాను..
పూటకు తిండిలేక,
కడుపు చేతపట్టుకొని
కాళ్లరిగేలా తిరిగే యాచకులను
చూస్తూ, గుడ్డినై నే ఎడ్డినై
ఇంకా జీవించే ఉన్నాను..
ఆకలికోసం మానాన్ని అమ్ముకునే
దౌర్భాగ్యపు జీవుల యాతన చూస్తూ
నే ఏమీ చేయలేని వాడినై..
నిద్రావస్థలోనున్న జీవనాడినై
ఇంకా జీవించే ఉన్నాను..
మంచినెంచని మతవాదుల మధ్య..
కుళ్లుబుద్దుల కులవాదుల మధ్య..
కనిపించని సంకేళ్ళు..
కాళ్లకు వేసుకుని..
నేనింకా జీవించే ఉన్నాను...!!
తాకలేని హరివిల్లుకి సప్తవర్ణాలను అద్దిందెవరో ??
అసలు లేని ఆ ఆకాశానికి నీలి రంగు ఎక్కడిదో ??
ఎత్తైన ఆ కొండలకు పచ్చని చీర కట్టిందెవరో ??
అల్లంత దూరాన ఉన్న ఆ వెన్నెలకు చల్లదనం పూసిందెవరో??
గల గలమంటూ పారే నది - అది ఎవరి మంజీరా శబ్దమో??
తళుక్కుమనును తారలు - అవి ఎవరి నవ్వుల మెరుపులో ??
ఊపిరాడని సంచిలోంచి సీతాకోకచిలుకకు ప్రాణం పోసిందెవరో ??
జీవం లేని రాయి పలికే ఓంకార నాద స్వరం ఎవ్వరిదో ??
ఏ రుచి లేని మట్టి నుండి పుట్టిన చెరుకుకు తీయదనం ఎక్కడిదో ??
జారిపోయే నీటిని నిలిపి ఉంచే శక్తి ఆ మేఘాలకు ఎవరిచ్చారో ??
పురి విప్పి నాట్యమాడే నెమలికి నాట్యం నేర్పిందెవరో ??
పాడే ఆ కోకిలకు తీయనైన కుహు కుహు రాగాలు ఎక్కడివో ??
అందమైన నెమలి పింఛానికి సింగిడి రంగులు వేసిందెవరో ??
చిలుకకు రామ నామం నేర్పిన గురువు - అది ఎవ్వరో ??
ఈ భువిపై సముద్రాలు నింపేందుకు బావులు తవ్విందెవరో ??
ఆ బావుల సరిహద్దులు ప్రతి సాగర తీరాన ఇసుకను పోసిందెవరో??
అద్భుతమైన ఈ ప్రకృతి సృష్టికర్త ఎవరో ??
ఈ వైవిధ్య జీవజాల రూపకర్త ఎవరో ??
బతుకు దెరువు
బతుకు బరువు
పగలణకా రాత్రణకా
కాలంతో పయనం
పాణమెంతో ఆగమైనా
పరుగాపని బరువులాయే
కడుపు నిండదాయే
జేబు నిండకపాయే
పిల్లలోకాడ పెద్దలోకాడ
చిన్ననాటి దోస్తులోకాడ
పల్లెలెమో సిన్నబోయే